Viet-Studies link đến bài này của Sourabh Gupta nhưng có vẻ GS Trần Hữu Dũng không đọc kỹ để chỉ ra đây là một bài...

Viet-Studies link đến bài này của Sourabh Gupta nhưng có vẻ GS Trần Hữu Dũng không đọc kỹ để chỉ ra đây là một bài rất thiên vị TQ. (Tôi khá ngạc nhiên vì tác giả là một người Ấn độ đang làm việc ở Mỹ).

Lập luận của Gupta như sau: vì nhiều nước phương Tây đã và đang claim EEZ cho các đảo đá không có người sống nên nghiễm nhiên các đảo ở Hoàng Sa cũng có EEZ. Như vậy vụ giàn khoan HD-981 về bản chất là tranh chấp chủ quyền của Hoàng Sa.

Không dừng lại ở đó Gupta cho rằng các nước có quyền (và đã có tiền lệ) đơn phương tiến hành thăm dò dầu khí phần biển bên trong đường trung tuyến (median line) giữa 2 quốc gia có tranh chấp EEZ. Do đó việc TQ đặt giàn khoan gần Hoàng Sa là hoàn toàn hợp pháp. VN không nên can thiệp vào các hoạt động của TQ phía ngoài đường trung tuyến của mình (nghĩa là bên ngoài khoảng cách 60-70 hải lý tính từ đảo Lý Sơn).

Không khó có thể bác bỏ lập luận của Gupta. EEZ liên quan đến 3 (quần) đảo mà tác giả này lấy ra làm ví dụ (Okinotorishima của Nhật, Howland and Baker  của Mỹ, và Heard and McDonald của Úc) đều do các nước này tự claim, nhiều khả năng sẽ bị ITLOS/ICJ phủ quyết (trừ đảo Heard của Úc khá lớn dù không có người ở). Mỹ cho đến giờ này chưa công nhận UNCLOS và nếu có sẽ "opt out" như TQ (theo điều 298) cũng vì lý do EEZ của 2 hòn đảo này. Úc đã công nhận UNCLOS nhưng đã tuyên bố "opt out".

Nhưng quan trọng hơn chính TQ đang phản đối rất mạnh claim của Nhật về EEZ của Okinotorishima mặc dù EEZ của TQ không chồng lấn với EEZ của hòn đảo này và TQ cũng không claim chủ quyền. Nếu quan điểm của TQ đối với Okinotorishima cũng được áp dụng ở Hoàng Sa thì chắc chắn Triton cũng không có EEZ.

Quan điểm ủng hộ TQ có quyền đặt giàn khoan bên trong đường trung tuyết tính từ Hoàng Sa cũng phi lý. Không kể như vậy nghiễm nhiên công nhận đảo Triton có EEZ mà còn coi một bãi đá chỉ dài hơn một km có trọng số tương đương với toàn bộ bờ biển hàng trăm km của VN. Phi lý hơn chính TQ cũng không coi trọng nguyên tắc bên trong đường trung tuyết này khi đã ngang nhiên cắt cáp tàu Bình Minh ở vị trí phía Tây đường trung tuyến giữa VN và TQ (vị trí tàu Bình Minh bị cắt cáp (17 26 2 N/108 0 2 E) chỉ cách bờ biển Quảng Trị hơn 50km).

Hãy nhớ cái tên Sourabh Gupta này, có thể chúng ta sẽ còn gặp lại.


P.S. Bài của Gupta còn có một chi tiết không chính xác khi cho rằng hòn đảo lớn nhất trong quần đảo Senkaku nhỏ hơn hòn đảo lớn nhất của Hoàng Sa. Trên thực tế đảo lớn nhất của Senkaku là Uotsuri-shima có diện tích 4.32km2 trong khi đảo lớn nhất của Hoàng Sa là Phú Lâm (Woody) chỉ rộng 2.1km2.
http://www.eastasiaforum.org/2014/07/20/murky-waters-surround-the-rule-of-law-in-the-south-china-sea