Giới thiệu với anh Phu Nguyen Van và các bạn một series podcast của Planet Money (NPR) về toàn bộ qui trình sản xuất một chiếc áo T-shirt. Series này có khoảng 10 podcast cực kỳ thú vị và informative, highly recommended cho tất cả mọi người muốn tìm hiểu về textile industry và global supply chain. Có một podcast về công đoạn gia công ở Columbia nhắc đến tác dụng của FTA giữa Mỹ và nước này ảnh hưởng đến textile industry, rất giống những gì anh Phú đã viết về TPP/FTA.
Riêng episode cuối cùng này đưa ra hạch toán chi phí sản xuất một cái áo T-shirt, trong đó tiền bông (cotton) là 60 cent, tiền kéo sợi 40 cent, tiền gia công may một cái áo 50 cent, shipping từ Bangladesh và Columbia về Mỹ 10 cent (so với chi phí vận chuyển trong Mỹ đến tay người mua là $2.26). Trong tổng số $12.42 chi phí của một cái áo, phần lớn rơi vào tay của các dịch vụ hỗ trợ tại Mỹ (finance, postage, design, môi giới). Đó là chưa kể retail margin ($25-12.46=$12.54) mà project này được hưởng, họ làm phi vụ lợi nhưng các retailers khác có margin tương tự.
Tôi theo dõi series podcast này cả năm nay (và gần như toàn bộ các podcast khác của Planet Money), rất phục trình độ chuyên môn của nhóm phóng viên và cả nhiệt huyết của họ.
http://www.npr.org/blogs/money/2013/12/13/250747279/episode-503-adding-up-the-cost-of-the-planet-money-t-shirt?ft=1&f=93559255#
Mỹ xơi phần lớn miếng bánh vì họ vượt trội trong những khâu đòi hỏi trình độ cao như R&D, marketing, hoặc những công đoạn mà không outsourcing được như vận chuyển, dịch vụ bán hàng etc mà giá nhân công ở Mỹ cao thành ra miếng bánh lớn. Cứ các công ty Mỹ cũng phải cạnh tranh với nhau, thành ra lợi tức cho các ông chủ cũng đâu có cao.
ReplyDeleteCái hay là nhóm nhà báo này dùng Kickstarter để bán ý tưởng trước. Gần 25.000 người đăng ký tham gia trả chừng 25 đô-la để mua áo. Mười nhà báo này dùng tiền đó (một nửa của gần 600.000 đô-la) để làm phóng sự luôn.
ReplyDeleteNguyen Tung Son cũng không hẳn là họ vượt trội đâu, tôi thích nhìn ở khía cạnh họ giữ vị thế độc quyền hơn, kiểu như nhân công thì họ có thể tìm được ở Việt Nam, Campuchia, Bangladesh, các công nhân này lại không có sự liên kết với nhau để mặc cả lương thưởng, vì thế ở vào thế yếu và thu nhập bị đẩy xuống hết mức. Ngược lại, các khâu R&D, marketing, distribution, các công nhân (thậm chí là chủ của công nhân) không tìm được ai khác, đành nhận vậy. Nói chung là đàm phán với thế thấp hơn một bậc, nên bị thiệt.
ReplyDeleteEm nghĩ rằng nội việc người Mỹ biết nói tiếng Anh cũng đủ để hưởng mức lợi nhuận vượt trội rồi.
ReplyDeleteẤn độ hay nhiều pacific island cũng nói tiếng Anh :)
ReplyDeleteQuá hay
ReplyDelete