Saturday, August 29, 2015

...Thống đốc Nguyễn Văn Bình là người có "thành tích" giữ ổn định NEER nhất trong số 3 đời thống đốc gần đây.

...Thống đốc Nguyễn Văn Bình là người có "thành tích" giữ ổn định NEER nhất trong số 3 đời thống đốc gần đây. Tuy nhiên ông cũng là người điều hành NHNN trong giai đoạn có REER tăng mạnh nhất ...
http://kinhtetaichinh.blogspot.com/2015/08/neerreer-update.html

Friday, August 21, 2015

Bloomberg - These Charts Show How Hard China Has Hit Global Markets http://bloom.bg/1JaKOX8

Bloomberg - These Charts Show How Hard China Has Hit Global Markets http://bloom.bg/1JaKOX8
http://bloom.bg/1JaKOX8

Bloomberg - China Said to Consider Policy Shift to Put Population Growth Before Economy http://bloom.bg/1fsGFD5

Bloomberg - China Said to Consider Policy Shift to Put Population Growth Before Economy http://bloom.bg/1fsGFD5
http://bloom.bg/1fsGFD5

Bloomberg - 10 Currencies That May Follow Tenge in Tumble Triggered by China http://bloom.bg/1fs3y9C

Bloomberg - 10 Currencies That May Follow Tenge in Tumble Triggered by China http://bloom.bg/1fs3y9C

Chắc các bạn đều biết "All you can eat buffet" là một loại nhà hàng khách vào trả một khoản tiền cố định rồi tự lấy...

Chắc các bạn đều biết "All you can eat buffet" là một loại nhà hàng khách vào trả một khoản tiền cố định rồi tự lấy đồ ăn và muốn ăn bao nhiêu thì ăn, tiếng Việt gọi là nhà hàng búp-phê (phiên âm chữ "buffet").

Thêm một dấu phẩy, một chữ t, và một dấu hỏi tờ The Economist biến cụm từ này thành tựa đề một bài viết về vụ Warren Buffett mua lại hãng Precision Castparts, một cách chơi chữ vô cùng tinh tế: All you can eat, Buffett?

Vụ mua bán này lớn nhất trong lịch sử 50 năm của Berkshire Hathaway nên thoạt nhìn có thể nghĩ The Economist chế diễu Buffett: "Ông chỉ có khả năng (mua bán công ty) đến vậy thôi sao?". Không chỉ vì Buffett đã quá "no" mà vì với value investing strategy sẽ càng ngày càng khó kiếm các deal lớn. Nhưng có thể diễn giải câu hỏi này theo nghĩa khác. 

Berkshire Hathaway đang bành trướng trở thành một dạng conglomerate bao trùm mọi lĩnh vực. Trên nguyên tắc bất kỳ quĩ private equity nào cũng vậy nhưng Buffett từng tuyên bố "ideal holding period is forever", nghĩa là Berkshire Hathaway giống các chaebol hơn là các PE fund thông thường. Bởi vậy "All you can eat, Buffett?" có thể hiểu là "Liệu Berkshire Hathaway sẽ bành trướng ra mọi lĩnh vực?"

Nói thêm về chuyện chơi chữ, Larry Page cũng không kém cạnh The Economist khi chọn cái tên Alphabet cho công ty mẹ của Google. Cái tên này có nghĩa nó sẽ bao trùm lên mọi lĩnh vực, từ A đến Z, chứ không chỉ search business truyền thống nữa. Nhưng Page còn tiết lộ đó là ghép của 2 chữ "alpha" và "bet", trong đó alpha là thuật ngữ trong giới tài chính để chỉ phần excess return do tài năng của doanh nghiệp/nhà đầu tư. Alpha bet nghĩa là công ty mới này sẽ đánh cuộc cược vào khả năng vượt mặt thị trường.

http://www.economist.com/news/business/21660987-new-investment-may-show-limits-warren-buffetts-winning-formula-all-you-can-eat
http://www.economist.com/news/business/21660987-new-investment-may-show-limits-warren-buffetts-winning-formula-all-you-can-eat

Thursday, August 20, 2015

Mấy tuần trước chủ tịch Ủn đổi giờ của Bắc Triều Tiên thành GMT+8.5 để rũ bỏ "tàn dư" của bọn xâm lược Nhật đã thiết...

Mấy tuần trước chủ tịch Ủn đổi giờ của Bắc Triều Tiên thành GMT+8.5 để rũ bỏ "tàn dư" của bọn xâm lược Nhật đã thiết lập trên bán đảo Triều Tiên gần một thế kỷ trước (GMT+9). Năm 2007 Hugo Chavez cũng đổi giờ của Venezuela chậm lại nửa tiếng để không bị trùng với múi giờ của đế quốc Mỹ.

Không chỉ chỉnh múi giờ, năm 1997 Bắc Triều Tiên chuyển sang sử dụng lịch Juche (ít nhất trên các tài liệu nhà nước) có "Kim nguyên", tức ngày 1/01/0001, là ngày sinh của cố chủ tịch Kim Nhật Thành (15/4/1912 theo lịch Gregorian). Năm nay (2015) lịch Juche của BTT là năm 0104.

Nhưng gia tộc họ Kim ở Bắc Triều Tiên chưa "bá đạo" bằng cố tổng thống Saparmurat Niyazov của Turkmenistan. Lịch Juche chỉ đổi năm gốc còn lịch của lãnh tụ Niyazov đổi tên các tháng và ngày trong tuần. Tháng tư được đặt theo tên mẹ của ông ta. Niyakov được quốc hội Turkmenistan phê chuẩn làm tổng thống suốt đời - president for life năm 1999 và cũng có rất nhiều tượng đài hoành tráng. Hai năm sau khi ông ta qua đời Turkmenistan quay lại lịch cũ.

Bonus 1: Liên Xô dưới thời Stalin đã thử nghiệm sử dụng lịch có 5 và 6 ngày trong tuần, cái này thì tôi ủng hộ :-)

Bonus 2: Giờ của Nepal là GMT+5:45 nhưng thú vị hơn là cách tính giờ truyền thống của dân tộc này. (Ai quan tâm có thể đọc ở đây: http://nepalitimes.com/news.php?id=10013#.VdZ3J_mqpHx).


http://www.economist.com/news/leaders/21660980-clocks-and-calendars-provide-timeless-way-regimes-illustrate-their-power-rulers-time?
http://www.economist.com/news/leaders/21660980-clocks-and-calendars-provide-timeless-way-regimes-illustrate-their-power-rulers-time?frsc=dg%7Cd

Bloomberg - Kazakhstan Currency Plunges by Record 23% in Shift to Free Float http://bloom.bg/1JjC2TE

Bloomberg - Kazakhstan Currency Plunges by Record 23% in Shift to Free Float http://bloom.bg/1JjC2TE
http://bloom.bg/1JjC2TE

Thursday, August 13, 2015

Tragedy of the commons - in bacteria colonies

Tragedy of the commons - in bacteria colonies

Nếu "Làm theo năng lực - Hưởng theo nhu cầu" là ước mơ (chưa đạt được) của CNCS thì điều này đã xảy ra hàng triệu năm nay trong các quần thể vi khuẩn. Để "thu hoạch" ion sắt, một chất dinh dưỡng cần thiết cho sự phát triển của chúng, vi khuẩn phải tiết ra siderophores, một loại hoạt chất có khả năng kết dính ion sắt trong môi trường, rồi hấp thụ siderophores đã kết dính ion sắt.

Từng tế bào trong một quần thể vi khuẩn sản xuất siderophores cho mình và cả cộng đồng. Khi hàm lượng siderophores trong môi trường giảm xuống cả cộng đồng "tự giác" gia tăng sản xuất để đảm bảo sản lượng ion sắt thu hoạch được đủ cho cả cộng đồng. Vì các tế bào vi khuẩn "vô tri" nên phương thức sản xuất "cộng sản" này không bị các free rider lợi dụng như trong xã hội loài người. Nhưng như thế không có nghĩa là "Tragedy of the commons" không xảy ra.

Siderophores có khả năng kết dính với các ion sắt, nhưng nó còn kết dính mạnh hơn với ion gali, có điều khác với sắt gali không có "dinh dưỡng" gì cho vi khuẩn. Bởi vậy khi một lượng ion gali lớn thâm nhập vào một khu vực có vi khuẩn, quần thể này có thể bị "chết đói" vì không thu hoạch đủ ion sắt. Vấn đề là một số tế bào vi khuẩn có thể có đột biến (mutation) tạo ra được các siderophones kháng gali, nghĩa là không gắn với ion gali mà chỉ gắn với ion sắt. Nhưng vì siderophones được sản xuất chung cho cả cộng đồng nên những vi khuẩn đặc biệt này vẫn có thể bị chết đói vì những siderophones hữu ích của mình đã bị cộng đồng sử dụng mất. "Làm theo năng lực - Hưởng theo nhu cầu" đã biến thành một "Tragedy of the commons".

Hiện tượng này đang được các nhà khoa học nghiên cứu để tạo ra một loại thuốc kháng sinh mới có khả năng sẽ không bị vi khuẩn kháng/nhờn thuốc nữa. Nhưng nó cũng cho thấy giấc mơ "Làm theo năng lực - Hưởng theo nhu cầu" không thể bền vững, hoặc sẽ bị phá hủy từ bên trong bởi tính ích kỷ của loài người như nhiều ví dụ trong lịch sử, hoặc sẽ bị tiêu diệt bởi một tác động ngoại lai như trường hợp các quần thể vi khuẩn vô tri.


http://www.economist.com/news/science-and-technology/21660512-evolution-causes-resistance-understanding-evolution-may-deal-it-zoology
http://www.economist.com/news/science-and-technology/21660512-evolution-causes-resistance-understanding-evolution-may-deal-it-zoology?frsc=dg%7Cd

Wednesday, August 12, 2015

Trong số 40 design được chọn từ hơn 10,000 phác thảo quốc kỳ mới của New Zealand có một lá cờ của một người gốc Việt...

Trong số 40 design được chọn từ hơn 10,000 phác thảo quốc kỳ mới của New Zealand có một lá cờ của một người gốc Việt (?) tên là Alan Tran (hình bên dưới). Từ 40 mẫu này chính phủ NZ sẽ đưa ra 4 design để trưng cầu dân ý. NZ muốn thay quốc kỳ để xóa bỏ Union Jack, biểu tượng gắn nước này với đế quốc Anh trong lịch sử.

https://www.govt.nz/browse/engaging-with-government/the-nz-flag-your-chance-to-decide/gallery/
https://www.govt.nz/browse/engaging-with-government/the-nz-flag-your-chance-to-decide/gallery

Hãng tin AP mới đây upload hơn 1 triệu phút phim tư liệu trong 120 năm qua lên YouTube miễn phí.

Hãng tin AP mới đây upload hơn 1 triệu phút phim tư liệu trong 120 năm qua lên YouTube miễn phí. Cái này chắc có ích cho các nhà sử học và báo chí. Search các keyword về VN như Ho Chi Minh, Ngo Dinh Diem, Saigon, Hanoi có khá nhiều thước phim tư liệu thú vị.

http://www.businessinsider.com/aps-historical-footage-on-youtube-2015-7
http://www.businessinsider.com/aps-historical-footage-on-youtube-2015-7

Tuesday, August 11, 2015

Lâu nay không để ý đến số liệu XNK, vừa rồi xem DOT của TQ giật mình khi thấy năm 2014 VN đã trở thành thị trường...


Lâu nay không để ý đến số liệu XNK, vừa rồi xem DOT của TQ giật mình khi thấy năm 2014 VN đã trở thành thị trường xuất khẩu lớn thứ 6 của TQ (không kể Hong Kong), vượt qua cả Anh, Ấn độ, Nga, Singapore và các nước ĐNA khác.

Các bạn analysts ở Morgan Stanley cho rằng nước nào càng có tỷ trọng XNK cao với TQ (đo bằng trọng số đồng CNY trong...

Các bạn analysts ở Morgan Stanley cho rằng nước nào càng có tỷ trọng XNK cao với TQ (đo bằng trọng số đồng CNY trong TWI của nước đó) thì sẽ bị ảnh hưởng càng lớn bởi vụ phá giá CNY ngày hôm qua. Đồ thị bên dưới liệt kê các quốc gia này nhưng thiếu mất VN, chắc vì VN quá nhỏ nên không đáng để MS quan tâm.

Lấy số liệu của IMF (DOT database) tính tỷ trọng XNK của VN với TQ cho năm 2014 con số này xấp xỉ 20%, nghĩa là đứng thứ 5 từ dưới lên trong đồ thị bên dưới. Nhưng nếu lấy số liệu của TQ xuất sang/nhập từ VN (cao hơn số VN nhập và xuất sang TQ) thì tỷ lệ này tăng lên 28%, đứng cuối bảng tương đương với Hàn Quốc. Để xem "ego" của thống đốc Bình cao đến mức nào.

http://www.businessinsider.com/biggest-curency-losers-from-chinas-yuan-devaluation-2015-8
http://www.businessinsider.com/biggest-curency-losers-from-chinas-yuan-devaluation-2015-8

Sunday, August 9, 2015

"Si Monumentum Requiris, Circumspice"

"Si Monumentum Requiris, Circumspice"

Đây là một câu ghi trên mộ (rất giản dị) của Christopher Wren, kiến trúc sư thiết kế nhà thờ St. Paul's Cathedral ở London. Nó có nghĩa là nếu bạn muốn xem tượng đài của ông, hãy nhìn ra xung quanh.

Câu này đã trở thành một thành ngữ kinh điển với hàm ý di sản của một người không phải là những tượng đài tạc ông ta mà là những gì ông ta để lại cho hậu thế.


http://www.merriam-webster.com/top-ten-lists/top-10-latin-words-to-live-by/si-monumentum-requiris-circumspice.html
http://www.merriam-webster.com/top-ten-lists/top-10-latin-words-to-live-by/si-monumentum-requiris-circumspice.html

Saturday, August 8, 2015

Cách đây 2 tuần The Economist có một bài điểm sách cho quyển "Why Information Grows: The Evolution of Order, from...

Cách đây 2 tuần The Economist có một bài điểm sách cho quyển "Why Information Grows: The Evolution of Order, from Atoms to Economies" của Cesar Hidalgo, một nhà vật lý tại MIT. Quyển sách đưa ra một giải thích thú vị cho các cấu trúc tự nhiên và áp dụng lập luận này cho sự phát triển của các nền kinh tế.

Dựa vào các công trình của Prigogine và Schrodinger, Hidalgo cho rằng các trật tự (mới) trong tự nhiên được hình thành khi một hệ thống bị đẩy ra ngoài trạng thái equilibrium. Sự kiện này tạo thành một tập hợp thông tin mà nếu vì một lý do nào đó (ngẫu nhiên hay do thượng đế/Alah xắp sắp đặt) được lưu giữ lại, vd DNA trong tế bào, thì trạng thái equilibrium mới sẽ khác trước, ít hỗn loạn hơn và xác suất một lượng thông tin mới nữa được tạo ra sẽ cao hơn (multiplier effect). Thiên nhiên sẽ càng ngày càng phức tạp nhưng có trật tự/qui luật hơn (order).

Ý tưởng này có vẻ rất trái ngược với nguyên tắc căn bản của kinh tế học (hiện đại). Các nhà kinh tế tin rằng một hệ thống luôn có xu hướng quay về trạng thái equilibrium. Khi một/vài lý do ngoại lai đẩy hệ thống ra khỏi trạng thái equilibrium thì không hề có một thông tin mới nào được tạo ra vì chẳng chóng thì chầy hệ thống sẽ tự quay về trạng thái trước đó. Ngay cả với growth theories, nghĩa là nhánh kinh tế học đi tìm lời giải thích cho sự thay đổi của các nền kinh tế theo thời gian, nguyên tắc equilibrium vẫn được tuân thủ chặt chẽ. Khái niệm balanced growth path là một ví dụ điển hình.

Nhưng với Hidalgo, động lực phát triển của một nền kinh tế chính là những lúc nó bị khuấy động ra khỏi trạng thái equilibrium. Bởi vì một nền kinh tế (cũng giống như một hệ thống tự nhiên khác) chỉ có thể "phát triển" - hay nói cách khác trở nên complex hơn - khi một lượng thông tin mới được hình thành và lưu giữ lại. Mỗi lần nền kinh tế bị đẩy ra khỏi trạng thái equilibrium trước đó thì nó có cơ hội tích tụ thêm thông tin và do đó sẽ phát triển. Ở đây tôi cho rằng Hidalgo phân tích thiếu mất chiều ngược lại, disequilibrium cũng có thể phá huỷ thông tin hiện hữu và do vậy làm một nền kinh tế/nền văn minh thụt lùi.

Ý tưởng disequilibrium tạo ra động lực phát triển (kinh tế) có hơi hướng của "creative destruction" nhưng tổng quát hơn chứ không chỉ thiên về supply-side như Schumpeter. Gốc rễ của phát triển (kinh tế) là sự tích tụ thông tin chứ không phải tư bản (physical/human) hay lao động. Con người khác với các nguyên tử hay các sinh vật vô tri trong tự nhiên ở khả năng chủ động tạo ra thông tin (multiplier lớn hơn) nhưng những rào cản về thể chế/chính trị hay văn hoá/tôn giáo vẫn đòi hỏi phải có disequilibrium thì quá trình phát triển mới diễn ra nhanh được. Ví dụ như quá trình "đổi mới" của VN thập kỷ 80-90 là một disequilibrium lớn giúp VN rời khỏi hệ thống bao cấp trước đó.

The Economics khen quyển sách của Hidalgo nhưng cho rằng tác giả cần phát triển ý tưởng của mình kỹ hơn. Nếu sau này Hidalgo và các nhà kinh tế xây dựng được một lý thuyết phát triển mới dựa vào disequilibrium như trong quyển sách này, biết đâu sẽ có một nhà vật lý được Nobel Kinh tế.


http://www.economist.com/news/books-and-arts/21659692-physicist-explains-how-order-born-multiplier-effects
http://www.economist.com/news/books-and-arts/21659692-physicist-explains-how-order-born-multiplier-effects

Friday, August 7, 2015

Tôi biết rất ít về Khổng giáo và chắc là không chính xác/đầy đủ.

Tôi biết rất ít về Khổng giáo và chắc là không chính xác/đầy đủ. Trước đây tôi hiểu đại loại là Khổng giáo đề cao tính kỷ cương trong xã hội, con nghe lời cha, trò nghe lời thầy, lính nghe lời tướng, quan nghe lời vua. Trật tự này là mặc định - no question asked - kiểu như "Quân xử thần tử thần bất tử bất trung". Một xã hội nếu ai cũng tuân thủ trật tự này và làm đúng phận sự của mình thì xã hội đó sẽ ổn định/thịnh vượng.

Gần đây khi TQ, mà cụ thể là Tập Cẩm Bình, tìm cách khôi phục lại Khổng giáo, báo chí tràn ngập thuật ngữ "harmony". Cách đây hơn chục năm tôi không thể hình dung được Khổng giáo có liên quan gì đến khái niệm "xã hội hài hoà" nhưng bây giờ dường như đó mới là nguyên tắc căn bản của Khổng giáo. Nhưng vì vẫn phải khoác cái áo cộng sản nên Tập phải cố tìm mối liên hệ giữa Khổng và Marx, có lẽ để biện minh cho ý tưởng "Chủ nghĩa xã hội mang mầu sắc Trung Hoa" của mình. Trích từ bài báo link bên dưới:

"In May state media reported that the link between Marxism and Confucianism ... was the “hottest topic” in the study of humanities in 2014."

Thoạt nhìn tư tưởng harmony có vẻ phù hợp với các lý tưởng của phe cánh tả, ví dụ con người phải sống harmony với thiên nhiên, các giai tầng trong xã hội phải đảm bảo harmony thông qua income transfer - hay nói cách khác phải giảm bớt khoảng cách giầu nghèo. Tất nhiên vai trò của nhà nước, mà chính xác hơn là của đảng cộng sản, phải là bao trùm và tuyệt đối như một "thiên tử" ngày xưa - no question asked.

Nhưng ngẫm kỹ hơn nguyên tắc harmony dường như không thể có chỗ đứng trong một thế giới luôn vận động và đấu tranh của Marx. Harmony, nếu hiểu theo nghĩa "cam chịu" như cách hiểu trước đây của tôi về Khổng giáo thì làm sao phù hợp với "đấu tranh giiai cấp". Ngay cả nếu harmony đạt được bằng benevolence và righteousness của tầng lớp lãnh đạo - mà nhiều người gán cho nó cái nhãn meritocracy rồi cho rằng đó là thế mạnh của TQ/Khổng giáo - thì một xã hội như vậy cũng không thể triệt tiêu được các mâu thuẫn. Nói theo ngôn ngữ kinh tế học dù một benevolent central planner giải đúng bài toán general equilibrium thì đó mới chỉ là Pareto optimum chứ chưa có gì đảm bảo sẽ không có những tầng lớp bị worse off.

Bởi vậy tôi cho rằng việc khơi lại các giá trị Khổng giáo chỉ là một hình thức chống chế rất AQ cho một xã hội kém cỏi về công bằng và tự do. Lập luận harmony (of the coexistence of differences) mà (các DLV) TQ rêu rao chẳng qua là một cách tránh né các cáo buộc nhân quyền cũng như bào chữa cho sự độc tôn của ĐCS TQ. Nhưng chí ít TQ còn có Khổng giáo...


http://www.economist.com/news/china/21659753-communist-party-turns-ancient-philosophy-support-confucius-says-xi-does?frsc=dg%7Cd
http://www.economist.com/news/china/21659753-communist-party-turns-ancient-philosophy-support-confucius-says-xi-does?frsc=dg%7Cd

Thursday, August 6, 2015

Tuần này The Economist thử nghiệm một loạt bài với phong cách 'what-if", nếu chữ "nếu" xảy ra thì thế giới đã/sẽ...

Tuần này The Economist thử nghiệm một loạt bài với phong cách 'what-if", nếu chữ "nếu" xảy ra thì thế giới đã/sẽ thay đổi thế nào. Trong hơn chục bài của series này có đến 3 bài liên quan đến TQ, bài cuối cùng (link bên dưới) giả tưởng về một nước TQ nếu Tưởng Giới Thạch thắng và tiếp tục lãnh đạo nước này sau năm 1949. [Một bài về đồng RMB được/bị báo Thanh Niên lược dịch gần như toàn bộ nhưng không trích dẫn nguồn.]

Tất nhiên nếu Mao không cai trị TQ sau năm 1949 thì sẽ không có Cách mạng Văn hóa và Đại nhảy vọt, TQ sẽ không mất 30 năm bị cách biệt với thế giới và cái giá phải trả không nhỏ. Nếu  TQ tăng trưởng như Đài loan, đến cuối năm 2010 GDP của họ cao hơn 42% so với TQ hiện tại. Tầng lớp trung lưu chắc chắn đã phát triển hơn và xã hội dân chủ hơn rất nhiều. Tờ The Economist cho rằng chính quyền Tưởng Giới Thạch cõ lẽ cũng rất tham nhũng và độc đoán nhưng chí ít đã thất bại trong kỳ bầu cử năm 2000, chứ ĐCS TQ thì chẳng biết sẽ còn cầm quyền đến khi nào.

Bài báo cũng đề cập đến chính trị và quan hệ quốc tế ở châu Á và trên thế giới nếu Tưởng chứ không phải Mao cầm quyền TQ. Tiếc là phần này không chi tiết và không nhắc gì đến VN và chiến tranh VN. Tôi đoán nếu Mao không thắng năm 1949 thì đã không có chiến dịch Biên giới 1950, không có Geneva 1954 và Paris 1973. Và chính phủ Trần Văn Hữu đã có cơ sở hơn khi đàm phán với TQ của Tưởng về vấn đề HS-TS. Nhận định này ở cuối bài báo tôi không thể không tán thành:

"Much of the tension that now plagues Asia relates to the nature of China’s Communist Party... secretive[ly], high-handed[ly] and ... brutal[ly]."

Định mệnh đặt VN nằm cạnh một ông hàng xóm khổng lồ và xấu tính, nhưng còn xui xẻo hơn khi hơn nửa thế kỷ trước chữ "nếu" của The Economist đã không xảy ra. Không biết thực hư thế nào nhưng bài báo này cho rằng điều đó có một phần lỗi của Mỹ năm 1946.


http://worldif.economist.com/article/16/what-if-mao-zedong%E2%80%99s-communist-party-had-lost-the-chinese-civil-war-to-chiang-kai-shek%E2%80%99s-nationalist-party
http://worldif.economist.com/article/16/what-if-mao-zedong%E2%80%99s-communist-party-had-lost-the-chinese-civil-war-to-chiang-kai-shek%E2%80%99s-nationalist-party

Bitcoin II

http://kinhtetaichinh.blogspot.com/2018/01/bitcoin-ii.html