Bài viết dưới đây cực kỳ thú vị, nhất là với những ai quan tâm đến vụ cái váy nhiều mầu vừa rồi. Trước hết bạn thử nhìn vào bức hình bên dưới xem có phân biệt được một ô vuông có mầu khác 11 ô còn lại hay không (tôi không phân biệt được).
Sở dĩ phần đông người Việt và đa số các dân tộc khác không nhận ra sự khác biệt vì trong ngôn ngữ của chúng ta mầu xanh (green) mô tả một dải mầu khá rộng. Điều đặc biệt là não người khi phân biệt mầu sắc không chỉ sử dụng tín hiệu vật lý từ mắt mà còn kết hợp với ngôn ngữ. Một bộ tộc ở châu Phi có ngôn ngữ phân biệt dải mầu xanh trong hình bên dưới thành 2 mầu, bởi vậy họ có thể dễ dàng chỉ ra ô vuông có mầu khác biệt.
Nhưng ngược lại ngôn ngữ của bộ tộc này không có mầu xanh da trời/xanh nước biển/lam (blue) nên khi nhìn một bức hình tương tự nhưng có một ô vuông mầu blue họ không nhận biết được sự khác biệt. Có lẽ các bạn sẽ rất ngạc nhiên giống tôi khi biết rằng ngôn ngữ có ảnh hưởng đến khả năng cảm nhận mầu sắc và có lẽ sẽ còn ngạc nhiên hơn là trong lịch sử phần đông nhân loại có thể chưa từng biết đến mầu blue chỉ vì trong các ngôn ngữ cổ không có từ này.
Đã có một số nghiên cứu chỉ ra rằng mầu blue chỉ xuất hiện gần đây trong hầu hết các ngôn ngữ. Các nhà nghiên cứu phát hiện ra trong trường ca Odyssey của Homer và các truyền thuyết Hy Lạp cổ đại không hề có mầu blue. Kinh Thánh, Koran, sách cổ TQ, Do Thái cũng vậy. Cho nên giống như bộ lạc ở châu Phi nói trên, nhân loại trước đây có thể không phân biệt được blue với green.
Tôi thử search Truyện Kiều cũng không thấy nói gì đến mầu "da trời", "nước biển" hay "lam". Nguyễn Du chỉ sử dụng mầu "xanh" mà không phân biệt các loại xanh khác nhau. Mầu đỏ cũng hoàn toàn không có trong Truyện Kiều, có lẽ trước đây nó được gộp chung với mầu hồng (red army = hồng quân). Cho nên có thể người Việt cổ không phân biệt được blue với green, và cả red với pink, chỉ vì lý do ngôn ngữ.
http://www.businessinsider.com.au/what-is-blue-and-how-do-we-see-color-2015-2
Việc tranh cãi về màu của chiếc váy thì thật là ngộ quá vì bức hình của chiếc váy nó cũng đâu đến nỗi quá mờ, không nhìn rõ. Cám ơn bài viết của anh Giang Le , em thấy trong đồ họa người ta phân biệt màu sắc rất rõ, bức hình trong bài viết rất khó nhận ra được ô nào có màu khác biệt so với các ô vuông còn lại. Nhưng mà nhìn một bức hình với góc nhìn ánh sáng khác nhau thì cũng tạo cho người xem cảm giác về màu sắc cũng khác.
ReplyDeleteNo one could see the colour blue until modern times
ReplyDelete