Tuesday, September 27, 2016

Sáng nay lái xe đi làm thấy mấy nhóm "dân oan" Brisbane biểu tình chống lại một dự án mở rộng đường, tiếc là không...

Sáng nay lái xe đi làm thấy mấy nhóm "dân oan" Brisbane biểu tình chống lại một dự án mở rộng đường, tiếc là không kịp chụp vài tấm hình. Đoạn đường này tôi đi làm hàng ngày thường bị kẹt xe vào giờ cao điểm, phải mất 20 phút để đi được 2km. Bởi vậy tôi nghĩ đa số những người lái xe qua con đường này không mấy ai ủng hộ phe "dân oan" dù quan điểm của họ cũng không phải không có lý: mở rộng đường nhưng tiếp tục qui hoạch thành phố tăng nhà cao tầng ở đầu kia con đường thì chẳng chóng thì chầy sẽ lại bị kẹt xe trở lại.

Giai đoạn một của dự án mở rộng 4 làn đường thành 6 làn cho khoảng 1 km giáp với CBD. Tổng chi phí là 60 triệu AUD, trong đó 30 triệu giải tỏa (một phần) các căn nhà hai bên đường. Sở dĩ chi phí giải tỏa cao như vậy vì đất khu vực này cực đắt, gần trung tâm mà lại giáp sông. Đây là dự án của chính quyền thành phố (city council) không liên quan gì đến ngân sách bang và liên bang. Một điểm đáng lưu ý là chủ sở hữu các căn nhà dọc con đường này đã được cảnh báo về khả năng đất của họ sẽ phải giải tỏa để mở rộng đường từ năm 1957.

PS. Đọc tin về vụ này mới biết chữ "giải tỏa" dịch sang tiếng Anh là "resumption".

PPS. Khu rừng sau nhà tôi cũng đang bị giải tỏa, thiệt hại nhất chắc là hai bà nội ngoại vì mỗi lần sang thăm con cháu không còn được vào rừng đi dạo, hái hoa và hái ... rau má nữa :-)

http://www.brisbanetimes.com.au/queensland/homes-may-be-resumed-in-wynnum-road-widening-20140318-350m5.html
http://www.brisbanetimes.com.au/queensland/homes-may-be-resumed-in-wynnum-road-widening-20140318-350m5.html

May cho hoa hậu Kỳ Duyên, nếu Donald Trump là owner của Hoa Hậu Việt Nam thì có khi cô đã bị Trump gọi là "Miss...

May cho hoa hậu Kỳ Duyên, nếu Donald Trump là owner của Hoa Hậu Việt Nam thì có khi cô đã bị Trump gọi là "Miss Smokey" như đã từng gọi một cô hoa hậu của mình là "Miss Piggy" vì cô này lên cân sau khi đoạt vương miện.

Cuộc tranh luận giữa Trump và Clinton có nhiều điểm thú vị, nó bộc lộ rõ bản chất và phong cách của cả hai ứng cử viên. Báo chí Mỹ đã mổ xẻ rất chi tiết và đánh giá ai thắng ai thua, thị trường cũng vậy nên tôi không bàn thêm nữa. Chỉ hơi ngạc nhiên là ít người để ý đến vài giây cuối cùng của cuộc debate khi Trump dường như không muốn bắt tay Lester Holt (xem đoạn video trong link bên dưới) làm ông này phải đưa tay lên gãi cổ chữa cháy (sau đó Trump quay lại bắt tay Holt, có lẽ ai đó trong phe ông ta nhắc từ bên dưới). Hành động kém "fair play" này chắc sẽ làm nhiều "undecided voter" bỏ rơi ông ta, thành phần sẽ quyết định kết quả cuộc bầu cử tháng 11 tới.


http://www.bustle.com/articles/186250-why-didnt-donald-trump-shake-lester-holts-hand-theres-some-tension-between-the-two
http://www.bustle.com/articles/186250-why-didnt-donald-trump-shake-lester-holts-hand-theres-some-tension-between-the-two

Sunday, September 25, 2016

Ngôn ngữ là một ví dụ điển hình của "networking effect": càng nhiều người nói một thứ tiếng thì người ta càng có...

Ngôn ngữ là một ví dụ điển hình của "networking effect": càng nhiều người nói một thứ tiếng thì người ta càng có nhiều incentive học thứ tiếng đó, dẫn đến nó sẽ tiếp tục lan rộng. Một ngôn ngữ khi đạt mức độ phổ biến nào đó sẽ được gọi là một "Lingua Franca", nghĩa là ngôn ngữ mà khi hai người không thể nói chuyện trực tiếp với nhau sẽ sử dụng làm công cụ trung gian. Lingua Franca có thể kể đến tiếng Ba Tư, A-rập, Latin, Hán, Nga, Pháp, Đức, và tất nhiên là tiếng Anh. Môt ngôn ngữ trở thành Lingua Franca qua ba kênh chính: bành trướng quyền lực (chính trị), bành trướng kinh tế (trade), bành trướng tôn giáo. Esperanto chưa bao giờ trở thành một Lingua Franca vì thiếu cả ba yếu tố đó.

Ở thời điểm hiện tại tiếng Anh là Lingua Franca gần như duy nhất trên toàn thế giới. Nhiều người trích dẫn thống kê cho rằng tiếng Anh không phải là ngôn ngữ được nhiều người sử dụng nhất, thực ra đó là nói về khái niệm "mother tongue" chứ không phải về Lingua Franca. Có khoảng 330 triệu người sinh sống ở các quốc gia mà tiếng Anh là mother tongue nhưng có hơn một tỷ người nói tiếng Anh như Lingua Franca. Không ngôn ngữ nào có thể cạnh tranh với tiếng Anh trong vai trò Lingua Franca, kể cả Mandarin của TQ hay Hindi của Ấn Độ. Nếu coi học ngoại ngữ là để có phương tiện giao tiếp trong các hoạt động chính trị, ngoại giao, kinh doanh, khoa học, nghệ thuật, giải trí, nghĩa là học một Lingua Franca chứ không phải học/tìm hiểu một nền văn hoá khác, thì học tiếng Anh là điều kiện cần và đủ.

Nhưng theo tác giả Nicholas Ostler vai trò Lingua Franca của tiếng Anh đang thu hẹp dần, không phải vì tiếng Trung hay một ngôn ngữ nào khác sẽ thay thế nó. Nhà ngôn ngữ học này dự đoán tiếng Anh sẽ là Lingua Franca cuối cùng của nhân loại vì sự phát triển của công nghệ sẽ xoá nhoà rào cản ngôn ngữ (trong vai trò công cụ giao tiếp). Trong cuộc tranh luận về chữ Hán (Nôm) dạo trước tôi khá ngạc nhiên không ai nêu ra vai trò của công nghệ. Sẽ chẳng lâu nữa khi đứng trước một câu hoành phi chữ Hán một bạn trẻ người Việt/người Mỹ/người Nga chỉ cần đưa smartphone lên là có ngay một bản dịch hoàn hảo, bonus thêm vô vàn thông tin bổ sung mà ngay cả một chuyên gia Hán Nôm cũng chưa chắc đã biết. Thậm chí khi wearable technology phát triển, ngôn ngữ dù dưới dạng viết hay nói sẽ được thông dịch realtime qua những thể loại Google glass, Microsoft Hololens, Facebook Oculus hay các công cụ còn tiện lợi hơn thế nữa.

Tất nhiên từ giờ tới khi đó chúng ta vẫn cần học một Lingua Franca và đó phải là tiếng Anh. Quan điểm của tôi là nếu dạy ngoại ngữ trong trường học với mục tiêu trang bị Lingua Franca cho học sinh thì nhà nước chỉ cần dậy tiếng Anh là đủ, ai có nhu cầu/ý thích học thêm một ngôn ngữ nào đó cứ việc tự bỏ tiền ra học bên ngoài hệ thống giáo dục phổ thông bắt buộc của nhà nước. Trường (phổ thông) nào muốn dạy thêm tiếng Trung, tiếng Nga thì cứ tổ chức dạy ngoài giờ như một môn ngoại khoá cho những học sinh có nhu cầu. Tất nhiên chi phí cho việc dạy/học những ngôn ngữ đó phải do nhà trường và học sinh tự lo, ngân sách nhà nước không thể ôm đồm quá nhiều, chỉ nên chi cho những gì thực sự cần thiết (ở đây là dạy một Lingua Franca).

Cuối cùng tôi xin đưa ra một dự đoán trái với Nicholas Ostler: sau tiếng Anh sẽ còn một Lingua Franca khác. Nhưng đó không phải là công cụ giao tiếp giữa người với người, thậm chí người với alien từ một Proxima Centauri nào đó, cái đó đã có công nghệ giải quyết. Lingua Franca đó sẽ là công cụ giao tiếp giữa người với máy, hay nói nôm na là một "ngôn ngữ lập trình". Bởi vậy Bộ GD muốn dạy gì thì dạy nhưng xin đừng quên dạy một ngôn ngữ lập trình cho học sinh. Đó phải là môn bắt buộc và dạy từ rất sớm (mẫu giáo hay cấp 1).


http://www.economist.com/node/17730434

Thursday, September 22, 2016

Hai vụ "đại án" đang nóng trên mạng có môt điểm chung mà ít người để ý: đều là án hình sự.

Hai vụ "đại án" đang nóng trên mạng có môt điểm chung mà ít người để ý: đều là án hình sự. Vụ phúc thẩm ABS thì rõ rồi nhưng vụ "đại gia-chân dài" không hiểu tại sao đại gia CTM không kiện dân sự hoa hậu PN đòi tiền (đúng sai tôi không bàn) mà lại tố cáo hành vi "lừa đảo chiếm đoạt" để cô này bị rơi vào vòng lao lý (hình sự).

Trong cả hai vụ án VKS là bên khởi tố các bị cáo. Vụ thứ hai CTM là bên thứ ba bị hại được gọi ra toà với tư cách nhân chứng. Tôi thắc mắc vụ thứ nhất bên bị hại là ai và toà có gọi nhân chứng hay không? Tôi nghĩ có hàng triệu người sẵn sàng ra toà làm nhân chứng cho việc trang ABS cung cấp nhiều thông tin đa chiều/hữu ích, không chống phá ai cả. Tôi đã và đang đọc ABS, sẽ tự nguyện làm nhân chứng nếu được toà cho phép.

PS. Một thắc mắc nữa là công tố viên của VKS khi ra toà mặc đồng phục có đeo quân hàm trên cổ áo (hình như hải quan cũng vậy). Như vậy có phải ngoài quân đội và công an ở VN còn có một số cơ quan nhà nước cũng có hệ thống quân hàm? Có phải vì lý do lịch sử những cơ quan này ngày xưa nằm trong lực lượng công an/quân đội?

http://luatkhoa.org/2016/09/nhung-phien-toa-chinh-tri-qua-anh/
http://luatkhoa.org/2016/09/nhung-phien-toa-chinh-tri-qua-anh

Tuesday, September 20, 2016

Tôi thuộc loại "một chữ (Hán) bẻ đôi cũng không biết", bởi vậy rất ngạc nhiên khi thấy chữ "luân" (輪) trong "luân...

Tôi thuộc loại "một chữ (Hán) bẻ đôi cũng không biết", bởi vậy rất ngạc nhiên khi thấy chữ "luân" (輪) trong "luân chuyển" có nghĩa là cái bánh xe/vòng tròn, chẳng "tượng hình" tý nào.

Bài này của nhà văn Phạm Thị Hoài chỉ ra một điểm rất thú vị của tiếng Việt khi ghép một từ thuần Việt ("chạy"), cả về ngữ nghĩa lẫn cách sử dụng, với một từ Hán Việt ("luân chuyển") để tạo ra một khái niệm đặc thù trong thời "kinh tế thị trường định hướng XHCN". Thực ra "công tác cán bộ" của (ĐCS) VN bao gồm "cơ cấu/bổ nhiệm/luân chuyển", cả ba từ Hán Việt, đều có thể được/bị từ thuần Việt "chạy" dẫn đầu. Hàm ý tập trung/từ trên xuống của ba từ Hán Việt đó bị phá vỡ bởi một động từ rất cá nhân/ngẫu hứng.

Ngoại trừ phần phân tích ngôn ngữ rất thú vị, bài này nửa đầu hơi giống ... "Xuân Ba", đoạn kết mong chờ một thủ lĩnh Tây Sơn nào đó đứng lên dẹp loạn Trịnh-Nguyễn vẫn là tư tưởng chờ đợi "minh quân" rất phổ biến của người Việt.

http://baotreonline.com/vong-ma-tran/
http://baotreonline.com/vong-ma-tran/

Lần đầu tiên theo chân hai GS Chau Ngo và Van Vu làm chuyện ấy...

Lần đầu tiên theo chân hai GS Chau Ngo và Van Vu làm chuyện ấy...

https://hocthenao.vn/2016/09/18/bo-sach-lam-quen-kinh-te-triet-thong-ke-qua-tranh-biem-hoa-vu-ha-van-giang-le-ngo-bao-chau/
https://hocthenao.vn/2016/09/18/bo-sach-lam-quen-kinh-te-triet-thong-ke-qua-tranh-biem-hoa-vu-ha-van-giang-le-ngo-bao-chau

Monday, September 19, 2016

Tôi vừa tham gia giảng dạy một khoá đào tạo ngắn hạn về dự báo kinh tế vĩ mô cho một số chuyên viên ở các bộ liên...

Tôi vừa tham gia giảng dạy một khoá đào tạo ngắn hạn về dự báo kinh tế vĩ mô cho một số chuyên viên ở các bộ liên quan đến kinh tế của VN. Cuối khoá TS Lê Việt Đức, giáo viên đồng giảng trong khoá học, phát biểu tổng kết có một câu đại ý là tình trạng dự báo kinh tế của VN còn yếu có một nguyên nhân rất quan trọng là thực ra (lãnh đạo) VN chưa có nhu cầu sử dụng dự báo kinh tế. Chính phủ/QH yêu cầu phải dự báo kinh tế nhưng rồi đa số các chính sách không hoặc sử dụng rất ít những dự báo đó mà vẫn dựa vào những "nghị quyết" duy ý chí.

Tôi không ở trong hệ thống nên không khẳng định được tính chính xác của nhận định này, nhưng tôi tin TS Đức nói đúng. Mà dự báo kinh tế bị xem nhẹ không chỉ trong khu vực nhà nước, giới doanh nghiệp VN chắc cũng vậy. Tôi tin các doanh nghiệp/ngân hàng VN nếu có quan tâm đến dự báo thì họ chỉ muốn biết giá vàng, giá đô, giá nhà đất lên xuống thế nào chứ tăng trưởng GDP hay lạm phát ít được để ý tới. Công bằng mà nói không chỉ ở VN, dự báo kinh tế ở nhiều nước vẫn thường bị đem ra đàm tiếu hơn là được khen ngợi về độ chính xác. Dù "demand" cho các dự báo kinh tế ở nước ngoài chắc chắn cao hơn ở VN, nhiều ngân hàng/công ty chứng khoán lớn trên thế giới chỉ thuê chief economist như là một vị trí PR/sales hơn là để có dự báo cho các quyết sách kinh doanh.

Lý do quan trọng nhất tất nhiên nằm ở độ chính xác của các dự báo. Trong vài thập kỷ lại đây dự báo kinh tế (vĩ mô) càng ngày càng có nhiều sai lệch. Sau cuộc khủng hoảng tài chính vừa rồi kinh tế học, mà nhất là macro, cũng rơi vào tình trạng khủng hoảng khi nhiều mô hình/lý thuyết một thời được cho là "cutting edge" trở nên vô dụng khi không những không cảnh báo được cuộc khủng hoảng sắp xảy ra mà còn dự báo sai rất xa quá trình phục hồi sau đó. Ngay cả không đồng tình với quan điểm "dark age"[*] của Paul Krugman và Paul Romer, nhiều nhà kinh tế (trong đó có tôi) cũng mất niềm tin khá nhiều vào các lý thuyết kinh tế học truyền thống. Sự trỗi dậy của các thể loại "unorthodox economics" trong mấy năm gần đây là bằng chứng cho thấy giới học giả đang loay hoay đi tìm hướng mới.

Nhưng nói vậy không có nghĩa các dự báo (vĩ mô) không có ý nghĩa gì. Một điểm tôi nhấn mạnh với các bạn học viên là tầm quan trọng của "ex-post valuation" (đánh giá lại dự báo sau khi hiện thực đã xảy ra). Mọi dự báo (trừ dự báo theo phương pháp chuyên gia) đều liên quan đến số liệu, mô hình/kỹ thuật, và giả định. Ngay cả khi dự báo hoá ra rất xa với thực tế, phân tích xem sai số đến từ đâu không chỉ có ích cho những chuyên gia làm dự báo mà còn cho cả những người sử dụng dự báo (ở đây là chính phủ/QH). Rất tiếc ngay cả trong giới dự báo chuyên nghiệp ít người chú trọng đến ex-post valuation. Tôi có một đề xuất, tình cờ cũng trùng với quan điểm của một chuyên gia tài chính tôi có dịp trao đổi ngay sau khoá học, là cuối mỗi năm (một tờ báo/cơ quan nào đó) tổ chức một cuộc thi/bình chọn cho các dự báo đã thực hiện trong năm. Đây không chỉ là một hình thức vinh danh những người làm dự báo nghiêm túc/khoa học mà còn giúp nâng cao awareness của dân chúng/các cơ quan/doanh nghiệp với dự báo kinh tế và nhất là khuyến khích ex-post valuation.

Tất nhiên về lâu về dài nâng cao độ chính xác của dự báo là điều kiện cần để xã hội quan tâm và sử dụng chúng chứ không phải chỉ để làm cảnh. Nghiên cứu và ứng dụng các phương pháp dự báo mới (vd Big Data :-) ) và cải thiện chất lượng số liệu thống kê là những việc cần làm. Có thể nói số liệu thống kê (kinh tế) là một loại "public good" (hàng hoá công) có tầm quan trọng không kém những loại public good khác như giáo dục, y tế. Chưa nói đến độ chính xác, ngay cả khả năng tiếp cận số liệu thống kê vẫn luôn bị phàn nàn mọi lúc, mọi nơi, mọi giới. Tất nhiên cải tổ TCTK, giúp cơ quan này nâng cao năng lực thông qua tăng thêm ngân sách và hoàn thiện hệ thống pháp lý liên quan đến thống kê (và tăng independence cho cơ quan này) là điều kiện tiên quyết để có số liệu kinh tế tốt hơn. Minh bạch về phương pháp cũng như công khai mọi số liệu sẽ giúp các đối tượng trong nền kinh tế, bao gồm cả các nhà dự báo, có thêm thông tin khi ra quyết định của mình.

Một điểm rất quan trọng mà tôi đã đề cập nhiều lần là cần khuyến khích/tạo điều kiện cho các tổ chức tư nhân thu thập và kinh doanh số liệu như một loại hàng hoá. Sự ra đời của chỉ số PMI VN mấy năm gần đây là một ví dụ rất rõ về đóng góp của khu vực tư nhân cho việc thu thập và công bố số liệu thống kê kinh tế. Với sự phát triển của công nghệ (mobile, big data, machine learning) và sự bùng nổ của giới startup VN, tôi tin sẽ sớm xuất hiện những doanh nghiệp tư nhân chuyên về số liệu, dạng như Billion Price Project của MIT hay Trusting Social của Nguyen An Nguyen. Nhà nước sẽ không còn độc quyền về số liệu, giới kinh tế gia như tôi, TS Lê Việt Đức, hay các bạn học viên của tôi cũng sẽ bị cạnh tranh bởi các bạn trẻ 9x, 2K ở các startup. Nhưng đó là sự cạnh tranh lành mạnh và cần thiết.

[*]: Paul Krugman và Paul Romer cho rằng macroeconomics không những chựng lại mà còn bị thụt lùi trong 30 năm qua. Đây là giai đoạn mà Krugman so sánh với thời Trung cổ (Dark Age) ở châu Âu khi nhiều kiến thức/thành tựu khoa học thời Hy Lạp/Babylon bị phá huỷ/lãng quên.

Sunday, September 4, 2016

Trong khi ở xứ sở Lilliput nào đó người ta còn mải mê tranh cãi viết chữ gì cho "trong sáng" thì chàng trai tên...


Trong khi ở xứ sở Lilliput nào đó người ta còn mải mê tranh cãi viết chữ gì cho "trong sáng" thì chàng trai tên Phương này đã cùng 3000 vân động viên khác từ hơn 50 quốc gia về đích trong cuộc thi Ironman World Championship 2016. Nhìn cái cách họ về đich tôi chợt thấy thế giới đã thực sự "phẳng" trong một ngày đầy nắng ở Sunshine Coast.

Bitcoin II

http://kinhtetaichinh.blogspot.com/2018/01/bitcoin-ii.html