1.

1.
Sau cuộc khủng hoảng tài chính vừa rồi giới ngân hàng Mỹ có một thuật ngữ mới là "living will", dịch sang tiếng Việt đại loại là "di chúc lúc còn sống". Di chúc tất nhiên phải được lập khi còn sống, nhưng nghĩa của chữ "lúc còn sống" ở đây phải hiểu là bản di chúc này sẽ được thực hiện khi bản thân người viết di chúc còn sống. Tại sao lại có chuyện trái khoáy như vậy?

Lý do là sau sự kiện ngân hàng Lehman Brothers sụp đổ và Fed/FDIC bị phê phán đã không giải cứu kịp thời, Fed (mà cụ thể là Bernanke) biện hộ là họ không có cơ sở pháp lý để giải cứu. Sau đó để phòng hờ những vụ Lehman trong tương lai Fed yêu cầu các ngân hàng lớn lập "living will" trong đó nêu rõ những phương án được giải cứu khi lâm vào hoàn cảnh nguy ngập. Nghĩa là living will sẽ được thực hiện khi ngân hàng chưa "chết" mà chỉ mất khả năng hoạt động bình thường.


2.
Đọc "hồi ký" của viện sỹ Maslov về mối tình và cuộc hôn nhân với Lê Vũ Anh bất chợt tôi thấy một phiên bản của "living will" từ những năm 1980s:

"Ngay sau đó bé Lêna đã bị ốm, phải nhập viện. Trước khi vào bệnh viện cùng nằm để chăm sóc bé, nàng đã viết cho tôi một bản tuyên bố chính thức: “Nếu tôi bị bắt mang đi một mình hoặc cùng con gái và đưa đến Đại sứ quán Việt Nam, mọi người cần phải biết, điều này được thực hiện bằng vũ lực, trái với ý muốn của tôi, bất cứ điều gì do người thân trong gia đình tôi hoặc đại sứ quán phát ngôn đều không có giá trị. Tôi muốn sống với chồng Viktor Maslov ở Liên Xô, và tôi muốn chồng tôi nuôi dưỡng con gái của chúng tôi trưởng thành và thấm nhuần nền văn hóa Nga “. Tôi cho cất giữ tờ giấy này vào một nơi an toàn."

3.
Hôm nay thấy tin thầy giáo/nhà thơ Thái Bá Tân bỗng dưng "thay đổi quan điểm" tôi chợt nghĩ không biết bác ấy có "living will" hay không. Rồi tự hỏi mình có nên viết "living will" không nhỉ?