Về ba cuộc kháng chiến chống Nguyên Mông sách báo VN thường sẽ viết như sau: "Vó ngựa của đoàn quân Mông Cổ từng chinh phục bao vùng đất rộng lớn từ Á sang Âu đã bị chặn lại ở VN...". Tất nhiên người VN nào cũng tự hào về chiến công này, không ai không biết đến "Sát Thát", "Diên Hồng", "Bạch Đằng Giang"... Nhưng nếu chịu khó gác lại lòng tự hào dân tộc để tìm hiểu kỹ hơn một chút giai đoạn lịch sử này từ các nguồn thông tin bên ngoài, có thể bạn sẽ có một vài câu hỏi giống tôi.
Thứ nhất, không biết bạn thế nào chứ từ trước tới giờ tôi có cảm giác 3 lần thắng Nguyên Mông của quân dân nhà Trần là một chiến công vang dội nổi tiếng thế giới, thậm chí là duy nhất trước vó ngựa Mông Cổ không dân tộc nào khác làm được. Tôi nhớ có bài viết nói rằng 3 cuộc chiến chống Nguyên Mông của VN đã được đưa vào giáo trình của một trường quân sự nổi tiếng nào đó. Nhưng thực ra đội quân này không phải bất bại trước khi đến Đại Việt. Google về "mongol defeats" thì thấy VN chỉ là một trong những nơi đội quân Mông Cổ không chinh phục được. Nhật, Korea, Java, Champa, Ấn độ, Ả Rập... là những ví dụ được nhắc đến khá nhiều. Thất bại quân sự của Mông Cổ ở VN không phải là điều được nhiều người biết đến.
Thứ hai, dù sách vở VN cho rằng đây là một trong những điểm sáng của lịch sử nước nhà, rất tiếc các nhà sử học (thời đó và sau này) không có nhiều thông tin về các trận chiến của quân dân nhà Trần trong 3 cuộc chiến đó. Trần Hưng Đạo và các tướng lĩnh nhà Trần đã sử dụng vũ khí và tactic gì để đánh lại kỵ binh Mông Cổ? Có ai biết diễn biến cụ thể của trận Vạn Kiếp, Chương Dương, Bạch Đằng không hay chủ yếu chỉ là những lưu truyền dân gian? Một commenter trên Quora cho rằng nhà Trần sử dụng voi để chống lại kỵ binh Mông Cổ (Wikipedia cũng có thông tin như vậy), điều này có đúng không? Hay việc cánh cung bằng sừng và gỗ (composite bows) của quân Nguyên rất dễ hỏng trong điều kiện ẩm ướt của Đại Việt có đúng không? Đọc về "Battle of Ain Jalut" mới thấy các sử gia Ả Rập ghi chép cẩn thận đến thế nào.
Thứ ba, có thực VN đánh bại Nguyên Mông 3 lần không? Nếu bạn đọc Wikipedia bản tiếng Anh (http://goo.gl/AEOxAU) sẽ thấy lần thứ nhất năm 1257 VN đã thua và nhà Trần phải chấp nhận làm một nước chư hầu (vassal state) và triều cống cho nhà Nguyên để quân Ngột Lương Hợp Thai (Uriyangkhadai) rút đi. Thông tin tương tự có thể tìm thấy từ những nguồn "đáng tin cậy hơn Wikipedia" ví dụ như:
- Stephen Turnbull: Genghis Khan & the Mongol Conquests (http://goo.gl/Fl6qQa)
- Paul Buell: Mongols in Vietnam: End of one Era, Beginning of Another
- Bin Yang: Between Winds and Clounds (http://goo.gl/1zx2XC)
- Richard Bulliet et al: The Earth and Its People (http://goo.gl/1bxs7v)
- San Beck: China, Korea, Japan to 1800 (http://goo.gl/tezN00)
- Kalie Szczepanski: Kublai Khan: Ruler of Mongolia and Yuan China (http://goo.gl/p56VlB)
- J Saunders: The History of the Mongol Conquests (http://goo.gl/Oh0qQa)
Ba tác giả sau cùng cho rằng thực tế các lần động binh của nhà Nguyên (thời Hốt Tất Liệt - Kublai/Khubilai) xuống Annam đều nhằm mục đích thần phục (submission) chứ không phải chiếm đóng. Bởi vậy bất kể kết cục chiến trận thế nào việc cuối cùng Annam (và Champa) phải chấp nhận làm chư hầu và cống nạp hàng năm là một thành công, ít nhất trên danh nghĩa (nominal success), của các cuộc động binh đó. Trên thực tế nhà Nguyên cũng tấn công Triều Tiên, Miến điện và Thái lan với cùng mục đích và cả ba nước này đã phải chấp nhận làm chư hầu cống nạp tương tự như Đại Việt. Ở châu Á chỉ có Nhật và Java đã chống cự thành công và không bao giờ chịu làm chư hầu của Nguyên Mông, tất nhiên một phần nhờ vị trí địa lý của họ.
Tóm lại ba lần chiến thắng quân Nguyên của VN theo một số sử sách nước ngoài không hẳn đã vẻ vang như tôi vẫn nghĩ. Tất nhiên tội lỗi của kẻ xâm lăng không thể chối bỏ, chiến thắng của quân dân nhà Trần tại Chương Dương, Bạch Đằng là sự thật lịch sử. Toa Đô bị chém, Ô Mã Nhi bị bắt sống là một vết nhơ cho đội quân của Thoát Hoan đến nỗi hoàng tử này đã bị vua cha Hốt Tât Liệt điều ra Dương Châu vĩnh viễn. Nơi đó cũng có thể là chỗ một nữ nhi nước Việt, công chúa An Tư, đã gửi lại nắm xương của mình.
PS. Tôi đã chuẩn bị "ống đồng" để phòng bị ném đá :-)
http://www.quora.com/Did-Mongolian-Cavalry-Archers-really-beat-all-other-units
Wednesday, January 28, 2015
Tuesday, January 27, 2015
Nhiều người Việt biết công chúa Huyền Trân, người được vua Trần Anh Tông gả cho Chế Mân, vua Champa, để đổi lấy châu...
Nhiều người Việt biết công chúa Huyền Trân, người được vua Trần Anh Tông gả cho Chế Mân, vua Champa, để đổi lấy châu Ô châu Lý của nước này. Nhưng chắc ít người biết trước Huyền Trân nhà Trần còn gả một công chúa khác cho nước ngoài, đó là công chúa An Tư.
An Tư là em gái út của vua Trần Thánh Tông, được vị vua này gả cho Thoát Hoan, chính viên tướng nhà Nguyên chỉ huy cuộc xâm lăng Đại Việt lần thứ hai. Sau khi quân Trần thất bại ở Vạn Kiếp và Thiên Mạc phải rút lui về Thăng Long, nhà Trần phải tìm kế hoãn binh. Cử Đỗ Khắc Trung sang cầu hòa nhưng không được, Trần Thánh Tông đã phải cống công chúa An Tư cho Thoát Hoan để trì hoãn cuộc tấn công của quân Nguyên.
Không rõ sự hi sinh của công chúa An Tư có giúp vua quan nhà Trần có thêm thời gian rút khỏi Thăng Long không. Cũng không rõ số phận công chúa An Tư sau khi Thoát Hoan "chui ống đồng" chạy về nước thế nào. Có nghi vấn cho rằng bà đã theo Thoát Hoan về TQ và sau này có con với kẻ thù của anh trai mình. Rất có thể vì vậy sau khi thắng quân Nguyên không ai nhắc đến công lao của bà. Sách sử VN sau này nhắc nhiều đến Huyền Trân nhưng cũng không đề cập đến An Tư.
PS. Tôi vẫn luôn thắc mắc làm cách nào Thoát Hoan kiếm được cái ống đồng để chui vào. Đúc trong lúc rút chạy thì chắc không kịp, mà thời đó đâu đã có đường ống nước sông Đà - Hà nội để cưa tạm một đoạn.
http://vi.wikipedia.org/wiki/An_T%C6%B0
An Tư là em gái út của vua Trần Thánh Tông, được vị vua này gả cho Thoát Hoan, chính viên tướng nhà Nguyên chỉ huy cuộc xâm lăng Đại Việt lần thứ hai. Sau khi quân Trần thất bại ở Vạn Kiếp và Thiên Mạc phải rút lui về Thăng Long, nhà Trần phải tìm kế hoãn binh. Cử Đỗ Khắc Trung sang cầu hòa nhưng không được, Trần Thánh Tông đã phải cống công chúa An Tư cho Thoát Hoan để trì hoãn cuộc tấn công của quân Nguyên.
Không rõ sự hi sinh của công chúa An Tư có giúp vua quan nhà Trần có thêm thời gian rút khỏi Thăng Long không. Cũng không rõ số phận công chúa An Tư sau khi Thoát Hoan "chui ống đồng" chạy về nước thế nào. Có nghi vấn cho rằng bà đã theo Thoát Hoan về TQ và sau này có con với kẻ thù của anh trai mình. Rất có thể vì vậy sau khi thắng quân Nguyên không ai nhắc đến công lao của bà. Sách sử VN sau này nhắc nhiều đến Huyền Trân nhưng cũng không đề cập đến An Tư.
PS. Tôi vẫn luôn thắc mắc làm cách nào Thoát Hoan kiếm được cái ống đồng để chui vào. Đúc trong lúc rút chạy thì chắc không kịp, mà thời đó đâu đã có đường ống nước sông Đà - Hà nội để cưa tạm một đoạn.
http://vi.wikipedia.org/wiki/An_T%C6%B0
Sunday, January 25, 2015
Cứ tưởng vụ phía TQ đề nghị VN cho phép các ngân hàng được giao dịch đồng RMB đã bị chìm xuồng.
Cứ tưởng vụ phía TQ đề nghị VN cho phép các ngân hàng được giao dịch đồng RMB đã bị chìm xuồng. Vậy mà mấy ngày gần đây đọc được 2 bài của TS Vũ Quang Việt và GS Trần Ngọc Thơ tiếp tục cảnh báo nguy cơ của đồng tiền TQ.
Về vấn đề TQ đang tìm cách quốc tế hoá đồng RMB tôi sẽ không bàn ở đây, tôi đã từng viết về đề tài này mấy năm trước trên blog và quan điểm không có gì thay đổi. Ở đây tôi chỉ muốn nêu ra một lỗi trong bài của GS Thơ mà tôi thấy một số người Việt khác cũng hay mắc phải.
GS Thơ trích dẫn một bài báo trên tờ Sankei Shimbun rồi cho rằng đó là quan điểm của người Nhật/nước Nhật. Tôi không tìm được bài báo gốc và có vẻ tờ báo này không có phiên bản tiếng Anh. Dù sao tôi nghi ngờ rằng bài mà GS Thơ trích dẫn là một bài op-ed của tờ báo này (một dạng ý kiến độc giả/chuyên gia độc lập). Nếu điều này đúng bài báo đó chỉ là quan điểm cá nhân của tác giả, nhiều khi chính tờ báo cũng không có cùng quan điểm. Nếu muốn trích dẫn tốt nhất GS Thơ nên nói rõ tên tác giả bài báo là gì, có thể giới thiệu chức vụ/bằng cấp/kinh nghiệm của ông/bà ta để độc giả có thể đánh giá mức độ tin cậy. Nhưng trong bất kỳ trường hợp nào cũng không nên đánh đồng một bài báo ở một nước có tự do báo chí như Nhật với quan điểm của người Nhật hay nước Nhật nói chung.
http://www.thesaigontimes.vn/125683/Dong-tien-quoc-te-hay-duong-luoi-bo-tien-te.html
Về vấn đề TQ đang tìm cách quốc tế hoá đồng RMB tôi sẽ không bàn ở đây, tôi đã từng viết về đề tài này mấy năm trước trên blog và quan điểm không có gì thay đổi. Ở đây tôi chỉ muốn nêu ra một lỗi trong bài của GS Thơ mà tôi thấy một số người Việt khác cũng hay mắc phải.
GS Thơ trích dẫn một bài báo trên tờ Sankei Shimbun rồi cho rằng đó là quan điểm của người Nhật/nước Nhật. Tôi không tìm được bài báo gốc và có vẻ tờ báo này không có phiên bản tiếng Anh. Dù sao tôi nghi ngờ rằng bài mà GS Thơ trích dẫn là một bài op-ed của tờ báo này (một dạng ý kiến độc giả/chuyên gia độc lập). Nếu điều này đúng bài báo đó chỉ là quan điểm cá nhân của tác giả, nhiều khi chính tờ báo cũng không có cùng quan điểm. Nếu muốn trích dẫn tốt nhất GS Thơ nên nói rõ tên tác giả bài báo là gì, có thể giới thiệu chức vụ/bằng cấp/kinh nghiệm của ông/bà ta để độc giả có thể đánh giá mức độ tin cậy. Nhưng trong bất kỳ trường hợp nào cũng không nên đánh đồng một bài báo ở một nước có tự do báo chí như Nhật với quan điểm của người Nhật hay nước Nhật nói chung.
http://www.thesaigontimes.vn/125683/Dong-tien-quoc-te-hay-duong-luoi-bo-tien-te.html
Đọc bài của các bác trí thức thế hệ trước có một cái lợi là họ biết/hiểu những thuật sử dụng trước năm 1975 mà giới...
Đọc bài của các bác trí thức thế hệ trước có một cái lợi là họ biết/hiểu những thuật sử dụng trước năm 1975 mà giới trí thức sau này không được học. Lấy ví dụ nhờ bác Tô Văn Trường mà tôi mới biết chữ "ngân" trong "ngân hàng", "ngân quĩ" có nghĩa là "bạc" chứ không phải là "tiền", và tại sao tờ đô la Mỹ lại được gọi là "Mỹ kim" chứ không phải "Mỹ ngân".
Một ví dụ khác là đọc bài của bác Hùng Tâm trên Người Việt mới biết giới kinh tế trước năm 1975 dịch chữ commodity thành "thương phẩm". Cách dịch này hay hơn nhiều cách dịch hiện tại là "hàng hoá". Rất mong các bạn phóng viên, analyst ở các công ty chứng khoán/ngân hàng sử dụng thuật ngữ này khi nói về commodity price hay commodity market.
Update (comment từ FB): Chữ "hàng hoá" dân kinh tế VN đã sử dụng để dịch từ "goods", là một thuật ngữ khá chung chung để chỉ bất kỳ thứ gì một nền kinh tế sản xuất ra, tất nhiên là có ích cho xã hội (nên mới "good"). Về mặt ngôn ngữ dịch "goods" thành hàng hoá không phản ánh được yếu tố "good", nhưng điều này có lý do lịch sử.
Trước thế kỷ 20 các nhà kinh tế cổ điển sử dụng thuật ngữ commodity để chỉ hàng hoá nói chung (ví dụ Karl Marx mà bạn @Tám Huế nêu ra bên trên). Tuy nhiên trong khoảng nửa sau thế kỷ 19 từ commodity bị giới tài chính lấy mất khi các thị trường commodity hình thành ở Chicago. Thời đó các trader ở Chicago gọi thứ hàng hoá mà họ mua bán là commodity để phân biệt với stock/bond được trade ở NYSE. Thuật ngữ này cho đến ngày nay vẫn có nghĩa những loại hàng hoá là input cho quá trình sản xuất, phân biệt với output là các sản phẩm tiêu dùng cuối cùng. Commodities ngày nay bao gồm dầu mỏ, khí đốt, than (năng lượng), xi măng, kim loại, khoáng sản, các sản phẩm nông nghiệp (vì lý do lịch sử một số sản phẩm nông nghiệp dù có thể tiêu thụ trực tiếp vẫn được coi là commodity).
Sang thế kỷ 20 các nhà kinh tế dần dần chuyển sang gọi hàng hoá nói chung (trong lý thuyết kinh tế) là goods để tránh nhầm lẫn với từ commodity của giới finance (còn lý do nào khác nữa tôi không biết). Như vậy goods = commodities + consumers' products. Dịch goods thành "hàng hoá" như vậy phản ánh đúng nghĩa đồng thời gắn với lịch sử trước đây các nhà kinh tế có lúc coi commodity là hàng hoá nói chung. Các trí thức miền Bắc dịch chữ hàng hoá từ tiếng Nga (tovar) cũng trung thành với khái niệm của Marx. Bản thân tiếng Nga cũng giống tiếng Việt dùng chung chữ "tovar" cho cả goods lẫn commodity.
Một đặc điểm quan trọng của commodity (theo nghĩa trong finance) là chúng có thể mua bán trên thị trường và xuyên biên giới, thuật ngữ chuyên môn gọi là "tradable". Có lẽ vì tính chất này mà một trong những sàn giao dịch commodity đầu tiên có tên là Chicago Mercantile Exchange, chữ "mercantile"có nghĩa là mua bán/thương mại. Quả thực cho đến giữa thế kỷ 20 hầu hết thương mại quốc tế đều là mua bán commodity chứ consumers' products chỉ là số nhỏ.
Cá nhân tôi đã vấp phải từ commodity trong một dự án làm từ điển kinh tế Anh-Việt cách đây hơn 10 năm. Lúc đó dù biết từ "hàng hoá" sẽ bị nhầm vói "goods" nhưng không nghĩ ra được phương án nào tốt hơn. Sau này tôi đã trao đổi với một số chuyên gia/nhà kinh tế trong nước (mà chắc chắn giỏi hơn tôi nhiều cả về tiếng Anh lẫn tiếng Việt) nhưng không ai có phương án nào khả dĩ hơn "hàng hoá". Tôi đoán các học giả trước năm 1975 cũng phải đánh vật với thuật ngữ này trước khi chọn từ "thương phẩm". Giải pháp sử dụng chữ "thương" của họ vô cùng hay vì gắn được từ commodity với gốc gác mercantile của từ này. Những người dịch lúc đó phải hiểu rất rõ gốc gác của từ commodity, và tất nhiên họ phải có vốn Hán Việt thâm sâu. Còn tôi những lúc không thể dùng từ "hàng hoá" vì không muốn bị nhầm với "goods" chỉ đủ trình độ dịch thoáng thành "nhiên nguyên liệu thô", quả thực là rất thô/phô.
Như vậy dịch công thức "Goods = Commodities + Consumers' Goods" sang tiếng Việt thành: "Hàng hoá = Thương phẩm + Hàng tiêu dùng (cuối cùng)", theo tôi là rất đạt.
Một ví dụ khác là đọc bài của bác Hùng Tâm trên Người Việt mới biết giới kinh tế trước năm 1975 dịch chữ commodity thành "thương phẩm". Cách dịch này hay hơn nhiều cách dịch hiện tại là "hàng hoá". Rất mong các bạn phóng viên, analyst ở các công ty chứng khoán/ngân hàng sử dụng thuật ngữ này khi nói về commodity price hay commodity market.
Update (comment từ FB): Chữ "hàng hoá" dân kinh tế VN đã sử dụng để dịch từ "goods", là một thuật ngữ khá chung chung để chỉ bất kỳ thứ gì một nền kinh tế sản xuất ra, tất nhiên là có ích cho xã hội (nên mới "good"). Về mặt ngôn ngữ dịch "goods" thành hàng hoá không phản ánh được yếu tố "good", nhưng điều này có lý do lịch sử.
Trước thế kỷ 20 các nhà kinh tế cổ điển sử dụng thuật ngữ commodity để chỉ hàng hoá nói chung (ví dụ Karl Marx mà bạn @Tám Huế nêu ra bên trên). Tuy nhiên trong khoảng nửa sau thế kỷ 19 từ commodity bị giới tài chính lấy mất khi các thị trường commodity hình thành ở Chicago. Thời đó các trader ở Chicago gọi thứ hàng hoá mà họ mua bán là commodity để phân biệt với stock/bond được trade ở NYSE. Thuật ngữ này cho đến ngày nay vẫn có nghĩa những loại hàng hoá là input cho quá trình sản xuất, phân biệt với output là các sản phẩm tiêu dùng cuối cùng. Commodities ngày nay bao gồm dầu mỏ, khí đốt, than (năng lượng), xi măng, kim loại, khoáng sản, các sản phẩm nông nghiệp (vì lý do lịch sử một số sản phẩm nông nghiệp dù có thể tiêu thụ trực tiếp vẫn được coi là commodity).
Sang thế kỷ 20 các nhà kinh tế dần dần chuyển sang gọi hàng hoá nói chung (trong lý thuyết kinh tế) là goods để tránh nhầm lẫn với từ commodity của giới finance (còn lý do nào khác nữa tôi không biết). Như vậy goods = commodities + consumers' products. Dịch goods thành "hàng hoá" như vậy phản ánh đúng nghĩa đồng thời gắn với lịch sử trước đây các nhà kinh tế có lúc coi commodity là hàng hoá nói chung. Các trí thức miền Bắc dịch chữ hàng hoá từ tiếng Nga (tovar) cũng trung thành với khái niệm của Marx. Bản thân tiếng Nga cũng giống tiếng Việt dùng chung chữ "tovar" cho cả goods lẫn commodity.
Một đặc điểm quan trọng của commodity (theo nghĩa trong finance) là chúng có thể mua bán trên thị trường và xuyên biên giới, thuật ngữ chuyên môn gọi là "tradable". Có lẽ vì tính chất này mà một trong những sàn giao dịch commodity đầu tiên có tên là Chicago Mercantile Exchange, chữ "mercantile"có nghĩa là mua bán/thương mại. Quả thực cho đến giữa thế kỷ 20 hầu hết thương mại quốc tế đều là mua bán commodity chứ consumers' products chỉ là số nhỏ.
Cá nhân tôi đã vấp phải từ commodity trong một dự án làm từ điển kinh tế Anh-Việt cách đây hơn 10 năm. Lúc đó dù biết từ "hàng hoá" sẽ bị nhầm vói "goods" nhưng không nghĩ ra được phương án nào tốt hơn. Sau này tôi đã trao đổi với một số chuyên gia/nhà kinh tế trong nước (mà chắc chắn giỏi hơn tôi nhiều cả về tiếng Anh lẫn tiếng Việt) nhưng không ai có phương án nào khả dĩ hơn "hàng hoá". Tôi đoán các học giả trước năm 1975 cũng phải đánh vật với thuật ngữ này trước khi chọn từ "thương phẩm". Giải pháp sử dụng chữ "thương" của họ vô cùng hay vì gắn được từ commodity với gốc gác mercantile của từ này. Những người dịch lúc đó phải hiểu rất rõ gốc gác của từ commodity, và tất nhiên họ phải có vốn Hán Việt thâm sâu. Còn tôi những lúc không thể dùng từ "hàng hoá" vì không muốn bị nhầm với "goods" chỉ đủ trình độ dịch thoáng thành "nhiên nguyên liệu thô", quả thực là rất thô/phô.
Như vậy dịch công thức "Goods = Commodities + Consumers' Goods" sang tiếng Việt thành: "Hàng hoá = Thương phẩm + Hàng tiêu dùng (cuối cùng)", theo tôi là rất đạt.
Tình cờ tìm được website này có một số chỉ số khá thú vị của khoảng 100 quốc gia.
Tình cờ tìm được website này có một số chỉ số khá thú vị của khoảng 100 quốc gia. Cách thức họ xây dựng các chỉ số là dựa vào số liệu của hơn 180 nghìn user tự cập nhật, thuật ngữ kỹ thuật là dựa vào "wisdom of the crowd".
Nếu bạn tin vào thứ wisdom đó thì chỉ số chất lượng cuộc sống nói chung của VN hiện xếp thứ 84 trên tổng số 86 nước được xếp hạng, thấp hơn Thailand, Malaysia đã đành nhưng còn tệ hơn cả Cambodia và Bangladesh. Y tế xếp thứ 101/105, ô nhiễm nằm trong top 20 tệ nhất thế giới.
Vì bảng xếp hạng phụ thuộc vào số liệu do user cung cấp, không chừng các thành đoàn ở VN sẽ tổ chức một cuộc vận động "chấm điểm tốt cho VN" như đã từng vận động bỏ phiếu cho Vịnh Hạ Long trước đây. Sang năm báo chí sẽ có cơ hội giật tít "VN tăng 50 bậc trong bảng xếp hạng chất lượng cuộc sống".
http://www.numbeo.com/quality-of-life/rankings_by_country.jsp
Nếu bạn tin vào thứ wisdom đó thì chỉ số chất lượng cuộc sống nói chung của VN hiện xếp thứ 84 trên tổng số 86 nước được xếp hạng, thấp hơn Thailand, Malaysia đã đành nhưng còn tệ hơn cả Cambodia và Bangladesh. Y tế xếp thứ 101/105, ô nhiễm nằm trong top 20 tệ nhất thế giới.
Vì bảng xếp hạng phụ thuộc vào số liệu do user cung cấp, không chừng các thành đoàn ở VN sẽ tổ chức một cuộc vận động "chấm điểm tốt cho VN" như đã từng vận động bỏ phiếu cho Vịnh Hạ Long trước đây. Sang năm báo chí sẽ có cơ hội giật tít "VN tăng 50 bậc trong bảng xếp hạng chất lượng cuộc sống".
http://www.numbeo.com/quality-of-life/rankings_by_country.jsp
Đây là phần thi economics của cuộc thi tuyển fellowship của All Souls College - Oxford, kỳ thi được mệnh danh là khó...
Đây là phần thi economics của cuộc thi tuyển fellowship của All Souls College - Oxford, kỳ thi được mệnh danh là khó nhất thế giới. Không biết đã có người Việt nào được nhận cái fellowship này chưa?
http://www.businessinsider.com.au/all-souls-college-oxford-university-exam-questions-2015-1#the-scripts-that-really-stand-out-usually-have-something-more-that-is-striking-flashes-of-wit-sensitivity-to-detail-argumentative-force-3
http://www.businessinsider.com.au/all-souls-college-oxford-university-exam-questions-2015-1#the-scripts-that-really-stand-out-usually-have-something-more-that-is-striking-flashes-of-wit-sensitivity-to-detail-argumentative-force-3
Friday, January 23, 2015
Tất nhiên rồi. Mục Obituary của The Economist tuần này tưởng nhớ Charb, editor của tờ Charlie Hebdo.
Tất nhiên rồi. Mục Obituary của The Economist tuần này tưởng nhớ Charb, editor của tờ Charlie Hebdo.
Khi hai tên giết người xông vào toà báo chúng hét lên: "Where's Charb? Where's Charb?". Ông là mục tiêu hàng đầu của những kẻ cuồng tín vì ông đã sống đúng như những gì ông nói: "Thà chết đứng còn hơn sống quỳ." Có lẽ sau này khi nào cần có thêm can đảm tôi sẽ nhớ lại cặp mắt bình thản nhưng vô cùng cương quyết này. RIP.
http://www.economist.com/news/obituary/21639443-st-phane-charbonnier-charb-cartoonist-and-editor-charlie-hebdo-was-murdered-january
Khi hai tên giết người xông vào toà báo chúng hét lên: "Where's Charb? Where's Charb?". Ông là mục tiêu hàng đầu của những kẻ cuồng tín vì ông đã sống đúng như những gì ông nói: "Thà chết đứng còn hơn sống quỳ." Có lẽ sau này khi nào cần có thêm can đảm tôi sẽ nhớ lại cặp mắt bình thản nhưng vô cùng cương quyết này. RIP.
http://www.economist.com/news/obituary/21639443-st-phane-charbonnier-charb-cartoonist-and-editor-charlie-hebdo-was-murdered-january
Wednesday, January 21, 2015
Tôi có lần cho rằng có thể Henry Kissinger bây giờ đang hối hận vì đã tước cái ghế thành viên thường trực Hội đồng...
Tôi có lần cho rằng có thể Henry Kissinger bây giờ đang hối hận vì đã tước cái ghế thành viên thường trực Hội đồng Bảo an LHQ từ tay Đài Loan (ROC) trao cho TQ (PRC). Nhưng tôi đã nhầm.
Mầu đỏ trong bản đồ dưới đây là những nước bỏ phiếu chống trong Nghị quyết 2758 của LHQ ngày 25/10/1971 về việc chuyển quyền đại diện cho TQ từ ROC sang PRC. Mỹ, Nhật, Úc, Brazil và một số quốc gia nhỏ khác bỏ phiếu chống. Nhưng phe thuận, bao gồm toàn bộ phe XHCN, phần lớn các nước thế giới thứ ba, và đặc biệt là gần như toàn bộ Tây Âu (Anh, Pháp, Ý, các nước Bắc Âu), đã vượt quá ngưỡng 2/3 số phiếu cần thiết để thông qua nghị quyết này.
Ở khu vực ĐNA, Lào, Miến Điện, Malaysia bỏ phiếu thuận, Thailand và Indonesia bỏ phiếu trắng, chỉ có Philippines (Markos) và Campuchia (Lon Nol) bỏ phiếu chống, hai quốc gia này thân Mỹ nhất khu vực ở thời điểm đó. Các quốc gia thân Mỹ ở Trung/Nam Mỹ cũng bỏ phiếu chống, bao gồm cả Venezuela. Arabia Saudi và Nam Phi bỏ phiếu chống là điều dễ hiểu, nhưng không rõ tại sao Madagascar, một quốc gia thiên tả và rất thân thiện với VNDCCH, lại bỏ phiếu chống.
Nhìn bản đồ này có thể thấy thực ra thời điểm đó nếu Mỹ có muốn cũng không chống được nghị quyết 2758 vì đa số (trên 2/3) các thành viên LHQ khác đã ủng hộ. Việc Mỹ và các quốc gia thân Mỹ nhất bỏ phiếu chống cho thấy dù đang tìm cách ve vãn PRC không hẳn Kissinger là người đã trao ghế tại HĐBA LHQ cho PRC.
http://en.wikipedia.org/wiki/United_Nations_General_Assembly_Resolution_2758
Mầu đỏ trong bản đồ dưới đây là những nước bỏ phiếu chống trong Nghị quyết 2758 của LHQ ngày 25/10/1971 về việc chuyển quyền đại diện cho TQ từ ROC sang PRC. Mỹ, Nhật, Úc, Brazil và một số quốc gia nhỏ khác bỏ phiếu chống. Nhưng phe thuận, bao gồm toàn bộ phe XHCN, phần lớn các nước thế giới thứ ba, và đặc biệt là gần như toàn bộ Tây Âu (Anh, Pháp, Ý, các nước Bắc Âu), đã vượt quá ngưỡng 2/3 số phiếu cần thiết để thông qua nghị quyết này.
Ở khu vực ĐNA, Lào, Miến Điện, Malaysia bỏ phiếu thuận, Thailand và Indonesia bỏ phiếu trắng, chỉ có Philippines (Markos) và Campuchia (Lon Nol) bỏ phiếu chống, hai quốc gia này thân Mỹ nhất khu vực ở thời điểm đó. Các quốc gia thân Mỹ ở Trung/Nam Mỹ cũng bỏ phiếu chống, bao gồm cả Venezuela. Arabia Saudi và Nam Phi bỏ phiếu chống là điều dễ hiểu, nhưng không rõ tại sao Madagascar, một quốc gia thiên tả và rất thân thiện với VNDCCH, lại bỏ phiếu chống.
Nhìn bản đồ này có thể thấy thực ra thời điểm đó nếu Mỹ có muốn cũng không chống được nghị quyết 2758 vì đa số (trên 2/3) các thành viên LHQ khác đã ủng hộ. Việc Mỹ và các quốc gia thân Mỹ nhất bỏ phiếu chống cho thấy dù đang tìm cách ve vãn PRC không hẳn Kissinger là người đã trao ghế tại HĐBA LHQ cho PRC.
http://en.wikipedia.org/wiki/United_Nations_General_Assembly_Resolution_2758
Sau khi Cộng hòa Nhân dân Trung hoa (PRC) thành lập tháng 10/1949, Anh là cường quốc phương Tây đầu tiên công nhận...
Sau khi Cộng hòa Nhân dân Trung hoa (PRC) thành lập tháng 10/1949, Anh là cường quốc phương Tây đầu tiên công nhận nhà nước này vào ngày 6/1/1950, 12 ngày trước khi Việt Nam Dân chủ Cộng hòa công nhận chính thức.
Sự nhanh nhẩu này của Anh có lẽ một phần vì Anh muốn giữ Hong Kong, một phần vì lúc đó cánh tả (Labor) đang nắm quyền. Trong những năm cuối của cuộc nội chiến Quốc-Cộng, Anh đã kiên quyết đứng ngoài bất chấp Tưởng Giới Thạch xin được trợ giúp quân sự trực tiếp. Lịch sử có thể đã khác đi nếu Winston Churchill không mất ghế Prime Minister về tay Labor trong giai đoạn 1945-1950.
http://en.wikipedia.org/wiki/Dates_of_establishment_of_diplomatic_relations_with_the_People%27s_Republic_of_China
Sự nhanh nhẩu này của Anh có lẽ một phần vì Anh muốn giữ Hong Kong, một phần vì lúc đó cánh tả (Labor) đang nắm quyền. Trong những năm cuối của cuộc nội chiến Quốc-Cộng, Anh đã kiên quyết đứng ngoài bất chấp Tưởng Giới Thạch xin được trợ giúp quân sự trực tiếp. Lịch sử có thể đã khác đi nếu Winston Churchill không mất ghế Prime Minister về tay Labor trong giai đoạn 1945-1950.
http://en.wikipedia.org/wiki/Dates_of_establishment_of_diplomatic_relations_with_the_People%27s_Republic_of_China
Tuesday, January 20, 2015
Không dưới hai chục người đã thốt lên nhà tù thế này thì còn tốt hơn khách sạn/phòng ký túc xá ở nước tôi sau khi...
Không dưới hai chục người đã thốt lên nhà tù thế này thì còn tốt hơn khách sạn/phòng ký túc xá ở nước tôi sau khi đọc xong bài viết vô cùng thú vị dưới đây của Simon Hoff Kunze trên Quora về hệ thống nhà tù của Đan Mạch. Một vài chi tiết:
- Phòng tù có TV, tủ lạnh, và điện thoại di động (hình bên dưới). Lưu ý cửa sổ không có song sắt.
- Tù nhân được mặc quần áo bình thường của mình, được tự nấu ăn cho mình (trong tù có quầy bán thực phẩm) và hàng tuần được phát 70 USD để mua thực phẩm và nhu yếu phẩm.
- Tù nhân phải bắt buộc lao động 3-4 tiếng/ngày nhưng được trả lương. Nếu đăng ký học một thứ gì đó thì không phải đi lao động bắt buộc.
- Giai đoạn cuối bản án, tù nhân chuyển sang open prison và thường xuyên được ra ngoài xã hội (đi nhà thờ, đi shopping, đi thư viện). Mỗi tháng một lần một số tù nhân được về thăm nhà một weekend, được nhà tù trợ giá đi lại.
- Trong giai đoạn open prison thân nhân/bạn bè được vào thăm từ sáng đến chiều trong tù, không phải ở khu vực thăm nuôi cách biệt mà được phép vào phòng tù và các khu vực khác của nhà tù.
Đọc bài này xong tôi thực sự ghen tị với đất nước Đan Mạch, mà chắc các nước Bắc Âu khác cũng không khác mấy. Có lẽ nhờ có quan điểm "cầm tù" nhân đạo như vậy nên tỷ lệ tái phạm của Đan Mạch rất thấp. Nhà tù phải là nơi giúp tội phạm cải hóa để hòa nhập lại vào xã hội chứ không phải là nơi trùng phạt. Tôi không thể không đồng ý với quan điểm của Simon Hoff Kunze, cũng liên quan đến cuộc tranh luận có nên bỏ án tử hình hay không:
"...if people only refrain from committing crimes based solely on the fear of punishment, humanity is indeed in a sorry state."
PS. Rất hi vọng bạn nào đó dịch bài này rồi đăng báo/blog ở VN.
http://www.quora.com/What-are-the-different-ways-to-kill-time-in-prison
- Phòng tù có TV, tủ lạnh, và điện thoại di động (hình bên dưới). Lưu ý cửa sổ không có song sắt.
- Tù nhân được mặc quần áo bình thường của mình, được tự nấu ăn cho mình (trong tù có quầy bán thực phẩm) và hàng tuần được phát 70 USD để mua thực phẩm và nhu yếu phẩm.
- Tù nhân phải bắt buộc lao động 3-4 tiếng/ngày nhưng được trả lương. Nếu đăng ký học một thứ gì đó thì không phải đi lao động bắt buộc.
- Giai đoạn cuối bản án, tù nhân chuyển sang open prison và thường xuyên được ra ngoài xã hội (đi nhà thờ, đi shopping, đi thư viện). Mỗi tháng một lần một số tù nhân được về thăm nhà một weekend, được nhà tù trợ giá đi lại.
- Trong giai đoạn open prison thân nhân/bạn bè được vào thăm từ sáng đến chiều trong tù, không phải ở khu vực thăm nuôi cách biệt mà được phép vào phòng tù và các khu vực khác của nhà tù.
Đọc bài này xong tôi thực sự ghen tị với đất nước Đan Mạch, mà chắc các nước Bắc Âu khác cũng không khác mấy. Có lẽ nhờ có quan điểm "cầm tù" nhân đạo như vậy nên tỷ lệ tái phạm của Đan Mạch rất thấp. Nhà tù phải là nơi giúp tội phạm cải hóa để hòa nhập lại vào xã hội chứ không phải là nơi trùng phạt. Tôi không thể không đồng ý với quan điểm của Simon Hoff Kunze, cũng liên quan đến cuộc tranh luận có nên bỏ án tử hình hay không:
"...if people only refrain from committing crimes based solely on the fear of punishment, humanity is indeed in a sorry state."
PS. Rất hi vọng bạn nào đó dịch bài này rồi đăng báo/blog ở VN.
http://www.quora.com/What-are-the-different-ways-to-kill-time-in-prison
Monday, January 19, 2015
Sẽ là thiếu sót khi bàn về freedom, dù là freedom of expression trong vụ Charlie Hebdo, mà không nhắc đến Amartya...
Sẽ là thiếu sót khi bàn về freedom, dù là freedom of expression trong vụ Charlie Hebdo, mà không nhắc đến Amartya Sen. Một trong những ý tưởng quan trọng của Sen là có thể/nên đánh giá mức độ phát triển của một xã hội bằng freedom of choice của các thành viên trong xã hội đó.
Bản thân khái niệm freedom of choice khá phức tạp (xem bài link bên dưới) nhưng có thể hình dung là một xã hội phát triển phải đảm bảo cho mọi thành viên của mình những tập hợp lựa chọn (choice set) đủ lớn trong mọi mặt của cuộc sống. Ví dụ một nền kinh tế phát triển phải đảm bảo cho người dân có nhiều lựa chọn về việc làm, tiêu dùng, cơ hội kinh doanh... Với Sen mức độ phát triển kinh tế của một xã hội không đo bằng GDP/đầu người hay tổng của cải xã hội đó tích cóp được mà là những freedom of choice nói trên.
Tương tự như vậy một xã hội phát triển về mặt chính trị không phải là nó có đầy đủ ban bệ của một nhà nước hiện đại (lập pháp/hành pháp/tư pháp) mà là người dân có freedom of choice về các quyết định chính trị hay không. Còn về văn hóa freedom of choice ít nhất sẽ bao gồm điều kiện những người nghệ sĩ có được tự do vẽ tranh châm biếm/đả kích hay không. Tất nhiên như tôi đã viết trong entry trước, người dân cũng có freedom of choice về thưởng thức văn hóa khi quyết định có mua/xem Charlie Hebdo hay không.
Amartya Sen cho rằng freedom of choice vừa có thể là phương tiện (instrument) vừa có thể là mục đích (intrinsic). Đối với các họa sĩ của Charlie Hebdo, freedom về châm biếm/đả kích các lãnh tụ tôn giáo/chính trị là mục đích, tôi nghĩ họ không cần dùng nó làm phương tiện để kiếm tiền hay nổi tiếng. Những họa sĩ đó cho rằng xã hội Pháp đã đủ phát triển để đảm bảo quyền tự do châm biếm, người Pháp đã đủ văn minh để tiêu hóa những sản phẩm như vậy, đồng tình hay phản đối.
Nhưng họ đã nhầm. Dù chính phủ Pháp không cấm, dù người dân Pháp bình thường nếu không thích chỉ nhún vai quay đi, xã hội Pháp vẫn còn những kẻ đang chìm đắm trong mông muội của thời trung cổ không chấp nhận freedom of choice như vậy. Hơn thế nữa, trong thời đại toàn cầu hóa này, những người họa sĩ đó phải hiểu rằng giới hạn của freedom of choice không chỉ là văn minh trong nội bộ nước Pháp. Nếu họ biết freedom of choice giữa sự sống và cái chết của rất nhiều người cả trong lẫn ngoài Pháp sẽ bị ảnh hưởng bởi freedom of choice của cá nhân họ, lựa chọn châm biếm/đả kích tôn giáo của họ có thể phải thay đổi.
Tôi đồng ý với quan điểm cho rằng Charlie Hebdo không nên/không được đả kích một cách cực đoan như vậy, hay nói cách khác "the choice set" của cách họa sĩ tại CH phải thu nhỏ lại, qua luật pháp/qui định của nhà nước hay bản thân họ tự kiểm duyệt. Nhưng hãy luôn nhớ rằng điều này cần thiết vì xã hội Pháp nói riêng và toàn thế giới nói chung chưa đạt được mức độ phát triển/văn minh nhất định. Về lâu dài freedom of choice, ở đây là quyền đả kích/châm biếm, sẽ là mục tiêu tối thượng mà nhân loại cần hướng tới.
PS. Các bạn sinh viên kinh tế/chính trị nên đọc bài này, nhất là đoạn về rationality và "Chernoff Condition". Hãy ứng dụng lập luận của Sen để thấy optimal choice của CH trong một "choice set" nhỏ hơn có thể khác với trường hợp "choice set" lớn.
http://www.wider.unu.edu/publications/working-papers/previous/en_GB/wp-25
Bản thân khái niệm freedom of choice khá phức tạp (xem bài link bên dưới) nhưng có thể hình dung là một xã hội phát triển phải đảm bảo cho mọi thành viên của mình những tập hợp lựa chọn (choice set) đủ lớn trong mọi mặt của cuộc sống. Ví dụ một nền kinh tế phát triển phải đảm bảo cho người dân có nhiều lựa chọn về việc làm, tiêu dùng, cơ hội kinh doanh... Với Sen mức độ phát triển kinh tế của một xã hội không đo bằng GDP/đầu người hay tổng của cải xã hội đó tích cóp được mà là những freedom of choice nói trên.
Tương tự như vậy một xã hội phát triển về mặt chính trị không phải là nó có đầy đủ ban bệ của một nhà nước hiện đại (lập pháp/hành pháp/tư pháp) mà là người dân có freedom of choice về các quyết định chính trị hay không. Còn về văn hóa freedom of choice ít nhất sẽ bao gồm điều kiện những người nghệ sĩ có được tự do vẽ tranh châm biếm/đả kích hay không. Tất nhiên như tôi đã viết trong entry trước, người dân cũng có freedom of choice về thưởng thức văn hóa khi quyết định có mua/xem Charlie Hebdo hay không.
Amartya Sen cho rằng freedom of choice vừa có thể là phương tiện (instrument) vừa có thể là mục đích (intrinsic). Đối với các họa sĩ của Charlie Hebdo, freedom về châm biếm/đả kích các lãnh tụ tôn giáo/chính trị là mục đích, tôi nghĩ họ không cần dùng nó làm phương tiện để kiếm tiền hay nổi tiếng. Những họa sĩ đó cho rằng xã hội Pháp đã đủ phát triển để đảm bảo quyền tự do châm biếm, người Pháp đã đủ văn minh để tiêu hóa những sản phẩm như vậy, đồng tình hay phản đối.
Nhưng họ đã nhầm. Dù chính phủ Pháp không cấm, dù người dân Pháp bình thường nếu không thích chỉ nhún vai quay đi, xã hội Pháp vẫn còn những kẻ đang chìm đắm trong mông muội của thời trung cổ không chấp nhận freedom of choice như vậy. Hơn thế nữa, trong thời đại toàn cầu hóa này, những người họa sĩ đó phải hiểu rằng giới hạn của freedom of choice không chỉ là văn minh trong nội bộ nước Pháp. Nếu họ biết freedom of choice giữa sự sống và cái chết của rất nhiều người cả trong lẫn ngoài Pháp sẽ bị ảnh hưởng bởi freedom of choice của cá nhân họ, lựa chọn châm biếm/đả kích tôn giáo của họ có thể phải thay đổi.
Tôi đồng ý với quan điểm cho rằng Charlie Hebdo không nên/không được đả kích một cách cực đoan như vậy, hay nói cách khác "the choice set" của cách họa sĩ tại CH phải thu nhỏ lại, qua luật pháp/qui định của nhà nước hay bản thân họ tự kiểm duyệt. Nhưng hãy luôn nhớ rằng điều này cần thiết vì xã hội Pháp nói riêng và toàn thế giới nói chung chưa đạt được mức độ phát triển/văn minh nhất định. Về lâu dài freedom of choice, ở đây là quyền đả kích/châm biếm, sẽ là mục tiêu tối thượng mà nhân loại cần hướng tới.
PS. Các bạn sinh viên kinh tế/chính trị nên đọc bài này, nhất là đoạn về rationality và "Chernoff Condition". Hãy ứng dụng lập luận của Sen để thấy optimal choice của CH trong một "choice set" nhỏ hơn có thể khác với trường hợp "choice set" lớn.
http://www.wider.unu.edu/publications/working-papers/previous/en_GB/wp-25
Sunday, January 18, 2015
Không phải ngẫu nhiên mà Friedrich Hayek cho rằng kinh tế thị trường là điều kiện tiên quyết của một thể chế dân chủ.
Không phải ngẫu nhiên mà Friedrich Hayek cho rằng kinh tế thị trường là điều kiện tiên quyết của một thể chế dân chủ. Bởi không chỉ trong các kỳ bầu cử, người dân trong một nền kinh tế thị trường còn có thể "bỏ phiếu" hàng ngày bằng đồng tiền của mình.
Sau khi Charlie Hebdo bị tấn công một luồng quan điểm phê phán tính cực đoan của tờ báo này rộ lên, không chỉ ở những nước Hồi giáo hay Cộng sản mà cả ở các nền dân chủ phương Tây. Nhưng ít người biết rằng ngay chính tại nước Pháp trước khi CH bị tấn công, người dân ở đây đã bỏ phiếu "No" với quan điểm cực đoan của CH bằng đồng tiền của họ.
Trước ngày 7/1/2015 CH thường chỉ bán được phân nửa số 60K bản in phát hành hàng tuần và đã đứng trên bờ vực phá sản. Tháng 11/2014 tờ báo này đã phải kêu gọi độc giả đóng góp 800K Euro để giúp nó tồn tại, nhưng chỉ vỏn vẹn 26K được quyên góp. Người Pháp đã quay lưng lại với CH và tờ báo này sẽ phải đóng cửa nếu vụ tấn công không xảy ra. Nếu các tổ chức Hồi giáo muốn bịt miệng CH, đơn giản nhất là để nó tự chết theo qui luật kinh tế thị trường chứ chẳng cần phải nổ súng hay kiện tụng.
Tất nhiên những kẻ tấn công CH không chỉ đơn giản muốn "báo thù" cho nhà tiên tri của mình mà chúng muốn gây tiếng vang và phô trương sức mạnh (combatant capacity) như một bài báo của The Economist khẳng định. Có điều hành động man rợ đó đã giúp CH tồn tại lâu hơn nhờ tờ báo này bất ngờ nhận được trợ giúp tài chính từ rất nhiều nguồn của chính phủ lẫn tư nhân. Chỉ riêng Google đã tài trợ ngay lập tức gần $300K, ngay cả Facebook và Apple, những công ty vẫn thường khá dè dặt với chính trị cũng có những hành động ủng hộ CH rất nhanh chóng.
Nhưng quan trọng hơn cuộc tuần hành gần 2 triệu người ở Paris và hàng trăm ngàn nữa khắp nơi trên thế giới là một xúc tác quan trọng cho sự tồn vong của tờ báo này, và cả những tờ báo cực đoan khác ở châu Âu. Quan điểm quá cực đoan, đáng ra sẽ bị thị trường đào thải, bây giờ lại trở thành thành trì của tự do ngôn luận. Hàng triệu người khắp nơi trên thế giới, trong đó có tôi, bỗng dưng muốn ủng hộ (tình thần và tài chính) cho CH bắt chấp nhiều khả năng họ không tán thành quan điểm cực đoan của tờ báo này.
Số báo sau khi bị tấn công bán được hơn 3 triệu bản, cháy sạp chỉ sau chưa đầy 1 tiếng. Ebay bidders thậm chí đã nâng giá số báo này lên hàng trăm Euro. Chắc chắn CH sẽ có đủ nguồn tài chính để tồn tại thêm vài năm nữa. Điều tưởng chừng như nghịch lý này lại là minh chứng cho quan điểm của Hayek: một nền kinh tế thị trường sẽ tạo ra cơ chế cho người dân bày tỏ quan điểm chính trị, ở đây là tự do ngôn luận, bằng một công cụ rất powerful bên cạnh lá phiếu bầu cử mà không phải lúc nào cũng hiệu quả và kịp thời.
http://www.theguardian.com/world/2015/jan/10/charlie-hebdo-survivors-issue-to-sell-outside-france-switzerland-spain
Sau khi Charlie Hebdo bị tấn công một luồng quan điểm phê phán tính cực đoan của tờ báo này rộ lên, không chỉ ở những nước Hồi giáo hay Cộng sản mà cả ở các nền dân chủ phương Tây. Nhưng ít người biết rằng ngay chính tại nước Pháp trước khi CH bị tấn công, người dân ở đây đã bỏ phiếu "No" với quan điểm cực đoan của CH bằng đồng tiền của họ.
Trước ngày 7/1/2015 CH thường chỉ bán được phân nửa số 60K bản in phát hành hàng tuần và đã đứng trên bờ vực phá sản. Tháng 11/2014 tờ báo này đã phải kêu gọi độc giả đóng góp 800K Euro để giúp nó tồn tại, nhưng chỉ vỏn vẹn 26K được quyên góp. Người Pháp đã quay lưng lại với CH và tờ báo này sẽ phải đóng cửa nếu vụ tấn công không xảy ra. Nếu các tổ chức Hồi giáo muốn bịt miệng CH, đơn giản nhất là để nó tự chết theo qui luật kinh tế thị trường chứ chẳng cần phải nổ súng hay kiện tụng.
Tất nhiên những kẻ tấn công CH không chỉ đơn giản muốn "báo thù" cho nhà tiên tri của mình mà chúng muốn gây tiếng vang và phô trương sức mạnh (combatant capacity) như một bài báo của The Economist khẳng định. Có điều hành động man rợ đó đã giúp CH tồn tại lâu hơn nhờ tờ báo này bất ngờ nhận được trợ giúp tài chính từ rất nhiều nguồn của chính phủ lẫn tư nhân. Chỉ riêng Google đã tài trợ ngay lập tức gần $300K, ngay cả Facebook và Apple, những công ty vẫn thường khá dè dặt với chính trị cũng có những hành động ủng hộ CH rất nhanh chóng.
Nhưng quan trọng hơn cuộc tuần hành gần 2 triệu người ở Paris và hàng trăm ngàn nữa khắp nơi trên thế giới là một xúc tác quan trọng cho sự tồn vong của tờ báo này, và cả những tờ báo cực đoan khác ở châu Âu. Quan điểm quá cực đoan, đáng ra sẽ bị thị trường đào thải, bây giờ lại trở thành thành trì của tự do ngôn luận. Hàng triệu người khắp nơi trên thế giới, trong đó có tôi, bỗng dưng muốn ủng hộ (tình thần và tài chính) cho CH bắt chấp nhiều khả năng họ không tán thành quan điểm cực đoan của tờ báo này.
Số báo sau khi bị tấn công bán được hơn 3 triệu bản, cháy sạp chỉ sau chưa đầy 1 tiếng. Ebay bidders thậm chí đã nâng giá số báo này lên hàng trăm Euro. Chắc chắn CH sẽ có đủ nguồn tài chính để tồn tại thêm vài năm nữa. Điều tưởng chừng như nghịch lý này lại là minh chứng cho quan điểm của Hayek: một nền kinh tế thị trường sẽ tạo ra cơ chế cho người dân bày tỏ quan điểm chính trị, ở đây là tự do ngôn luận, bằng một công cụ rất powerful bên cạnh lá phiếu bầu cử mà không phải lúc nào cũng hiệu quả và kịp thời.
http://www.theguardian.com/world/2015/jan/10/charlie-hebdo-survivors-issue-to-sell-outside-france-switzerland-spain
Monday, January 12, 2015
Trang nhất của Charlie Hebdo trong số đặc biệt sẽ ra ngày mai. Dòng chữ trên đầu Mohammed nghĩa là "Tất cả sẽ được...
Trang nhất của Charlie Hebdo trong số đặc biệt sẽ ra ngày mai. Dòng chữ trên đầu Mohammed nghĩa là "Tất cả sẽ được tha thứ".
http://news.yahoo.com/mohammed-holds-je-suis-charlie-sign-charlie-hebdo-215647190.html
http://news.yahoo.com/mohammed-holds-je-suis-charlie-sign-charlie-hebdo-215647190.html
Thursday, January 8, 2015
Câu chuyện dưới đây có thể không chính xác, tuy nhiên tôi vẫn xin kể ra đây nhân vụ VN sắp thay đổi mã số điện thoại...
Câu chuyện dưới đây có thể không chính xác, tuy nhiên tôi vẫn xin kể ra đây nhân vụ VN sắp thay đổi mã số điện thoại của các tỉnh thành.
Khi các kỹ sư Mỹ thiết kế tên lửa đẩy cho các tàu vũ trụ shuttle, họ phải tính đến việc vận chuyển chúng từ Ohio đến bãi phóng ở Florida. Vì các tên lửa này sẽ được vận chuyển bằng tàu lửa và tuyến đường vận chuyển sẽ phải qua một số hầm xuyên núi, bề ngang của các tên lửa bị giới hạn bởi chiều rộng của các đường hầm. Mà số đo này phụ thuộc vào khổ đường sắt (gauge) chuẩn của Mỹ là 4 feet, 8.5 inches. Tại sao lại có con số lẻ này?
Vì đường sắt xuất xứ từ Anh, mà các kỹ sư Anh đầu tiên thiết kế các tuyến đường sắt là những người từng thiết kế tramway (toa xe chạy trên ray, lúc đầu do ngựa kéo sau này dùng động cơ điện). Các kỹ sư này thiết kế độ rộng của tramway theo độ rộng truyền thống của các xe ngựa trước đó. Mà khoảng cách giữa 2 bánh xe của các xe ngựa hàng trăm năm trước được thiết kế bằng với độ rộng của các tuyến đường đá có rãnh cổ xưa do người La mã xây dựng ở Anh và châu Âu khi các đoàn quân legion của họ xâm lược vùng đất này. Độ rộng của các rãnh trên đường đá cổ đúng bằng độ rộng của các chiến xa La mã, 4 feed 8.5 in.
Con số này được người La mã tính toán là tối ưu cho một chiến xa có 2 ngựa kéo. Như vậy một phép toán cho phương tiện vận tải hơn 2000 năm trước đã ảnh hưởng đến thiết kế của một trong những phương tiện vận tải hiện đại nhất lịch sử nhân loại cho đến thời điểm này. Điều đáng nói là kích thước của tên lửa đẩy đáng ra có thể lớn hơn, chỉ vì lịch sử đã diễn ra tuần tự như vậy nên giải pháp cuối cùng không phải là tối ưu về mặt kỹ thuật. Dẫn sao điều quan trọng là tên lửa đã được thiết kế, sản xuất, và chuyên chở được đến nơi sử dụng với chi phí thấp nhất. Nói cách khác giải pháp tối ưu kỹ thuật đã phải hi sinh để đảm bảo tối ưu kinh tế.
Quay lại vấn đề đổi mã số điện thoại ở VN. Đành rằng tình trạng mã số tỉnh thành và các mạng di động hiện nay không tối ưu về mặt kỹ thuật, nhưng thay vì đổi với chi phí không nhỏ cho xã hội tôi vẫn muốn Cục Viễn thông tính thử phương án cứ chấp nhận những gì lịch sử để lại và khắc phục bằng một giải pháp không tối ưu xem sao. Biết đâu như vậy lại rẻ hơn so với đùng một cái bắt cả xã hội chạy theo một bài toán qui hoạch của mình mà có thể vài năm nữa sẽ lại lạc hậu vì công nghệ thay đổi.
P.S. Hồi năm 2000 có thời gian tôi ở Mỹ và nhớ là số điện thoại di động và số cố định sử dụng chung mã số địa phương, nghĩa là điện thoại di động ở NY sử dụng chung area code như số cố định ở đấy. Không biết bây giờ thế nào?
http://www.astrodigital.org/space/stshorse.html
Khi các kỹ sư Mỹ thiết kế tên lửa đẩy cho các tàu vũ trụ shuttle, họ phải tính đến việc vận chuyển chúng từ Ohio đến bãi phóng ở Florida. Vì các tên lửa này sẽ được vận chuyển bằng tàu lửa và tuyến đường vận chuyển sẽ phải qua một số hầm xuyên núi, bề ngang của các tên lửa bị giới hạn bởi chiều rộng của các đường hầm. Mà số đo này phụ thuộc vào khổ đường sắt (gauge) chuẩn của Mỹ là 4 feet, 8.5 inches. Tại sao lại có con số lẻ này?
Vì đường sắt xuất xứ từ Anh, mà các kỹ sư Anh đầu tiên thiết kế các tuyến đường sắt là những người từng thiết kế tramway (toa xe chạy trên ray, lúc đầu do ngựa kéo sau này dùng động cơ điện). Các kỹ sư này thiết kế độ rộng của tramway theo độ rộng truyền thống của các xe ngựa trước đó. Mà khoảng cách giữa 2 bánh xe của các xe ngựa hàng trăm năm trước được thiết kế bằng với độ rộng của các tuyến đường đá có rãnh cổ xưa do người La mã xây dựng ở Anh và châu Âu khi các đoàn quân legion của họ xâm lược vùng đất này. Độ rộng của các rãnh trên đường đá cổ đúng bằng độ rộng của các chiến xa La mã, 4 feed 8.5 in.
Con số này được người La mã tính toán là tối ưu cho một chiến xa có 2 ngựa kéo. Như vậy một phép toán cho phương tiện vận tải hơn 2000 năm trước đã ảnh hưởng đến thiết kế của một trong những phương tiện vận tải hiện đại nhất lịch sử nhân loại cho đến thời điểm này. Điều đáng nói là kích thước của tên lửa đẩy đáng ra có thể lớn hơn, chỉ vì lịch sử đã diễn ra tuần tự như vậy nên giải pháp cuối cùng không phải là tối ưu về mặt kỹ thuật. Dẫn sao điều quan trọng là tên lửa đã được thiết kế, sản xuất, và chuyên chở được đến nơi sử dụng với chi phí thấp nhất. Nói cách khác giải pháp tối ưu kỹ thuật đã phải hi sinh để đảm bảo tối ưu kinh tế.
Quay lại vấn đề đổi mã số điện thoại ở VN. Đành rằng tình trạng mã số tỉnh thành và các mạng di động hiện nay không tối ưu về mặt kỹ thuật, nhưng thay vì đổi với chi phí không nhỏ cho xã hội tôi vẫn muốn Cục Viễn thông tính thử phương án cứ chấp nhận những gì lịch sử để lại và khắc phục bằng một giải pháp không tối ưu xem sao. Biết đâu như vậy lại rẻ hơn so với đùng một cái bắt cả xã hội chạy theo một bài toán qui hoạch của mình mà có thể vài năm nữa sẽ lại lạc hậu vì công nghệ thay đổi.
P.S. Hồi năm 2000 có thời gian tôi ở Mỹ và nhớ là số điện thoại di động và số cố định sử dụng chung mã số địa phương, nghĩa là điện thoại di động ở NY sử dụng chung area code như số cố định ở đấy. Không biết bây giờ thế nào?
http://www.astrodigital.org/space/stshorse.html
Năm nay là năm nhuận giây.
Năm nay là năm nhuận giây. Ngày 30/6 tới sẽ dài hơn bình thường 1 giây để bù cho tốc độ quay của trái đất đang chậm dần. Điều này tưởng chừng không mấy ảnh hưởng đến đa số người thường, nhưng vì hầu hết các máy chủ chạy Unix và Linux sẽ bị ảnh hưởng, dịch vụ viễn thông, mạng xã hội, data center... có thể bị gián đoạn. Be prepared!
http://feeds.lifehacker.com.au/~/82839570/0/lifehackeraustralia~How-Adding-An-Extra-Second-Will-Mess-Up-Computers-This-Year/
http://feeds.lifehacker.com.au/~/82839570/0/lifehackeraustralia~How-Adding-An-Extra-Second-Will-Mess-Up-Computers-This-Year/
Tuesday, January 6, 2015
Đầu năm đọc được 2 bài phỏng vấn 2 quan chức VN.
Đầu năm đọc được 2 bài phỏng vấn 2 quan chức VN. Bài thứ nhất WSJ phỏng vấn phó thống đốc Nguyễn Thị Hồng (http://blogs.wsj.com/economics/2014/12/31/vietnams-central-bank-lays-out-plans-for-2015/), bài thứ hai TBKTSG phỏng vấn bộ trưởng Bộ KHĐT Bùi Quang Vinh (link bên dưới).
Quả thực tôi đã giật mình khi nhìn thấy chữ Vietnam trong news feed của WSJ, càng tò mò hơn khi đọc kỹ cái title "Vietnam’s Central Bank Lays Out Plans for 2015". Nhưng tiếc là đọc bài phỏng vấn bà Hồng, một ngôi sao đang lên của SBV, thấy nó "tròn trịa" quá. Thậm chí có cảm giác như bà Hồng đang đọc báo cáo thành tích trong một hội nghị nào đó ở VN, hoặc đây là một "paid PR article" mà ban biên tập WSJ không bận tâm đến nội dung.
Nói vậy không có nghĩa tôi phủ nhận đóng góp của SBV trong vài năm qua trong việc ổn định vĩ mô dù tôi không đồng tình với rất nhiều chính sách của họ. Việc SBV kiên quyết giữ lập trường về chính sách tiền tệ, tỷ giá, nợ xấu trước sức ép từ dư luận và QH là một điều đáng khen, cho dù tôi vẫn muốn họ công khai lý do và thảo luận sòng phẳng với những người có ý kiến phản biện. SBV đang âm thầm xây dựng hình ảnh một independent central bank trong mắt các chủ thể kinh tế dù chưa có khung khổ pháp lý cho việc này. Về lâu dài đây là điều kiện cần để VN có một đồng nội tệ đáng tin cậy và một nền tài chính lành mạnh.
Đáng tiếc là bản thân SBV và phó thống đốc Nguyễn Thị Hồng không/chưa nhìn thấy tầm quan trọng của chuyển biến này, quá chú trọng vào những con số "thành tựu" như VND chỉ mất giá 1% trong năm 2014 hay tăng trưởng tín dụng đạt 13%. Nếu phóng viên WSJ "đầu gấu" hỏi xoáy một chút, vd như SBV có dám chắc thành tựu ổn định vĩ mô là công lao của mình (và chính phủ) hay chủ yếu do các yếu tố bên ngoài (đầu tư FDI, kiều hối, giá nguyên nhiên liệu thế giới giảm...), không rõ bà Hồng sẽ xoay xở thế nào.
Bài thứ hai của bộ trưởng Vinh đáng đọc hơn nhiều. Ngay từ cái tựa (khá giật gân) đã làm tôi nể ông và tờ báo đăng bài phỏng vấn. Đọc đến đoạn ông khăng khăng: "Tôi nhắc lại là phải thay đổi thể chế kinh tế" làm tôi nhớ lại hồi trước đại hội lần trước cựu bộ trưởng Võ Hồng Phúc cũng có một bài phát biểu rất thẳng thắn như vậy. Hi vọng lần này dù phát biểu "không theo nghị quyết" nhưng ông Vinh vẫn giữ được ghế bộ trưởng, ông xứng đáng hơn nhiều đồng cấp trong chính phủ hiện tại.
Nhưng ngay cả khi một người có tư tưởng "cấp tiến" ngồi ở ghế bộ trưởng, từ bài phỏng vấn này có thể thấy tương lai cải cách kinh tế ở VN sẽ còn nhiều khó khăn. Sự việc chính ban soan thảo Luật Doanh nghiệp dù không muốn để yêu cầu về lý lịch pháp lý nhưng cuối cùng phải thỏa hiệp cho thấy rất có thể bàn tay của những interest group đã thọc sâu vào tận quá trình soạn thảo luật. Bộ KHĐT trước đây được coi là "siêu bộ" mà bây giờ dường như đã bó tay trước các tập đoàn nhà nước như PVN, TKV, EVN... Một bài báo khác của TBKTSG cho biết nhiều doanh nghiệp nhà nước sau khi cổ phần hoá kiên quyết không chịu lên sàn dù cơ quan chủ quản thúc dục. Đó là những dấu hiệu giới nắm kinh tế sẽ là lực cản cho các chính sách cải cách theo hướng thị trường. Ông Vinh lo rất có cơ sở.
Trong hai bài trả lời phỏng vấn, bài "hồng" thì không thật, bài "xám" không có lời giải. Nhưng tôi nghĩ bà Hồng biết rõ sự thật thế nào còn ông Vinh hiểu lời giải nằm ở đâu, có điều họ không thể nói ra. Cái đó mới là bi kịch lớn nhất của VN chứ không phải nợ xấu hay mối đe doạ của các doanh nghiệp nước ngoài sau khi VN ký các FTA.
http://www.thesaigontimes.vn/124795/%E2%80%9CToi-thuc-su-lo-lang%E2%80%9D.html
Quả thực tôi đã giật mình khi nhìn thấy chữ Vietnam trong news feed của WSJ, càng tò mò hơn khi đọc kỹ cái title "Vietnam’s Central Bank Lays Out Plans for 2015". Nhưng tiếc là đọc bài phỏng vấn bà Hồng, một ngôi sao đang lên của SBV, thấy nó "tròn trịa" quá. Thậm chí có cảm giác như bà Hồng đang đọc báo cáo thành tích trong một hội nghị nào đó ở VN, hoặc đây là một "paid PR article" mà ban biên tập WSJ không bận tâm đến nội dung.
Nói vậy không có nghĩa tôi phủ nhận đóng góp của SBV trong vài năm qua trong việc ổn định vĩ mô dù tôi không đồng tình với rất nhiều chính sách của họ. Việc SBV kiên quyết giữ lập trường về chính sách tiền tệ, tỷ giá, nợ xấu trước sức ép từ dư luận và QH là một điều đáng khen, cho dù tôi vẫn muốn họ công khai lý do và thảo luận sòng phẳng với những người có ý kiến phản biện. SBV đang âm thầm xây dựng hình ảnh một independent central bank trong mắt các chủ thể kinh tế dù chưa có khung khổ pháp lý cho việc này. Về lâu dài đây là điều kiện cần để VN có một đồng nội tệ đáng tin cậy và một nền tài chính lành mạnh.
Đáng tiếc là bản thân SBV và phó thống đốc Nguyễn Thị Hồng không/chưa nhìn thấy tầm quan trọng của chuyển biến này, quá chú trọng vào những con số "thành tựu" như VND chỉ mất giá 1% trong năm 2014 hay tăng trưởng tín dụng đạt 13%. Nếu phóng viên WSJ "đầu gấu" hỏi xoáy một chút, vd như SBV có dám chắc thành tựu ổn định vĩ mô là công lao của mình (và chính phủ) hay chủ yếu do các yếu tố bên ngoài (đầu tư FDI, kiều hối, giá nguyên nhiên liệu thế giới giảm...), không rõ bà Hồng sẽ xoay xở thế nào.
Bài thứ hai của bộ trưởng Vinh đáng đọc hơn nhiều. Ngay từ cái tựa (khá giật gân) đã làm tôi nể ông và tờ báo đăng bài phỏng vấn. Đọc đến đoạn ông khăng khăng: "Tôi nhắc lại là phải thay đổi thể chế kinh tế" làm tôi nhớ lại hồi trước đại hội lần trước cựu bộ trưởng Võ Hồng Phúc cũng có một bài phát biểu rất thẳng thắn như vậy. Hi vọng lần này dù phát biểu "không theo nghị quyết" nhưng ông Vinh vẫn giữ được ghế bộ trưởng, ông xứng đáng hơn nhiều đồng cấp trong chính phủ hiện tại.
Nhưng ngay cả khi một người có tư tưởng "cấp tiến" ngồi ở ghế bộ trưởng, từ bài phỏng vấn này có thể thấy tương lai cải cách kinh tế ở VN sẽ còn nhiều khó khăn. Sự việc chính ban soan thảo Luật Doanh nghiệp dù không muốn để yêu cầu về lý lịch pháp lý nhưng cuối cùng phải thỏa hiệp cho thấy rất có thể bàn tay của những interest group đã thọc sâu vào tận quá trình soạn thảo luật. Bộ KHĐT trước đây được coi là "siêu bộ" mà bây giờ dường như đã bó tay trước các tập đoàn nhà nước như PVN, TKV, EVN... Một bài báo khác của TBKTSG cho biết nhiều doanh nghiệp nhà nước sau khi cổ phần hoá kiên quyết không chịu lên sàn dù cơ quan chủ quản thúc dục. Đó là những dấu hiệu giới nắm kinh tế sẽ là lực cản cho các chính sách cải cách theo hướng thị trường. Ông Vinh lo rất có cơ sở.
Trong hai bài trả lời phỏng vấn, bài "hồng" thì không thật, bài "xám" không có lời giải. Nhưng tôi nghĩ bà Hồng biết rõ sự thật thế nào còn ông Vinh hiểu lời giải nằm ở đâu, có điều họ không thể nói ra. Cái đó mới là bi kịch lớn nhất của VN chứ không phải nợ xấu hay mối đe doạ của các doanh nghiệp nước ngoài sau khi VN ký các FTA.
http://www.thesaigontimes.vn/124795/%E2%80%9CToi-thuc-su-lo-lang%E2%80%9D.html
Sunday, January 4, 2015
Trước Christmas thấy báo Mỹ đưa tin một đám cưới của 2 quân nhân phải chuyển địa điểm khỏi một sân golf quân đội vì...
Trước Christmas thấy báo Mỹ đưa tin một đám cưới của 2 quân nhân phải chuyển địa điểm khỏi một sân golf quân đội vì Obama đến đánh golf đúng ngày hôm đó. Hôm nay mới biết đích thân vị tổng thống mê golf này đã phải gọi điện xin lỗi cô dâu chú rể. Không, tôi không khen sự nhún nhường của tổng thống, tôi ghen tị với sự tự do của báo chí Mỹ.
http://www.businessinsider.com.au/video-obama-apologizes-for-relocating-an-army-couples-wedding-2014-12
http://www.businessinsider.com.au/video-obama-apologizes-for-relocating-an-army-couples-wedding-2014-12
Một EU phương Đông gồm 3 nước Nga, Belarus, và Kazakhstan chính thức thành lập ngày 1/1/2015, có lẽ kế hoạch trước...
Một EU phương Đông gồm 3 nước Nga, Belarus, và Kazakhstan chính thức thành lập ngày 1/1/2015, có lẽ kế hoạch trước đây bao gồm cả Ucraine. Có điều triển vọng kinh tế trước mắt của liên minh này khá mờ mịt. Nga và Kazakhstan phụ thuộc quá nhiều vào dầu mỏ, Belarus luôn là nước ì ạch nhất trong số các quốc gia thuộc LX cũ.
EU này có một hiệp định thuế quan mà VN đang đàm phán FTA, chỉ mong rằng các nhà đàm phán VN đưa được vào hiệp định điều khoản bảo vệ lao động người Việt tại Nga.
PS. Dù Putin bị phương Tây chê "tham quyền cố vị", thời gian cầm quyền của tổng thống Nga còn kém xa Lukashenco lẫn Nazarbayev.
http://www.businessinsider.com.au/russias-new-economic-union-tomorrow-looks-like-a-disaster-2014-12
EU này có một hiệp định thuế quan mà VN đang đàm phán FTA, chỉ mong rằng các nhà đàm phán VN đưa được vào hiệp định điều khoản bảo vệ lao động người Việt tại Nga.
PS. Dù Putin bị phương Tây chê "tham quyền cố vị", thời gian cầm quyền của tổng thống Nga còn kém xa Lukashenco lẫn Nazarbayev.
http://www.businessinsider.com.au/russias-new-economic-union-tomorrow-looks-like-a-disaster-2014-12
The Economist sử dụng big data đưa ra một danh sách 25 nhà kinh tế có ảnh hưởng nhất trong Q4 2014.
The Economist sử dụng big data đưa ra một danh sách 25 nhà kinh tế có ảnh hưởng nhất trong Q4 2014. Mặc dù đây chỉ là một thử nghiệm nhưng kết quả khá bất ngờ cộng với các nguyên tắc đánh giá không hợp lý đã làm rất nhiều người phê phán danh sách này.
Một trong những sai sót rất cẩu thả là The Economist nhầm lẫn ảnh của nhà báo Alan Blinder (NYT) với giáo sư Alan Blinder (Princeton). Không chỉ báo chí VN mới có chuyện "râu ông nọ cắm cằm bà kia"!
http://www.businessinsider.com.au/economist-most-influential-economists-2014-12
Một trong những sai sót rất cẩu thả là The Economist nhầm lẫn ảnh của nhà báo Alan Blinder (NYT) với giáo sư Alan Blinder (Princeton). Không chỉ báo chí VN mới có chuyện "râu ông nọ cắm cằm bà kia"!
http://www.businessinsider.com.au/economist-most-influential-economists-2014-12
VN December PMI: 52.7, tốt nhất trong 8 tháng qua.
VN December PMI: 52.7, tốt nhất trong 8 tháng qua. Các chỉ số phụ nhìn chung khá tốt, lạm phát sẽ tiếp tục giảm vì cả input lẫn output price đều giảm.
Tôi mới đi nghỉ về nhận được email/message của một số bạn hỏi ý kiến về một bài viết của tác giả Lê Ngọc Thống về...
Tôi mới đi nghỉ về nhận được email/message của một số bạn hỏi ý kiến về một bài viết của tác giả Lê Ngọc Thống về "bẫy vàng" của Nga. Nhìn title và tên tác giả (đã được Viet-studies link vài lần) tôi nghĩ chắc lại một cái conspiracy theory nữa. Nhưng đọc qua bài viết thì thấy nó còn tệ hơn các conspiracy theory, có lẽ chỉ xứng đáng là một bài câu view rẻ tiền.
Những ai theo dõi tình hình thị trường tài chính Nga trong nửa cuối năm 2014 đều biết không chỉ đồng rúp mà cả giá chứng khoán Nga giảm liên tục, cả cổ phiếu lẫn trái phiếu. Việc các nhà đầu tư nước ngoài tháo chạy là điều dễ hiểu trong bối cảnh như vậy, cổ phiếu dầu khí không là ngoại lệ. Nhưng thương vụ lớn nhất liên quan đến cổ đông nước ngoài bán cổ phần dầu khí là vụ BP bán lại cổ phần của mình cho Rosneft hồi tháng 10.
Đến giờ nhìn lại nhiều analyst đánh giá đây là một thương vụ hời và rất kịp thời của BP. Việc BP rút ra sẽ làm ngưng trệ các dự án khai thác dầu khí của Nga ở Biển Bắc vì Rosneft không có công nghệ khai thác nước sâu, trong khi khả năng tìm một đối tác phương Tây khác gần như bằng không sau khi Nga bị trừng phạt kinh tế. Tất nhiên điều này không/ít ảnh hưởng đến sản lượng dầu của Nga nhưng không thể nói Rosneft/Nga lời khi mua lại cổ phần của BP.
Đoạn tác giả Lê Ngọc Thống bàn về cái "bẫy vàng" của Nga cho thấy tác giả này rất thiếu hiểu biết về thương mại và tài chính quốc tế. Ngân hàng trung ương Nga (và TQ) đã lỗ nặng khi ra sức tích trữ vàng trong mấy năm qua khi giá vàng cao. Việc Nga gia tăng mua vàng trong 9 tháng đầu năm chủ yếu vì Putin lo phương Tây sẽ chặn các nguồn funding ngoại tệ và có thể đóng băng tài khoản/tài sản của chính phủ Nga ở nước ngoài. Đây cũng là điều Hugo Chaves đã làm mấy năm trước khi Venezuela căng thẳng với Mỹ.
Cũng như Venezuela, Nga đã bắt đầu phải bán vàng để có thanh khoản ngoại tệ. Tất nhiên việc ngân hàng trung ương mua bán vàng (và ngoại tệ) là hoạt động thanh khoản bình thường, có hiệu quả hay không là chuyện khác, chứ nhất định không thể là một cái "bẫy" của Putin giăng ra cho phương Tây mắc vào. Cứ phải tiếp tục "giăng bẫy" thêm vài nhiệm kỳ tổng thống nữa may ra Nga mới đuổi kịp được dự trữ vàng của Pháp hay Ý chứ đừng hi vọng gì bằng một phần dự trữ của Fed ở Fort Knox.
Không chỉ Nga mà nhiều nước cũng đang cố gắng giảm bớt sự lệ thuộc vào đồng USD trong thương mại quốc tế, điển hình là châu Âu và TQ. Tuy nhiên không ai coi vàng sẽ là một công cụ thanh toán thay thế USD. Chỉ trừ một số rất ít các "chuyên gia" hầu như không có uy tín/tiếng nói gì, tất cả các nhà kinh tế bất kể trường phái nào cũng đồng ý không thể/không nên quay trở lại chế độ bản vị vàng.
Bài viết của tác giả Lê Ngọc Thống kết luận Mỹ và phương Tây đã sập bẫy vàng của Nga và bây giờ không biết làm sao thoát ra. Có lẽ ĐCS VN nên cử tác giả này (và nghị Phước) sang giúp Putin lập kế tung hoành đánh sụp luôn bọn tư bản đang giãy chết trong cái bẫy đó.
http://www.businessinsider.com.au/russia-gold-hoarding-ruble-problems-2014-12
Những ai theo dõi tình hình thị trường tài chính Nga trong nửa cuối năm 2014 đều biết không chỉ đồng rúp mà cả giá chứng khoán Nga giảm liên tục, cả cổ phiếu lẫn trái phiếu. Việc các nhà đầu tư nước ngoài tháo chạy là điều dễ hiểu trong bối cảnh như vậy, cổ phiếu dầu khí không là ngoại lệ. Nhưng thương vụ lớn nhất liên quan đến cổ đông nước ngoài bán cổ phần dầu khí là vụ BP bán lại cổ phần của mình cho Rosneft hồi tháng 10.
Đến giờ nhìn lại nhiều analyst đánh giá đây là một thương vụ hời và rất kịp thời của BP. Việc BP rút ra sẽ làm ngưng trệ các dự án khai thác dầu khí của Nga ở Biển Bắc vì Rosneft không có công nghệ khai thác nước sâu, trong khi khả năng tìm một đối tác phương Tây khác gần như bằng không sau khi Nga bị trừng phạt kinh tế. Tất nhiên điều này không/ít ảnh hưởng đến sản lượng dầu của Nga nhưng không thể nói Rosneft/Nga lời khi mua lại cổ phần của BP.
Đoạn tác giả Lê Ngọc Thống bàn về cái "bẫy vàng" của Nga cho thấy tác giả này rất thiếu hiểu biết về thương mại và tài chính quốc tế. Ngân hàng trung ương Nga (và TQ) đã lỗ nặng khi ra sức tích trữ vàng trong mấy năm qua khi giá vàng cao. Việc Nga gia tăng mua vàng trong 9 tháng đầu năm chủ yếu vì Putin lo phương Tây sẽ chặn các nguồn funding ngoại tệ và có thể đóng băng tài khoản/tài sản của chính phủ Nga ở nước ngoài. Đây cũng là điều Hugo Chaves đã làm mấy năm trước khi Venezuela căng thẳng với Mỹ.
Cũng như Venezuela, Nga đã bắt đầu phải bán vàng để có thanh khoản ngoại tệ. Tất nhiên việc ngân hàng trung ương mua bán vàng (và ngoại tệ) là hoạt động thanh khoản bình thường, có hiệu quả hay không là chuyện khác, chứ nhất định không thể là một cái "bẫy" của Putin giăng ra cho phương Tây mắc vào. Cứ phải tiếp tục "giăng bẫy" thêm vài nhiệm kỳ tổng thống nữa may ra Nga mới đuổi kịp được dự trữ vàng của Pháp hay Ý chứ đừng hi vọng gì bằng một phần dự trữ của Fed ở Fort Knox.
Không chỉ Nga mà nhiều nước cũng đang cố gắng giảm bớt sự lệ thuộc vào đồng USD trong thương mại quốc tế, điển hình là châu Âu và TQ. Tuy nhiên không ai coi vàng sẽ là một công cụ thanh toán thay thế USD. Chỉ trừ một số rất ít các "chuyên gia" hầu như không có uy tín/tiếng nói gì, tất cả các nhà kinh tế bất kể trường phái nào cũng đồng ý không thể/không nên quay trở lại chế độ bản vị vàng.
Bài viết của tác giả Lê Ngọc Thống kết luận Mỹ và phương Tây đã sập bẫy vàng của Nga và bây giờ không biết làm sao thoát ra. Có lẽ ĐCS VN nên cử tác giả này (và nghị Phước) sang giúp Putin lập kế tung hoành đánh sụp luôn bọn tư bản đang giãy chết trong cái bẫy đó.
http://www.businessinsider.com.au/russia-gold-hoarding-ruble-problems-2014-12
Subscribe to:
Comments (Atom)