Julian Ku, một giáo sư luật tôi đã trích dẫn vài lần trên blog, đưa ra nhận xét rất tinh tế về 2 thay đổi trong cách TQ phản ứng với mấy vụ FONOP của Mỹ ở Biển Đông (tàu chiến Mỹ đi vào phạm vi 12 hải lý các đảo nhân tạo TQ xây dựng).
Thứ nhất TQ bắt đầu sử dụng những FONOP này biện minh cho việc gia tăng xây dựng đảo nhân tạo và quân sự hóa các đảo đang chiếm đóng. Thứ hai là TQ, viện dẫn lập luận của một số nước khác, cho rằng Article 19 của UNCLOS về "innocent passage" không bao gồm tầu chiến (warships) mà chỉ cho tầu dân sự. Giáo sư Ku cho rằng cả hai lập luận này của TQ đều sai, nhưng cá nhân tôi lo ngại nếu Mỹ và giới học giả quốc tế bị TQ lôi vào những tranh luận như thế này thì mặc nhiên họ ngầm công nhận chủ quyền của TQ trên các đảo hiện tại ở HS-TS. Điều cần thiết lúc này hơn cả FONOP, đúng như tựa đề của bài báo, là sự ủng hộ của các nước và giới học giả cho phán quyết vụ kiện Philippines vs China, điều mà TQ đang cố gắng chống lại.
Phản biện lại Julian Ku, Taylor Fravel, giáo sư chính trị tại MIT, cho rằng đáng ra hải quân Mỹ nên âm thầm thực hiện FONOP như đã/đang làm ở các vùng biển khác để tránh khiêu khích TQ. Tôi, có lẽ giống đa số người Việt, không đồng ý với nhận định này. Mỹ đã đúng khi công khai các vụ FONOP vừa rồi để đối trọng với những thách thức công khai của TQ xây đảo nhân tạo và quân sự hóa các đảo đó. Công khai FONOP không phải chỉ để "dằn mặt" TQ mà còn để trấn an các nước ĐNA, đặc biệt VN và Philippines, là Mỹ không buông Biển Đông cho TQ. Fravel nói lãnh đạo TQ phải phản ứng lại vì không muốn bị dân chúng cho là yếu đuối, chính phủ/hải quân Mỹ cũng có nhu cầu này với dân Mỹ và nhiều nước khác.
Tôi đồng ý với Malcolm Cook, viện ISIA, cho rằng các nước khác có quyền lợi ở Biển Đông (Nhật, Úc) nên thực hiện FONOP của mình chứ đừng chỉ để Mỹ làm điều này một mình. Hơn nữa ngay cả những vụ FONOP của Mỹ cũng không được các nước trong khu vực ủng hộ mạnh mẽ ở các diễn đàn quốc tế có TQ hiện diện mà chỉ "ngầm cám ơn" Mỹ, VN chắc nằm trong số này. Rất mong trong chuyến viếng thăm VN sắp tới của TT Obama, chính phủ/BNG VN sẽ công khai/chính thức cám ơn các FONOP vừa rồi của Mỹ và tuyên bố VN ủng hộ FONOP theo UNCLOS ở tất cả các đảo trên Biển Đông, kể cả các đảo do VN chiếm giữ.
http://foreignpolicy.com/2016/05/16/freedom-of-navigation-operations-in-the-south-china-sea-arent-enough-unclos-fonop-philippines-tribunal/
http://foreignpolicy.com/2016/05/16/freedom-of-navigation-operations-in-the-south-china-sea-arent-enough-unclos-fonop-philippines-tribunal
No comments:
Post a Comment