Theo kế hoạch của chính phủ năm 2016 VN sẽ vay thêm 452K tỷ rồi trả nợ 273K tỷ. Như vậy tổng số nợ quốc gia tăng lên sẽ là 179K tỷ, tương đương khoảng 4% GDP (giả sử nominal GDP năm 2016 là 4465K tỷ, tăng 6.5% so với năm 2015).
Với các nước con số này chính là primary budget deficit (nghĩa là phần deficit chưa tính đến trả nợ gốc/lãi). Số gross budget deficit là toàn bộ phần vay thêm 452K tỷ (10.1% GDP), tuy nhiên ở VN "bội chi ngân sách" năm 2016 chỉ là 254K tỷ (5.7% GDP). Sở dĩ có sự khác biệt này vì định nghĩa và thống kê ngân sách và nợ công của VN rất rối rắm (chưa kể vấn đề nợ của SOE có nên/phải tính vào tổng nợ công hay không). Ngân sách của VN hiện nay không bao gồm hết lượng trái phiếu chính phủ đã phát hành (điều này sẽ thay đổi năm 2017 theo Luật NSNN mới). Tuy nhiên có một phần trái phiếu/vay của chính phủ được đưa vào mục thu của ngân sách (254K tỷ), ngược lại mục chi ngân sách bao gồm một khoảng trả nợ cho số trái phiếu/các loại vay khác đến hạn (154K tỷ).
Phần trái phiếu phát hành để đầu tư (60K tỷ) hiện nay chưa tính trong ngân sách lẫn tổng nợ công, khoản trái phiếu/vay đảo nợ (95K tỷ) cũng vậy. Đúng ra cả hai con số này phải tính vào budget như thông lệ quốc tế vì chúng thực sự là cash outflow từ ngân sách nhà nước bất kể nguồn gốc cash inflow là gì. Tôi chưa tìm hiểu kỹ Luật NSNN mới để xem khái niệm "bội chi ngân sách" có thay đổi không. Tuy nhiên cứ lấy tổng số vay/phát hành trái phiếu hàng năm (trừ đi số cash balance cuối năm của ngân sách gửi tại các ngân hàng) thì sẽ ra số budget deficit theo thông lệ quốc tế, năm 2016 vào khoảng 10% GDP thay vì 5.7% như cách tính của VN hiện nay.
http://www.thesaigontimes.vn/147515/Chinh-phu-se-vay-20-ti-do-la-tra-no-12-ti-do-la-My.html
Em chưa hiểu ý anh lắm. nếu gross budget deficit tính trên toàn bộ phần vay thêm 452K tỷ (năm 2016) thì cũng phải trừ đi 273k tỷ (đáo hạn 2016) chứ ạ? vì 273k tỷ này đã tính vào dự chi ngân sách 2016 rồi.
ReplyDeleteAnh nhận xét "Nợ công của VN hiện nay không bao gồm lượng trái phiếu chính phủ đã phát hành " thì em cũng chưa hiểu lắm ạ?
Tôi nhầm đoạn nợ công không bao gồm trái phiếu chính phủ, đúng ra là ngân sách không bao gồm một phần trái phiếu phát hành để đầu tư (đã sửa lại bên trên). Còn gross deficit thì có thể hiểu là tất cả những khoản vay của chính phủ để đảm bảo cashflow mà không cần quan tâm vay làm gì. Government budget phải dùng cash accounting, nghĩa là nếu năm nay phải vay 1 tỷ để bù thiếu hụt cash thì coi như deficit là 1 tỷ.
ReplyDeleteThanks anh ạ. Có lẽ luật ngân sách cũng cũng chỉ "tiến tới" đáp ứng chuẩn quốc tế thôi ạ. Các chỉ tiêu cũng phải tham khảo ý kiến BTC để khi ban hành mới áp dụng được chứ :D
ReplyDelete