Hôm nay GS Trần Hữu Dũng đăng một bài về Hồ Chí Minh của Ruth Fischer viết tháng 10/1954 trên Foreign Affairs.

Hôm nay GS Trần Hữu Dũng đăng một bài về Hồ Chí Minh của Ruth Fischer viết tháng 10/1954 trên Foreign Affairs. Đây là một bài cực kỳ quan trọng cho những ai muốn nghiên cứu về HCM và lịch sử VN cận/hiện đại. Tác giả là nhân chứng trực tiếp từng gặp HCM nhiều lần trong thập kỷ 1920 ở Moscow trong phong trào Cộng sản Quốc tế. Bà là một thành viên quan trọng của ĐCS Đức và Áo, nhưng sau này qua Mỹ và trở thành một người chống Cộng. Bài viết này từ năm 1954 nên sẽ khó có thể bị qui chụp "viết lại lịch sử". Dưới đây là một số chi tiết đáng chú ý.

- HCM là một trong số ít lãnh đạo CS đi theo con đường QTCS do Lenin khởi xướng mà sau này không bị Stalin thanh trừng.
- Mục đích ban đầu của HCM ra đi "tìm đường cứu nước", giống như nhiều lãnh tụ cách mạng khác ở châu Á, là muốn tìm sự giúp đỡ của một quốc gia nào đó để chống Pháp giành độc lập. Mục đích này không thành nên HCM đã phải đi theo QTCS vì không còn con đường nào khác.
- Tờ Người cùng khổ (Le Paria) do HCM và một lãnh tụ CS Algeria sáng lập năm 1925. Bài vở của phía VN do một nhóm người viết, ban đầu lấy bút hiệu là Nguyen O-Pháp mà theo như HCM giải thích có nghĩa là "những người nông dân căm thù Pháp" (đến khi đọc bài này tôi mới biết họ Nguyễn có nghĩa là "những người sống ở đồng bằng" hay "nông dân"). Theo yêu cầu của ĐCS Pháp để tránh mang tiếng cực đoan bút hiệu này được đổi thành Nguyễn Ái Quốc.
- HCM theo Borodin sang làm cố vấn cho Tưởng Giới Thạch, sau đó quay về Moscow và trở thành tư vấn về các vấn đề châu Á cho những lãnh tụ QTCS như Zinoviev, Bukharin, Trotsky, tất cả sau này đều bị Stalin giết.
- Trong giai đoạn 1930 HCM đã "thăng tiến" rất nhanh trong bộ phận chuyên về ĐNA của QTCS, thành công trong việc thống nhất các đảng phái CS ở Đông Dương. Nhưng sau khi WWII nổ ra HCM đã rất khôn ngoan xoá dần hình ảnh CS bằng các thành lập Việt Minh và tìm cách liên hệ với Tưởng, tình báo Anh/Mỹ. HCM đổi tên từ NAQ để cố gắng giấu quá khứ liên quan đến QTCS.
- Khi WWII kết thúc HCM và Sainteny đã hợp tác với nhau để chống Tưởng. Bảo Đại thoái vị tháng 8/1945 do sức ép của cả Việt Minh lẫn Pháp.
- Việc Chu Ân Lai ép Việt Minh chịu thiệt trong hội nghị Geneva năm 1954 là do sức ép của thủ tướng Ấn độ Nehru vì ông này sợ cuộc chiến Đông Dương có thể lan rộng.
- Ngay năm 1954 phe Việt Minh đã lo ngại nếu chia cắt đất nước miền Nam sẽ phát triển nhanh hơn miền Bắc do đó sẽ khó có thể thống nhất đất nước.
- Cũng trong hội nghị Geneva Chu Ân Lai đã ám chỉ khả năng thành lập United States of Asia. Dù là một nhà CS kỷ luật và cán bộ kỳ cựu của QTCS HCM có vẻ tìm cách xích gần phương Tây, vd tham gia khối Liên hiệp Pháp, để tránh bị rơi vào quĩ đạo của TQ-LX.
- Ngay từ năm 1945 Ruth Fischer đã nhận định Ấn Độ và Nhật Bản sẽ là những đối trọng quan trọng với TQ. Một nhận xét rất tinh tế nữa của bà là đa số người VN có tư tưởng chống TQ.


http://viet-studies.info/kinhte/HoChiMinh_FA_1954.pdf
http://viet-studies.info/kinhte/HoChiMinh_FA_1954.pdf