Đầu năm đọc được 2 bài phỏng vấn 2 quan chức VN.

Đầu năm đọc được 2 bài phỏng vấn 2 quan chức VN. Bài thứ nhất WSJ phỏng vấn phó thống đốc Nguyễn Thị Hồng (http://blogs.wsj.com/economics/2014/12/31/vietnams-central-bank-lays-out-plans-for-2015/), bài thứ hai TBKTSG phỏng vấn bộ trưởng Bộ KHĐT Bùi Quang Vinh (link bên dưới).

Quả thực tôi đã giật mình khi nhìn thấy chữ Vietnam trong news feed của WSJ, càng tò mò hơn khi đọc kỹ cái title "Vietnam’s Central Bank Lays Out Plans for 2015". Nhưng tiếc là đọc bài phỏng vấn bà Hồng, một ngôi sao đang lên của SBV, thấy nó "tròn trịa" quá. Thậm chí có cảm giác như bà Hồng đang đọc báo cáo thành tích trong một hội nghị nào đó ở VN, hoặc đây là một "paid PR article" mà ban biên tập WSJ không bận tâm đến nội dung.

Nói vậy không có nghĩa tôi phủ nhận đóng góp của SBV trong vài năm qua trong việc ổn định vĩ mô dù tôi không đồng tình với rất nhiều chính sách của họ. Việc SBV kiên quyết giữ lập trường về chính sách tiền tệ, tỷ giá, nợ xấu trước sức ép từ dư luận và QH là một điều đáng khen, cho dù tôi vẫn muốn họ công khai lý do và thảo luận sòng phẳng với những người có ý kiến phản biện. SBV đang âm thầm xây dựng hình ảnh một independent central bank trong mắt các chủ thể kinh tế dù chưa có khung khổ pháp lý cho việc này. Về lâu dài đây là điều kiện cần để VN có một đồng nội tệ đáng tin cậy và một nền tài chính lành mạnh.

Đáng tiếc là bản thân SBV và phó thống đốc Nguyễn Thị Hồng không/chưa nhìn thấy tầm quan trọng của chuyển biến này, quá chú trọng vào những con số "thành tựu" như VND chỉ mất giá 1% trong năm 2014 hay tăng trưởng tín dụng đạt 13%. Nếu phóng viên WSJ "đầu gấu" hỏi xoáy một chút, vd như SBV có dám chắc thành tựu ổn định vĩ mô là công lao của mình (và chính phủ) hay chủ yếu do các yếu tố bên ngoài (đầu tư FDI, kiều hối, giá nguyên nhiên liệu thế giới giảm...), không rõ bà Hồng sẽ xoay xở thế nào.

Bài thứ hai của bộ trưởng Vinh đáng đọc hơn nhiều. Ngay từ cái tựa (khá giật gân) đã làm tôi nể ông và tờ báo đăng bài phỏng vấn. Đọc đến đoạn ông khăng khăng: "Tôi nhắc lại là phải thay đổi thể chế kinh tế" làm tôi nhớ lại hồi trước đại hội lần trước cựu bộ trưởng Võ Hồng Phúc cũng có một bài phát biểu rất thẳng thắn như vậy. Hi vọng lần này dù phát biểu "không theo nghị quyết" nhưng ông Vinh vẫn giữ được ghế bộ trưởng, ông xứng đáng hơn nhiều đồng cấp trong chính phủ hiện tại.

Nhưng ngay cả khi một người có tư tưởng "cấp tiến" ngồi ở ghế bộ trưởng, từ bài phỏng vấn này có thể thấy tương lai cải cách kinh tế ở VN sẽ còn nhiều khó khăn. Sự việc chính ban soan thảo Luật Doanh nghiệp dù không muốn để yêu cầu về lý lịch pháp lý nhưng cuối cùng phải thỏa hiệp cho thấy rất có thể bàn tay của những interest group đã thọc sâu vào tận quá trình soạn thảo luật. Bộ KHĐT trước đây được coi là "siêu bộ" mà bây giờ dường như đã bó tay trước các tập đoàn nhà nước như PVN, TKV, EVN... Một bài báo khác của TBKTSG cho biết nhiều doanh nghiệp nhà nước sau khi cổ phần hoá kiên quyết không chịu lên sàn dù cơ quan chủ quản thúc dục. Đó là những dấu hiệu giới nắm kinh tế sẽ là lực cản cho các chính sách cải cách theo hướng thị trường. Ông Vinh lo rất có cơ sở.

Trong hai bài trả lời phỏng vấn, bài "hồng" thì không thật, bài "xám" không có lời giải. Nhưng tôi nghĩ bà Hồng biết rõ sự thật thế nào còn ông Vinh hiểu lời giải nằm ở đâu, có điều họ không thể nói ra. Cái đó mới là bi kịch lớn nhất của VN chứ không phải nợ xấu hay mối đe doạ của các doanh nghiệp nước ngoài sau khi VN ký các FTA.
http://www.thesaigontimes.vn/124795/%E2%80%9CToi-thuc-su-lo-lang%E2%80%9D.html