Không có gì khó hiểu khi không chỉ cựu bí thư Thăng muốn TPHCM trở thành Singapore mà lãnh đạo một số nước nghèo...

Không có gì khó hiểu khi không chỉ cựu bí thư Thăng muốn TPHCM trở thành Singapore mà lãnh đạo một số nước nghèo khác cũng vậy: Hunsen, Duterte, Kagame (TT Rwanda). Nhưng đáng ngạc nhiên là giấc mơ trở thành Singapore bây giờ lan sang cả các nước phát triển. Phe Brexit ở Anh muốn biến London thành "Singapore on the Themes", các nghị sĩ Cộng Hòa ở Mỹ muốn thay Obamacare bằng Medisave của Singapore. Không chỉ là muốn, mấy tuần trước thủ tướng Úc Malcolm Turnbull công bố một chính sách mới cho phép dân Úc tiết kiệm tiền mua nhà trong quĩ hưu trí (có thuế suất ưu đãi) tương tự như cơ chế home saving của Central Provident Fund của Singapore.

Nhìn kỹ hơn vào ước mơ "trở thành Singapore" của các nước nghèo so với các nước phương Tây có thể thấy một điều thú vị. Singapore được nhiều người Việt, và có lẽ nhiều người Cambodia, Philippines, chỉ ra như một ví dụ thành công của một thể chế có phần độc tài, hay chí ít là một quốc gia dưới sự lèo lái của một lãnh tụ sắt đá/phi dân chủ đã rất thành công về kinh tế. Ngược lại Anh, Mỹ, Úc lại muốn copy những cơ chế cực hữu của đất nước này: tự do (gần như) tuyệt đối cho doanh nghiệp (tư nhân), tự do tuyệt đối trong những vấn đề phúc lợi xã hội (hưu trí, y tế, nhà ở).

Tờ The Economist cho rằng cả hai phía (muốn copy Singapore) đều như những ông thầy bói mù xem voi, chỉ nhìn Singapore một cách phiến diện. Các nước phương Tây sẽ không thể copy mô hình Singapore vì nếu nhìn cả con voi một cách tổng thể có rất nhiều điều cả cánh tả lẫn cánh hữu không thể chấp nhận được. Tôi nghĩ về chiều ngược lại, VN và các nước nghèo cũng khó có thể copy mô hình "độc tài có tâm" của Singapore, không phải vì không thể tìm ra một Lý Quang Diệu nữa mà vì đòi hỏi phải minh bạch hóa và tự do hóa tối đa nền kinh tế, trái ngược hoàn toàn với cái đuôi "định hướng XHCN".

Quả thực nếu VN được như Singapore đã quá tốt, nhưng cảm nhận của tôi về đất nước này (viết trên blog các đây 6 năm) là sẽ không có nhiều người chọn Singapore làm quê hương thứ hai của mình nếu họ có lựa chọn khác: http://kinhtetaichinh.blogspot.com.au/2011/02/singapore.html


http://www.economist.com/news/asia/21722865-city-states-success-offers-much-admire-little-emulate-how-foreigners-misunderstand