Bài này bạn Huỳnh Thế Du mắc sai lầm về logic: việc các nước có sở hữu tư nhân đất đai vẫn có tranh chấp không đồng nghĩa với chế độ sở hữu không phải nguyên nhân gây ra tranh chấp. Những giải pháp mà bạn Du nêu ra (minh bạch, không tham nhũng, có sự tham gia của người dân...) đều đòi hỏi phải có sở hữu rõ ràng và người chủ đất phải có quyền thực sự với mảnh đất mà mình sở hữu.
Bài báo này cần đặt lại tựa thành "Sở hữu tư nhân là điều kiện cần để tránh tranh chấp nhưng không phải là điều kiện đủ".
http://www.thesaigontimes.vn/159664/Tranh-chap-dat-dai-cai-goc-khong-phai-la-van-de-so-huu.html
http://www.thesaigontimes.vn/159664/Tranh-chap-dat-dai-cai-goc-khong-phai-la-van-de-so-huu.html
Các doanh nghiệp thuê đất của nhà nước nhưng nhà nước hầu như không dám giải phóng mặt bằng/trưng mua các khu đất này vì trong hợp đồng thuê đất có các điều khoản rõ ràng về việc đền bù. Ngoài ra, các doanh nghiệp có nguồn lực tốt hơn người dân trong việc đấu tranh chống bị xử ép nếu như bị thu hồi đất (có thể khởi kiện, dùng sức ép truyền thông, và chính quyền cũng sợ mang tiếng xấu trong việc thu hút đầu tư...)
ReplyDeleteThế nên khiếu kiện đất đai nhiều có một phần (lớn) là do hệ thống pháp luật bất cập, quyền lợi người dân chưa được đề cao, chưa minh bạch, công bằng....
Tất nhiên việc cho người dân quyền sở hữu đất thì sẽ cho người dân thêm quyền.
Nhưng ngược lại, nếu đất phân mảnh nhỏ như ở VN mà cho sở hữu thì cực khó trong việc thương lượng để mua đất đầu tư dự án, xây dựng nhà máy. Chủ đầu tư một nhà máy cần thương lượng với hàng trăm, thậm chí hàng nghìn hộ dân để mua đất là điều gần như không thể. Thế nên nếu cho tư hữu đất đai với lô nhỏ như hiện nay thì rất ít nhà đầu tư dám đầu tư vào VN. Như thế thì kinh tế lại thụt lùi đời sống người dân không khá lên được.
Rất nhiều người kêu giá đền bù thấp, nhưng em thấy giá đền bù đất ở thấp, chứ đất nông nghiệp không thấp (mặc dù đất nông nghiệp bị nhiều người kêu ca thấp) vì nhà nước giao đất nông nghiệp cho người dân có thời hạn, và đất chỉ được dùng cho mục đích nông nghiệp. Lợi tức từ sản xuất nông nghiệp rất thấp trừ các vùng trồng cây đặc sản (trồng lúa chỉ cỡ 50 triệu/năm), năng suất, giá cả tăng chậm nên định giá đất nông nghiệp sẽ rất thấp. Thực tế nhiều hộ gia đình bỏ hoang ruộng vì không hiệu quả.
Thực tế ở VN, kiện tụng chủ yếu rơi vào các trường hợp người dân khai hoang/lấn chiếm đất nên không có giấy tờ hợp pháp để đòi đền bù (ví dụ vụ Đoàn Văn Vươn, mấy vụ ở Tây Nguyên...) nên rất khó giải quyết, cấp cơ sở tiến hành đền bù không công bằng, không đúng luật dẫn đến khiếu kiện, hệ thống tư pháp hoạt động chưa hiệu quả....
Tóm lại, em thấy vấn đề khiếu kiện do hệ thống luật pháp chưa tốt, tư pháp đang yếu. Cần cải thiện cái này trước rồi mới tính đến chuyện tư hữu đất đai vì nếu cho sở hữu mà tư pháp không tốt thì khiếu kiện còn kinh khủng hơn, môi trường đầu tư cũng bất ổn hơn.
Tất nhiên như hiện nay thì phần lớn lợi tức khi chuyển từ đất nông nghiệp sang đất ở cho các dự án BĐS sẽ rơi vào túi một thiểu số, mà đáng lẽ ra phải vào túi nhà nước và phân bổ cho người dân qua phúc lợi xã hội (thực tế tiền bán đất của các thành phố chiếm tỉ lệ lớn trong nguồn thu, ví dụ Đà Nẵng). Chứ nếu đất nông nghiệp ở thành phố được bồi thường cao hơn đất nông nghiệp ở nông thôn là sự bất công lớn cho đại đa số nông dân ở quê.
ReplyDelete