Tôi vẫn thắc mắc không biết ai là người nghĩ ra chữ "nạn kiều", có lẽ là một người Hoa hay một cán bộ tuyên truyền...

Tôi vẫn thắc mắc không biết ai là người nghĩ ra chữ "nạn kiều", có lẽ là một người Hoa hay một cán bộ tuyên truyền của TQ vì chữ này chắc được viết tắt từ "Hoa kiều tai nạn". Đa số người Việt vượt biên sau năm 1975 ra đi, dù phải liều lĩnh tính mạng của bản thân và gia đình mình, họ có niềm hi vọng sẽ đến được một miền "đất hứa" với tự do, giàu có. Trong khi đó người gốc Hoa ra đi vì họ bị xua đuổi và chẳng biết số phận họ sẽ đi về đâu. Với họ việc phải rời bỏ quê hương thứ hai, nhiều người trong số đó là quê hương duy nhất, thực sự là một "tai nạn" chứ không phải cuộc đào tẩu đi tìm miền đất hứa.

Chương 4 là chương đầu tiên có 3 section quay ngược lại những sự kiện lịch sử trước 1975: hội nghị Geneva, quan hệ giữa VNDCCH với TQ những năm tháng "chống Mỹ cứu nước", và sự kiện TQ chiếm Hoàng sa năm 1974. Dù phần review rất ngắn gọn này vạch trần sự thâm hiểm của TQ trong mối quan hệ với VN từ năm 1954, mục đích của HĐ khi viết 3 phần này có lẽ là muốn giải thích lý do tai sao Lê Duẩn lại cứng rắn đến vậy với Hoa kiều khi TQ bắt đầu trở mặt, bất chấp ông và nhiều đồng chí của ông đã từng được những gia đình người Hoa cưu mang, che dấu trong những năm chiến tranh. Đọc chương trước tôi đã nhận xét Lê Duẩn cử Đỗ Mười vào thay Nguyễn Văn Linh chỉ đạo cải tạo công thương vì Nguyễn Văn Linh có quá nhiều ơn nghĩa với giới tư sản, cụ thể là tư sản Chợ Lớn, nên sẽ không làm mạnh tay. Trong chương này HĐ trích dẫn Trần Phương chính thức khẳng định điều này.

Nhưng sẽ quá đơn giản khi cho rằng cái "paranoia" của Lê Duẩn với Hoa kiều chỉ vì Trung hoa Cộng sản đã lợi dụng cuộc chiến và xương máu của "đàn em phương Nam" thu lợi cho mình, chưa kể những âm mưu "bá quyền" khác. Cái paranoia đó đã có từ thời Ngô Đình Diệm khi ông này cấm người Hoa không được kinh doanh mười một ngành nghề, hay sau đó thời Nguyễn Văn Thiệu đã cho soạn một tài liệu chỉ ra vai trò lũng đoạn của các "ông vua" người Hoa Chợ Lớn, là bản tài liệu đã được chính quyền sau năm 1975 sử dụng trong chiến dịch X2. Rồi không chỉ VN, hầu như toàn bộ các nước ĐNA (có lẽ trừ Singapore) luôn có tâm lý nghi ngờ người Hoa và đã có không ít sự kiện "nạn kiều" xảy ra ở các nước này trước khi Lê Duẩn hạ lệnh tống khứ "đội quân thứ năm" ra khỏi lãnh thổ VN. Người Hoa chưa từng được thiện cảm ở những nơi họ di cư đến mà luôn bị nghi ngờ, đố kỵ.

Công bằng mà nói khái niệm "đội quân thứ năm" do chính Mao Trạch Đông đưa ra với tham vọng không cần che dấu sẽ sử dụng đội quan này cho mục đích bá quyền của mình đã làm các quốc gia láng giềng lo ngại. Nhưng có lẽ sức mạnh của đội quân này và khả năng họ trở thành những "con ngựa thành Troy" đã bị thổi phồng quá đáng. Hay thậm chí tệ hơn nữa một số người, có thể từ Lê Duẩn, Nguyễn Đức Tâm, đến các cán bộ công an tỉnh, phường xã lợi dụng cái paranoia này để thanh toán những tư thù cá nhân, các đối thủ chính trị, hay thu vén cho bản thân mình. Vụ Mười Vân, giám đốc công an Đồng Nai, bị xử tử nhiều khả năng cũng liên quan đến vấn đề này. Đến nay đọc những sự kiện bi thương của các gia đình Hoa kiều trong BTC và cả những gì cá nhân tôi đã chứng kiến so với những mối đe dọa bị thổi phồng, tôi (có lẽ HĐ cũng vậy) thực sự đau xót cho những gì đã xảy ra với họ. Mong rằng trang đen tối này của lịch sử sẽ không lặp lại dù sau này VN và TQ có thể lại lâm chiến một (vài) lần nữa.

Một câu hỏi lớn mà lịch sử sẽ phải trả lời là số vàng mà "bên thắng cuộc" thu được đã đi đâu, được sử dụng như thế nào? Nguyễn Văn Thiệu đã được minh oan không đem theo 16 tấn vàng sang Đài loan và Nguyễn Văn Hảo đã bàn giao toàn bộ số vàng này cho chính quyền mới. Vụ đánh tư sản mại bản (X2) thu 7000 lượng vàng (tương đương 262.5kg), đánh tư sản công thương thu 5 tấn vàng (theo Huỳnh Bửu Sơn), Phương án 2 thu 16181kg (theo báo cáo của Ban 69). Như vậy không kể ngoại tệ, kim cương, đá quí và các tài sản khác, chỉ riêng số vàng chính quyền đã (tịch) thu chính thức lên đến hơn 37 tấn (so với số vàng dự trữ hiện tại của NHNN khoảng hơn 10 tấn). Chỉ có duy nhất một thông tin không chính thức do Bùi Tín thuật lại lời Trường Chinh năm 1987 rằng số vàng đó đã bị bán hết trong những năm bao cấp khó khăn để mua lương thực, nguyên liệu. Nhân dân VN cần có câu trả lời chính thức.

[Update: Báo Tuổi Trẻ ngày 10/4/2015 cho biết (bán chính thức) là giai đoạn 1979-1980 VN đã chuyển sang Liên Xô 40 tấn vàng trong đó bao gồm 16 tấn tiếp quản của chính quyền VNCH. Số vàng này được LX tái chế để bán ra nước ngoài và thế chấp vay ngoại tệ của LX. Tổng số tiền thu được khoảng 500 triệu USD để nhập lương thực trong giai đoạn khó khăn đó.Link:  http://tuoitre.vn/tin/chinh-tri-xa-hoi/phong-su-ky-su/20150410/thuong-vu-dac-biet-ban-vang/731957.html]


Một chi tiết ngoài lề: nếu Lê Duẩn còn sống chắc ông sẽ không đồng ý cho TQ vào khai thác bauxite ở Tây nguyên vì ông đã từng nói thế này: "Trung Quốc nói làm đường cho Lào sau đó họ lập làng Trung Quốc trên đất Lào. Bây giờ họ muốn thăm dò ta về đường Trường Sơn thì nay mai họ sẽ chiếm Trường Sơn. Về chiến lược, ai đứng chân trên đỉnh Trường Sơn người đó sẽ khống chế cả Đông Dương, cho nên mình phải tính".

Một chi tiết rất quan trọng nữa được BTC tiết lộ trong chương này là đoạn Trần Phương nói về công hàm 1958: "... trước khi ký công hàm này, Phạm Văn Đồng có bàn bạc với Hồ Chí Minh và vấn đề còn được đưa ra bàn ở "cấp cao nhất"". Như vậy sẽ thật bất công cho Phạm Văn Đồng một mình phải chịu búa rìu dư luận vì đã ký công hàm đó. "Cấp cao nhất" đúng ra phải chịu trách nhiệm cùng, thậm chí cao hơn ông Đồng, bao gồm: Hồ Chí Minh, Trường Chinh, Võ Nguyên Giáp, Lê Duẩn, Lê Đức Thọ, Nguyễn Chí Thanh...