Tôi chỉ hơn "hai chuyên gia trẻ Đinh Tuấn Minh và Phạm Thế Anh" vài tuổi nên hi vọng cũng được xếp vào loại "trẻ" :-) Dù sao các bạn phóng viên nên tránh sử dụng những tính từ như vậy, vì như thế ám chỉ các chuyên gia khác được nhắc tên trong bài là "già".
Trong bài này TS Trần Đình Thiên cảnh báo năng lực trả nợ đang giảm nhanh, tỷ lệ nợ phải trả trên tổng thu ngân sách sẽ vượt 25% trong năm 2014 (tăng từ 22.3% năm 2013). Tuy nhiên không thấy chuyên gia nào đả động đến tỷ lệ nợ công trên (nominal) GDP, một chỉ số quan trọng không kém, có tăng lên hay không.
Tôi cũng không hiểu con số 90 nghìn tỷ trái phiếu phát hành thêm để trả nợ có nằm trong dự toán bội chi NSNN 224 nghìn tỷ hay không (http://gafin.vn/20131217113132381p0c33/du-toan-boi-chi-nsnn-nam-2014-la-224-nghin-ty-dong-bang-53-gdp.htm), thuật ngữ ngân sách của VN rất rối rắm.
Nếu tổng nợ công tăng lên 224 nghìn tỷ và NGDP năm 2014 ước lượng khoảng 4.226 triệu tỷ thì tỷ lệ debt/NGDP năm 2014 khoảng 54.3%, giảm so với 56.2% của năm 2013. Vậy tại sao tỷ lệ nợ phải trả/tổng thu ngân sách lại tệ đi? Có thể do 2 lý do: tử số tăng và/hoặc mẫu số giảm.
Theo ước lượng của tôi tử số tăng từ 176.3 nghìn tỷ lên 208.9 nghìn tỷ, nghĩa là 18.5%. Còn mẫu số giảm từ 790.8 nghìn tỷ xuống 782.9 nghìn tỷ (-1%). Trong hai con số này, số đầu phụ thuộc vào cơ cấu nợ, năm nay tăng nhưng năm sau có thể giảm nếu tỷ lệ debt/NGDP giảm như tôi ước lượng bên trên. Điều đáng lo là tổng thu ngân sách giảm 1% trong khi NGDP tăng khoảng 14.5%.
Ngay cả sau khi loại nguồn thu từ dầu thô (giảm từ 115 xuống 85 nghìn tỷ) tổng thu nội địa (các loại thuế) chỉ tăng từ 530 lên 539 nghìn tỷ (1.7%) rất đáng lo ngại. Một câu hỏi lớn cần đặt ra là tại sao thu nội địa gần như không tăng trong khi NGDP tăng 14.5%. Tôi nghi ngờ con số thu ngân sách năm 2013 (http://www.vcbs.com.vn/vi/Article/4/Boi-chi-NSNN-nam-2013-la-53-GDP-112796).
Có chăng con số thực thu nhỏ hơn số được báo cáo và một lượng lớn trái phiếu ngắn hạn đã được phát hành trong năm 2013 để bù đắp thâm hụt, sang năm 2014 đáo hạn nên làm tỷ lệ nợ phải trả tăng vọt? Hi vọng các chuyên gia, cả già lẫn trẻ, làm rõ vấn đề này.
http://vneconomy.vn/2014072708463039P0C9920/nguy-co-no-cong-viet-nam-thuc-su-nam-o-dau.htm
- NGDP tăng mạnh nhưng GDP có phần đóng góp không nhỏ của khối doanh nghiệp FDI, mà ngân sách lại ít thu được tiền thuế từ khối này (ưu đãi thuế, chuyển giá...)
ReplyDelete- Ông Thiên bảo năng lực trả nợ đang giảm nhanh cũng không thật sự chính xác vì đấy chỉ là trong ngắn hạn. Lượng trái phiếu đáo hạn trong năm 2015, 2016 lớn do giai đoạn mấy năm gần đây Bộ Tài chính chỉ thích phát hành trái ngắn hạn từ 5 năm đổ lại. Nếu từ giờ Bộ tài chính tăng cường phát hành trái phiếu 10 năm - 15 năm thì giai đoạn 2017 đến 2020 nợ phải trả lại xuống thấp => năng lực trả nợ lại tăng???.
GS có thể cập nhập tình hình nợ công năm 2015 được không ạ? :)
ReplyDelete