Tôi để ý mấy năm gần đây cứ mỗi khi QH họp thì VNEconomy lại có bài bênh/khen NHNN.

Tôi để ý mấy năm gần đây cứ mỗi khi QH họp thì VNEconomy lại có bài bênh/khen NHNN. Thực ra đây là dấu hiệu tốt vì chứng tỏ QH bắt đầu có trọng lượng chứ không phải chỉ là rubber-stamp như trước kia. Bài link bên dưới là một trong số những bài báo như vậy.

Trước hết phải nói rõ tôi không phản đối việc mua lại một số ngân hàng với giá 0 VND dù tôi prefer phương án để những ngân hàng đó phá sản hơn. Tôi đã viết rất kỹ vấn đề này cách đây mấy tháng (http://kinhtetaichinh.blogspot.com.au/2015/02/vncb.html) và sẽ không nhắc lại nữa. Ở đây tôi chỉ muốn làm rõ thêm hai điểm.

Thứ nhất, nhà báo Minh Đức cho rằng trước đây một số ngân hàng như Nam Đô, Châu Á - Thái Bình Dương, Việt Hoa đã bị phá sản. NHNN đã rút giấy phép kinh doanh và cho phép thanh lý. Về mặt pháp lý điều này không phải là phá sản theo Luật Phá sản 2014 của VN. Một ngân hàng (hay doanh nghiệp) bị phá sản khi nó mất khả năng thanh toán và bị một toà án tuyên bố phá sản. Khái niệm phá sản này phổ biến ở nhiều nước chứ không phải chỉ riêng VN. Bị rút giấy phép và tiến hành thanh lý chỉ là giải thể chứ không phải phá sản.

Về mặt thực tế phá sản (ngân hàng hay doanh nghiệp) luôn xảy ra khi owners' equity bị âm, nghĩa là tất cả shareholders sẽ mất sạch tài sản và nhiều khả năng một số creditors của doanh nghiệp đó cũng sẽ mất số tiền đã cho vay hoặc đã ứng trước. Chính sự mất mát của các creditor là đặc thù của quá trình phá sản của một doanh nghiệp có trách nhiệm hữu hạn. Một nền kinh tế thị trường hiện đại luôn được xây dựng trên khái niệm limited-liability để khuyến khích các hoạt động risk-taking, là động lực cho sự phát triển. Phá sản (của doanh nghiệp có limited liability) là một cách chia sẻ rủi ro trong nền kinh tế. Bởi vậy phá sản rất quan trọng và cần thiết.

Thứ hai, điều mà bài báo không đề cập đến là trách nhiệm giám sát của NHNN ở đâu để cho những ngân hàng đó lâm vào tình trạng mất sạch vốn như vậy. Nên nhớ các ngân hàng phải đảm bảo CAR tối thiểu và sẽ bị đặt vào tình trạng kiểm soát đặc biệt khi NHNN thấy có vấn đề. Cho nên NHNN đã phải giám sát những ngân hàng đó ngay từ khi CAR giảm xuống dưới 8% chứ không phải đợi đến khi vốn bị âm. Từ thời điểm giám sát đặc biệt đó tổng tài sản có giảm hay không hay vốn chủ sở hữu có tăng hay không (để đưa CAR về ngưỡng an toàn), nếu không NHNN đã không hoàn thành trách nhiệm giám sát.

Dù tôi luôn phản đối việc hình sự hoá các tội phạm kinh tế, nhưng nếu NHNN cho rằng các ngân hàng thua lỗ vì có những hoạt động trái luật thì trách nhiệm của NHNN là phải báo cho cơ quan công tố để xử lý theo đúng pháp luật hiện hành. NHNN không được sử dụng những thông tin đó để ép các cổ đông phải bán với giá 0 VND hay ký giấy uỷ thác vô điều kiện/vô thời hạn. Nếu những hoạt động bất hợp pháp xảy ra trong giai đoạn giám sát đặc biệt thì vai trò giám sát của NHNN ở đâu?

Cái mà QH, hay một uỷ ban đặc biệt của QH, cần tìm hiểu là trách nhiệm giám sát của NHNN chứ không phải mua như vậy đắt hay rẻ, sẽ có lời hay lỗ. Còn nếu muốn biết NHNN có vô tư không khi đưa ra một khái niệm rất mơ hồ "giữ an toàn hệ thống" để mua lại mấy ngân hàng với giá 0 VND thì QH cần yêu cầu NHNN minh bạch tất cả sổ sách của các ngân hàng đó. Tôi vẫn luôn nghi ngờ một vài ngân hàng nhỏ và đã bị đặt vào tình trạng giám sát đặc biệt một thời gian dài lại có thể gây bất ổn cho hệ thống khi phải tuyên bố phá sản.


http://vneconomy.vn/tai-chinh/ngan-hang-0-dong-tai-viet-nam-tu-a-den-z-2015100610277741.htm
http://vneconomy.vn/tai-chinh/ngan-hang-0-dong-tai-viet-nam-tu-a-den-z-2015100610277741.htm