Tiếp tục góp ý cho dự thảo hiến pháp của BVN (trên mạng đang có thuật ngữ "Kiến nghị 72").

Tiếp tục góp ý cho dự thảo hiến pháp của BVN (trên mạng đang có thuật ngữ "Kiến nghị 72"). Phần về qui trình thông qua một dự luật (Điều 44-45) qui định dự luật nếu được hạ viện thông qua (quá bán) mà thượng viện không thông qua thì hạ viện có thể bỏ phiếu lại và dự luật coi như được QH thông qua nếu hạ viện đồng ý với 2/3 phiếu bầu mà không cần thượng viện bỏ phiếu nữa. Tương tự như vậy nếu QH đã thông qua một dự luật nhưng tổng thống không thông qua thì QH có thể qua mặt tổng thống với 2/3 phiếu bầu trong một vòng bỏ phiếu thứ hai.

Tôi đoán ban soạn thảo đưa ra cơ chế này để tránh trường hợp dự luật không thể thông qua, một nhược điểm của thể chế dân chủ tổng thống với lưỡng viện mà tôi đã viết lần trước. Với cơ chế như vậy rõ ràng nếu một đảng phái hoặc một liên minh đảng phái nào đó chiếm 2/3 hạ viện thì vai trò của thượng viện trở nên vô nghĩa. Tương tự như vậy nếu 2/3 quốc hội thuộc về một (liên minh) đảng phái nào đó thì vai trò veto của tổng thống cũng trở nên vô nghĩa.

Điều này không hẳn sai nhưng có một số rủi ro. Ví dụ nếu một đảng phái nào đó không đủ 2/3 ghế ở hạ viện muốn thông qua một dự luật có lợi cho "phe mình" họ có thể mua chuộc những đảng phải nhỏ trong hạ viện đứng liên mình với họ để thông qua dự luật. Điều đáng ngại là đa số các đảng nhỏ là các đảng có quan điểm extremist, bởi vậy những thoả hiệp đó nhiều khi rất tai hại. BVN nên thuyết trình rõ ràng tại sao họ chọn cơ chế này, cá nhân tôi prefer cơ chế double dissolution của quốc hội Úc hơn là giao cho hạ viện quyền tối thượng.

Một điểm khác liên quan đến qui trình thông qua một dự luật là Điều 45.2 qui định tổng thống phải chuyển dự luật đã được 2 viện thông qua cho Toà án hiến pháp kiểm tra tính hợp hiến. Tôi cho rằng qui định như vậy có một điểm bất hợp lý. Toà án hiến pháp là nơi dân chúng có thể đến kiện một bộ luật nào đó đã được QH và tổng thống thông qua nhưng vi hiến. Nếu trước khi tổng thống thông qua mà toà này đã đóng dấu xác định tính hợp hiến thì sau này dân chúng không thể kiện được nữa. Việc xác định tính hợp hiến của một dự luật phải do văn phòng QH và văn phòng tổng thống làm, đây là thông lệ của các nước.
http://www.boxitvn.net/bai/44588