Tại sao Philippines kiện TQ tại PCA chứ không phải ITLOS hay ICJ?

Tại sao Philippines kiện TQ tại PCA chứ không phải ITLOS hay ICJ? Câu trả lời hóa ra khá đơn giản: vì theo qui định của UNCLOS Philippines buộc phải đem vụ kiện ra một tòa trọng tài (Annex VII) mà PCA là nơi có uy tín nhất.

Điều 287 của UNCLOS đưa ra 4 lựa chọn cho việc giải quyết tranh chấp giữa các thành viên: (i) ICJ, (ii) ITLOS, (iii) arbitral tribunal (vd PCA), (iv) một tòa atrbitation đặc biệt (vd về môi trường, đánh cá). Mỗi thành viên UNCLOS được phép đăng ký/tuyên bố bằng văn bản lựa chọn một trong 4 phương án giải quyết tranh chấp của mình  (có thể nhiều hơn một nếu muốn). Tuyên bố lựa chọn này có thể thực hiện bất kỳ khi nào sau khi trở thành thành viên.

Nếu 2 quốc gia tranh chấp chưa tuyên bố/đăng ký phương án giải quyết phân xử thì phương án arbitration được chọn "by default", nghĩa là trừ khi họ cùng đồng ý chọn phương án khác phân xử buộc phải thực hiện ở một tòa trọng tài. Vì chưa có nước nào trong số các quốc gia tranh chấp ở Biển Đông đã tuyên bố/lựa chọn phương án phân xử nên hiển nhiên Philippines phải đem vụ kiện ra tòa trọng tài.

Như vậy nếu VN đi kiện TQ về vấn đề giàn khoan HD-981 vi phạm EEZ của mình, VN cũng phải đưa ra một tòa trọng tài mà nhiều khả năng sẽ là PCA.
http://cil.nus.edu.sg/wp/wp-content/uploads/2011/12/Beckman_MIMA_SCS_Conference_12-13_Dec_2011_draft_10_Dec1.pdf