Viết thêm về phán quyết của SCOTUS trong vụ King v.

Viết thêm về phán quyết của SCOTUS trong vụ King v. Burwell ngày 25/6/2015. Dù phán quyết về hôn nhân đồng giới một ngày sau đó ồn ào hơn trên báo chí/dư luận Mỹ và thế giới, vụ King v. Burwell liên quan đến Obamacare sẽ có ảnh hưởng lớn và lâu dài hơn đến kinh tế và xã hội Mỹ. Đây là lần thứ hai SCOTUS "cứu" Obamacare khi phe Cộng hòa tìm cách lật đổ nó thông qua con đường pháp luật.

Để hiểu về vụ King v. Burwell cần phải nhắc lại 3 trụ cột của Obamacare, thiếu dù chỉ một trong ba Obamacare sẽ thất bại (thực ra để hiểu rõ về vấn đề này cần phải viết một bài dài về economics of healthcare mà tôi chưa có điều kiện):

- Community rating: nghĩa là các hãng bảo hiểm chỉ được tính phí bảo hiểm y tế dựa vào tình hình sức khỏe của một cộng đồng nói chung chứ không được dựa vào sức khỏe của từng khách hàng riêng biệt. Như vậy một người khỏe mạnh hay một người đang bị ung thư trong một cộng đồng đều trả một mức phí bảo hiểm như nhau cho một sản phẩm bảo hiểm cùng loại.
- Individual mandate: mọi công dân đều có nghĩa vụ mua bảo hiểm y tế, ai không mua sẽ bị phạt.
- Low income subsidy: những ai có thu nhập thấp sẽ được chính phủ trợ cấp tiền mua bảo hiểm y tế.

Năm 2012 phe Cộng hòa đã tấn công trụ cột thứ hai, kiện về tính hợp hiến của individual mandate nhưng SCOTUS phán quyết có lợi cho Obamacare. Lần này họ tấn công vào trụ cột thứ 3 dựa vào một sai sót văn bản trong ACA (tên chính thức của đạo luật Obamacare). Theo điều khoản 36B của đạo luật này những người mua bảo hiểm y tế có thể sẽ nhận được trợ cấp thông qua tax credit (tiền hoàn thuế) nếu họ mua bảo hiểm trên một "chợ bảo hiểm của bang" ("Exchange established by the State"). Vấn đề là trong số 50 bang của Mỹ chỉ có 16 bang tự xây dựng một chợ bảo hiểm (online exchange), 34 bang còn lại mà phần đông là các bang do phe Cộng hòa nắm, không có exchange nên người dân phải mua bảo hiểm trong một exchange do chính phủ liên bang thành lập.

Phe Cộng hòa lập luận rằng theo đúng câu chữ của điều khoản 36B chỉ những ai mua bảo hiểm trên exchange của bang mới được nhận trợ cấp thông qua tax credit, những người mua qua exchange của liên bang không được. Nếu như vậy sẽ có khoảng 5 triệu người có thu nhập thấp đã mua bảo hiểm từ exchange của liên bang sẽ mất trợ cấp và nhiều khả năng sẽ mất luôn bảo hiểm. Điều này sẽ dẫn đến tình trạng "death spiral" cho Obamacare, nghĩa là các hãng bảo hiểm bị tình trạng adverse selection (chỉ những người bị ốm nặng mới mua bảo hiểm) nên năm sau sẽ tăng phí bảo hiểm lên, tiếp tục làm tình trạng adverse selection trầm trọng hơn dẫn đến Obamacare phá sản sau vài năm.

Mặc dù câu chữ ghi rành rành trong luật như phe Cộng hòa thưa kiện, 6/9 thẩm phán của SCOTUS đã gạt bỏ lập luận này. Họ cho rằng một bộ luật phải hiểu trên tinh thần của nó chứ không phải trên từng câu chữ. Việc viết chi tiết về yêu cầu phải mua bảo hiểm từ các chợ do bang thiết lập chỉ là thiếu sót của người soạn luật chứ không phải là ý định của ACA. Do đó bất kỳ ai mua bảo hiểm y tế, dù trên chợ của bang hay của liên bang, đều có quyền được nhận trợ cấp. Âm mưu sử dụng "death spiral" để xóa sổ Obamacare của phe Cộng hòa thất bại.

Dù King v. Burwell là một vụ kiện hoàn toàn mang tính chất chính trị (partisan), phán quyết của SCOTUS lần này là một ví dụ điển hình của việc một sai sót của nhánh lập pháp được tòa án hiến pháp sửa lại.


https://en.wikipedia.org/wiki/King_v._Burwell
https://en.wikipedia.org/wiki/King_v._Burwell