Hai tuần nay giới tài chính quốc tế xôn xao việc Tòa án Tối cao Mỹ bác bỏ đơn kháng án của Argentina trong một vụ...

Hai tuần nay giới tài chính quốc tế xôn xao việc Tòa án Tối cao Mỹ bác bỏ đơn kháng án của Argentina trong một vụ kiện liên quan đến trái phiếu chính phủ mà nước này đã restructured năm 2005. Báo chí VN đã từng đưa tin về vụ này khi "nguyên đơn" trong vụ kiện bắt giữ một chiếc tàu buồm của hải quân Argentina năm 2012 ở Ghana. Lần này chắc bận với HD-981 và WC nên không thấy mấy ai để ý.

Nguyên đơn trong vụ này là NML Capital, một công ty con của Elliott Management, nghĩa là anh em với Elliott Advisors, công ty đã từng kiện Vinashin ra tòa án Anh đòi nợ. Elliott Management là một vulture fund của tỷ phú Paul Elliott Singer, chuyên đi mua nợ quá hạn rồi đem ra tòa kiện buộc con nợ phải trả toàn bộ vốn lẫn lãi. Lần kiện tụng Vinashin con kền kền này đã thắng và VN phải chấp nhận đền bù với một số tiền mà không ai được biết (http://kinhtetaichinh.blogspot.com.au/2012/04/vinashin-default-iii.html).

Lần này NML cũng thắng trên cơ sở điều khoản "pari passu", nghĩa là nếu Argentina đã trả nợ, dù một phần, cho các chủ nợ khác thì cũng phải có nghĩa vụ trả cho NML dù NML đòi trả cao hơn (cả vốn lẫn lãi). Thực ra NML đã thắng kiện lâu rồi nhưng điều quan trọng là thẩm phán Thomas Griesa đưa ra một trát tòa nghiêm cấm các ngân hàng Mỹ không được giúp Argentina thanh toán cho các chủ nợ khác trừ khi nước này đồng ý đền bù NML. Không một ngân hàng Mỹ nào dám làm trái lệnh tòa.

Rất nhiều nhà kinh tế/bình luận than trời về phán quyết của thẩm phán Griesa dù nó đúng luật (Mỹ). Vị thẩm phán có quan điểm right-wing này rất khó chịu với chính phủ Argentina hiện tại (nữ tổng thống Cristina Kirchner và ông chồng quá cố có tư tưởng socialist), cho rằng Argentina cố tình "chây" không chịu trả nợ chứ không phải không trả được. Bởi vậy Griesa cắt hết mọi ngõ ngách Argentina có thể lách luật để tránh bị default một lần nữa.

Việc Supreme Court từ chối không thụ lý đã đóng mọi ngả đường pháp lý của Argentina. Cristina Kirchner từ chỗ khăng khăng không chịu trả một xu nào cho Paul Singer bây giờ đã phải yêu cầu NML ngồi lại đàm phán. Vấn đề là nếu Argentina trả hết (vốn lẫn lãi) cho NML, các chủ nợ khác có thể sẽ kiện ra tòa để đòi lại phần của mình. Điều này không chỉ ảnh hưởng tới Argentina mà toàn bộ thị trường nợ chính phủ của các nước đang phát triển. Khả năng tái cấu trúc nợ qua Paris Club sẽ bị ảnh hưởng nghiêm trong.

Như The Economist chỉ ra, các nước đang phát triển chỉ còn một giải pháp duy nhất là đưa "collective action clause" vào các hợp đồng nợ của mình (xem thêm vấn đề này ở đây: http://kinhtetaichinh.blogspot.com.au/2012/03/indenture-and-covenant.html). Hi vọng các lần phát hành trái phiếu quốc tế trước đây VN đã đưa điều khoản này vào indenture để nếu có rơi vào hoàn cảnh khó khăn không trả được nợ sẽ không phải đối mặt với Paul Singer một lần nữa.
http://www.bruegel.org/nc/blog/detail/article/1368-blogs-review-a-new-argentina