ở đoạn PY=MV em luôn thắc mắc về V, vấn đề là V thay đỗi rất phức tạp, thậm chí hoàn toàn bất ngờ như trong trường hợp khủng hoảng. Vậy thì mối quan hệ giữa V và các biến khác có thể biểu diễn cụ thể hơn ko ạ ?
Các trường phái KT tranh luận nhiều về thuộc tính của V (velocity of money - số lần lưu thông/quay vòng của tiền tệ) nhưng hình như tới bây giờ vẫn chưa có sự một thống nhất về vai trò của V trong KT.
Theo lý thuyết, khi số lần lưu thông của tiền tệ nhanh/chậm hơn thì sẽ có nhiều/ít trao đổi (transaction) xãy ra hơn trong nền KT giúp thúc đẩy/kềm hãm nền KT. Tuy nhiên, trong thực tế (lạm phát, hay giảm phát), lượng tiềm (M) bơm nhiều hay ít (để giúp cho V vận động nhanh hay chậm hơn KHÔNG chắc chắn sẽ làm tăng/giảm GDP vì V luôn thay đổi và bị chi phối bởi những yếu tố khác. Thí dụ, bơm tiền để chi tiêu của CP (G) tăng, hy vọng GDP sẽ tăng theo, nhưng nếu GDP không tăng, thì có thể tiêu thụ (C) hoặc đầu tư (I) giảm (crowd out). Cho nên trong bài anh Giang Le nói về behavioral relationship/equation.
Có người đề nghị là MV cần phải có sự kết hợp toàn bộ C+I+G+X-M chứ không riêng lẽ, khi đó MV = C+I+G+X-M, tức là nếu các thành phần kia tăng sẽ làm V tăng theo, lúc đó khái niệm về lý thuyết (ở trên) sẽ có thề đúng, "bạn có thể dắt con ngựa đến nước, nhưng bạn không thể thúc nó uống được, cũng như bạn có thể bơm tiền vào hệ thống KT nhưng bạn không thể làm cho tiền lưu thông nhanh để tạo ra hàng hoá mới và việc làm mới được" (Paul Samuelson).
Tóm lại, bởi vì mọi thứ trên đời này chỉ là khái niệm (notional), không thể có một công thức cụ thể nào có thể giúp giải quyết những vần đề khái niệmt. Accounting identity cũng vậy thôi. Cần quan sát toàn bộ nền KT cũng như yếu tố tâm lý,hành động của cá nhân (individual) để nhận ra mối quan hệ giữa V và các biến số khác.
Kc Pham Xin chào anh Kc Pham, Đọc còm của a giúp tôi hiểu ra MV. A có thể biên tâp lại bài này và giải thích các thuật ngữ hàn lâm được không? Ví du như: "accounting identity"? Cảm ơn anh! Bài này rất hấp dẫn và thú vi!
Cám ơn bạn Thatuco Thanh. Anh Giang Le viết bài này có lẽ để anh giải thích thì hay hơn. Tuy nhiên, xin đóng góp những gì mình hiểu về accounting identity (AI).
Trong kinh tế hay tài chánh, AI có 1 vai trò quan trọng để đo lường và đánh giá hiệu qủa của nền KT nói chung. Nó có thể tạm gọi là mối liên hệ cân đối chuẩn mực (true) giữa các biến số (variables), bất chấp độ lệch (deviation) cao hay thấp của các biến số đó.Thí dụ đơn giản, A (asset)=D (debt), nếu D=D' thì sẽ có Á=D' nhưng Asset luôn luôn bằng Debt. Tuy nhiên, nếu (một trong) các biến số làm mất sự cân bằng (số) lượng (numerical equality) của AI thì có nghĩa là có sai sót trong cách thức tính toán, định giá hay đo lường các biến số đó. Thí dụ, Assets = Debt + Equity; GDP = C+I+G+X-M, PY = MV hay Balance Sheet PHẢI balance; đó là accounting identity (AI) và nó phải cân bằng, nếu nó không cân bằng/cân đối (equality) tức là có sai sót đâu đó. This means that the relationship MUST BE TRUE as long as all variables are measured properly. Nói đơn giản hơn, ăn thì phải no, nếu không no hay bị ngộ độc tức là có sai sót đâu đó, AI cũng vậy, nó phải cân bằng, nếu không cân bằng tức có sai sót trong tính toán (calculation), định giá (valuation) hay đo lường (measurement), lúc đó phải có sự điều chỉnh để tạo lại cân bằng.
Chính vì tính chất có thể định lượng hay đo lường được (numerical measurement) của AI, nó được áp dụng trong các lãnh vực tài chính, kinh tế, ngân hàng, v.v.. và các nhà KT, tài chính, v.v.. thao túng các biến số để tạo ra một cân bằng "đẹp" (notional equality). Có nhà KT lý luận rằng, nợ QG cao không quan trọng vì: nợ của người này tức là tài sản của người khác nghĩa là tài sản QG không hao hụt, nếu nợ giảm thì equity tăng hay ngược lại, tài sản QG vẫn luôn như vậy vì Assets luôn luôn = Debt + Equity.
Hàng loạt đề nghị tăng tiền tỷ đầu tư công (tăng G), hay stimulus package (tăng C+G+I), trong nước vừa qua chỉ nhằm tăng, hay giữ vững GDP nhưng thực ra không làm phát triển hay cứu vãng được nền KT vì tính chất nữa vời, cơ cấu lạc hậu và không theo đúng quy luật KT của nó mà còn dẫn tới nguy cơ lạm phát trở lại và biến thành deflation.
Kc Pham Cảm ơn anh Kc Phạm! Tôi rất vui và hân hạnh được làm quen và học hỏi từ anh! Nhân cơ hội này để lợi dụng hỏi anh :-) giải thích đoạn này: "lý thuyết government spending luôn crowd out đầu tư tư nhân (dI/dG<0) có thể đúng, có thể sai chứ không phải luôn luôn đúng như Fama và nhiều người nhầm tưởng".
Thatuco Thanh Hỏi khó quá! Economics không phải chuyên môn của mình.
Nói chung, khi nguồn vốn khan hiếm (dĩ nhiên nếu không khan hiếm thì không có sự can thiệp vào KT của government - trừ VN) government spending (GC) làm lãi suất tăng khiến đầu tư tư nhân bị ảnh hưởng. Ngoài ra, GS bằng tiền của người khác chứ không phải tiền túi của mình (thường từ gov. bonds) như tư nhân và không nhằm mục đích lợi nhuận (outside the realm of profit and loss) nên việc đánh giá hiệu quả về KT của GS rất khó (difficult to detect whether or not resources are being wasted).
Tùy cách GS, hoặc thúc đẩy tiêu thụ/sản xuất bây giờ (cưrent use) hoặc đầu tư cho tương lai (future benefits). Nếu thúc đẩy tiêu thụ, các nhà KT thuộc trường phái Keynesian lại ũng hộ GS, họ cho rằng tăng GS sẽ thúc đẩy nhu cầu từ đó dẫn tới sản xuất tăng - mục đích giảm tỷ lệ thất nghiệp. Các nhà KT theo trường phái cổ điển (classical economics) như Fama thì tin ngược lại. Ngoài ra còn phải xem xét tới fiscal policy nữa. Tóm lại, một bên nhắm tới hiệu quả KT đối với đầu tư, một bên nhắm tới hiệu quả XH của việc chi tiêu.
Kc Pham Anh Kc Pham, anh có nói đùa không đấy? Anh viết như chuyên gia kinh tế xịn 100%. Anh cho tôi hỏi anh tìm hiểu, nghiên cứu sách, tài liệu nào mà hay vậy, anh có thể chia sẻ hoặc giới thiệu tôi mua. Cảm ơn anh!
Mình chỉ may mắn được đào tạo ở một môi trường mà nơi đó hầu như không có giá trị nào có thể được khẳng định một cách chắn chắn, tuyệt đối, tức là mọi giá trị điều có thể thách thức và bị thách thức (challenge and to be challenged) ngay cả tôn giáo. Từ đó dẫn tới khuyến khích nghiên cứu, tìm hiểu, phân tích, lý luận, phản biện, etc...
Hay. Tôi cũng bị nhầm. Cám ơn anh Giang.
ReplyDeleteBài này anh Giang Lê viết hay nhưng xử dụng nhiểu jargon quá :)
ReplyDeleteở đoạn PY=MV em luôn thắc mắc về V, vấn đề là V thay đỗi rất phức tạp, thậm chí hoàn toàn bất ngờ như trong trường hợp khủng hoảng. Vậy thì mối quan hệ giữa V và các biến khác có thể biểu diễn cụ thể hơn ko ạ ?
ReplyDeleteXin phép được múa rìu qua mắt thợ:
ReplyDeleteCác trường phái KT tranh luận nhiều về thuộc tính của V (velocity of money - số lần lưu thông/quay vòng của tiền tệ) nhưng hình như tới bây giờ vẫn chưa có sự một thống nhất về vai trò của V trong KT.
Theo lý thuyết, khi số lần lưu thông của tiền tệ nhanh/chậm hơn thì sẽ có nhiều/ít trao đổi (transaction) xãy ra hơn trong nền KT giúp thúc đẩy/kềm hãm nền KT. Tuy nhiên, trong thực tế (lạm phát, hay giảm phát), lượng tiềm (M) bơm nhiều hay ít (để giúp cho V vận động nhanh hay chậm hơn KHÔNG chắc chắn sẽ làm tăng/giảm GDP vì V luôn thay đổi và bị chi phối bởi những yếu tố khác. Thí dụ, bơm tiền để chi tiêu của CP (G) tăng, hy vọng GDP sẽ tăng theo, nhưng nếu GDP không tăng, thì có thể tiêu thụ (C) hoặc đầu tư (I) giảm (crowd out). Cho nên trong bài anh Giang Le nói về behavioral relationship/equation.
Có người đề nghị là MV cần phải có sự kết hợp toàn bộ C+I+G+X-M chứ không riêng lẽ, khi đó MV = C+I+G+X-M, tức là nếu các thành phần kia tăng sẽ làm V tăng theo, lúc đó khái niệm về lý thuyết (ở trên) sẽ có thề đúng, "bạn có thể dắt con ngựa đến nước, nhưng bạn không thể thúc nó uống được, cũng như bạn có thể bơm tiền vào hệ thống KT nhưng bạn không thể làm cho tiền lưu thông nhanh để tạo ra hàng hoá mới và việc làm mới được" (Paul Samuelson).
Tóm lại, bởi vì mọi thứ trên đời này chỉ là khái niệm (notional), không thể có một công thức cụ thể nào có thể giúp giải quyết những vần đề khái niệmt. Accounting identity cũng vậy thôi. Cần quan sát toàn bộ nền KT cũng như yếu tố tâm lý,hành động của cá nhân (individual) để nhận ra mối quan hệ giữa V và các biến số khác.
Kc Pham
ReplyDeleteXin chào anh Kc Pham,
Đọc còm của a giúp tôi hiểu ra MV. A có thể biên tâp lại bài này và giải thích các thuật ngữ hàn lâm được không? Ví du như: "accounting identity"? Cảm ơn anh! Bài này rất hấp dẫn và thú vi!
Cám ơn bạn Thatuco Thanh. Anh Giang Le viết bài này có lẽ để anh giải thích thì hay hơn. Tuy nhiên, xin đóng góp những gì mình hiểu về accounting identity (AI).
ReplyDeleteTrong kinh tế hay tài chánh, AI có 1 vai trò quan trọng để đo lường và đánh giá hiệu qủa của nền KT nói chung. Nó có thể tạm gọi là mối liên hệ cân đối chuẩn mực (true) giữa các biến số (variables), bất chấp độ lệch (deviation) cao hay thấp của các biến số đó.Thí dụ đơn giản, A (asset)=D (debt), nếu D=D' thì sẽ có Á=D' nhưng Asset luôn luôn bằng Debt. Tuy nhiên, nếu (một trong) các biến số làm mất sự cân bằng (số) lượng (numerical equality) của AI thì có nghĩa là có sai sót trong cách thức tính toán, định giá hay đo lường các biến số đó. Thí dụ, Assets = Debt + Equity; GDP = C+I+G+X-M, PY = MV hay Balance Sheet PHẢI balance; đó là accounting identity (AI) và nó phải cân bằng, nếu nó không cân bằng/cân đối (equality) tức là có sai sót đâu đó. This means that the relationship MUST BE TRUE as long as all variables are measured properly. Nói đơn giản hơn, ăn thì phải no, nếu không no hay bị ngộ độc tức là có sai sót đâu đó, AI cũng vậy, nó phải cân bằng, nếu không cân bằng tức có sai sót trong tính toán (calculation), định giá (valuation) hay đo lường (measurement), lúc đó phải có sự điều chỉnh để tạo lại cân bằng.
Chính vì tính chất có thể định lượng hay đo lường được (numerical measurement) của AI, nó được áp dụng trong các lãnh vực tài chính, kinh tế, ngân hàng, v.v.. và các nhà KT, tài chính, v.v.. thao túng các biến số để tạo ra một cân bằng "đẹp" (notional equality). Có nhà KT lý luận rằng, nợ QG cao không quan trọng vì: nợ của người này tức là tài sản của người khác nghĩa là tài sản QG không hao hụt, nếu nợ giảm thì equity tăng hay ngược lại, tài sản QG vẫn luôn như vậy vì Assets luôn luôn = Debt + Equity.
Hàng loạt đề nghị tăng tiền tỷ đầu tư công (tăng G), hay stimulus package (tăng C+G+I), trong nước vừa qua chỉ nhằm tăng, hay giữ vững GDP nhưng thực ra không làm phát triển hay cứu vãng được nền KT vì tính chất nữa vời, cơ cấu lạc hậu và không theo đúng quy luật KT của nó mà còn dẫn tới nguy cơ lạm phát trở lại và biến thành deflation.
Kc Pham
ReplyDeleteCảm ơn anh Kc Phạm! Tôi rất vui và hân hạnh được làm quen và học hỏi từ anh! Nhân cơ hội này để lợi dụng hỏi anh :-) giải thích đoạn này: "lý thuyết government spending luôn crowd out đầu tư tư nhân (dI/dG<0) có thể đúng, có thể sai chứ không phải luôn luôn đúng như Fama và nhiều người nhầm tưởng".
Thatuco Thanh Hỏi khó quá! Economics không phải chuyên môn của mình.
ReplyDeleteNói chung, khi nguồn vốn khan hiếm (dĩ nhiên nếu không khan hiếm thì không có sự can thiệp vào KT của government - trừ VN) government spending (GC) làm lãi suất tăng khiến đầu tư tư nhân bị ảnh hưởng. Ngoài ra, GS bằng tiền của người khác chứ không phải tiền túi của mình (thường từ gov. bonds) như tư nhân và không nhằm mục đích lợi nhuận (outside the realm of profit and loss) nên việc đánh giá hiệu quả về KT của GS rất khó (difficult to detect whether or not resources are being wasted).
Tùy cách GS, hoặc thúc đẩy tiêu thụ/sản xuất bây giờ (cưrent use) hoặc đầu tư cho tương lai (future benefits). Nếu thúc đẩy tiêu thụ, các nhà KT thuộc trường phái Keynesian lại ũng hộ GS, họ cho rằng tăng GS sẽ thúc đẩy nhu cầu từ đó dẫn tới sản xuất tăng - mục đích giảm tỷ lệ thất nghiệp. Các nhà KT theo trường phái cổ điển (classical economics) như Fama thì tin ngược lại. Ngoài ra còn phải xem xét tới fiscal policy nữa. Tóm lại, một bên nhắm tới hiệu quả KT đối với đầu tư, một bên nhắm tới hiệu quả XH của việc chi tiêu.
Gợi ý tham khảo thêm: Bailouts and Stamulus Plans by EUGENE F. FAMA
http://www.dimensional.com/famafrench/2009/01/bailouts-and-stimulus-plans.html
Kc Pham Anh Kc Pham, anh có nói đùa không đấy? Anh viết như chuyên gia kinh tế xịn 100%. Anh cho tôi hỏi anh tìm hiểu, nghiên cứu sách, tài liệu nào mà hay vậy, anh có thể chia sẻ hoặc giới thiệu tôi mua. Cảm ơn anh!
ReplyDeleteThật sự là như vậy. Thầy của mình là Mr Google.
ReplyDeleteMình chỉ may mắn được đào tạo ở một môi trường mà nơi đó hầu như không có giá trị nào có thể được khẳng định một cách chắn chắn, tuyệt đối, tức là mọi giá trị điều có thể thách thức và bị thách thức (challenge and to be challenged) ngay cả tôn giáo. Từ đó dẫn tới khuyến khích nghiên cứu, tìm hiểu, phân tích, lý luận, phản biện, etc...