Cám ơn bạn Huan Tran đã giới thiệu bài báo này đăng trên một tờ báo của Philippines. Tôi không rõ ranking của tờ Inquirer trong làng báo Philippines thế nào nhưng trong suốt quá trình xử kiện từ năm 2013 những thông tin từ Philippines tôi đọc được từ Inquirer có vẻ chính xác hơn một vài nguồn khác.
Bài báo hé lộ thông tin nội bộ Philippines khi chuẩn bị hồ sơ kiện đã phải cân nhắc rất khó khăn có nên đưa Ba Bình vào vụ kiện hay không. Cuối cùng họ đã không đưa Ba Bình vào hồ sơ khởi kiện ban đầu (tháng 1/2013). Tuy nhiên họ vẫn viết về Ba Bình trong bản Memorial ngày 30/3/2014, là văn bản chi tiết các lập luận và quan điểm của họ về các điểm khởi kiện.
Nhưng Ba Bình chỉ được Philippines đưa vào Memorial với tư cách một bằng chứng nhỏ (mere mention). Các điểm khởi kiện được liệt kê trong 15 Submissions vẫn không đề cập đến Ba Bình, tất nhiên không yêu cầu toà phán quyết về đặc tính (status) của đảo này. Tuy nhiên như tôi đã giải thích trong stt trước, chính PCA đã quyết định ra phán quyết về Ba Bình (và các thực thể lớn khác ở TS bao gồm cả Trường Sa Lớn và Song Tử Tây của VN) vì đó là điều kiện tiên quyết để giải quyết Submission 5. Bài báo của Inquirer viết:
"But it’s the tribunal, not the [Philippines, that raised it as a feature whose status must be clarified]...”
Như vậy bài báo này xác nhận nhận định của tôi trong stt trước, đó có lẽ là một nước cờ cực kỳ khôn ngoan của team Philippines. Họ đã cài Submission 5 vào để gián tiếp buộc toà phải xem xét và ra phán quyết về Ba Bình. Họ không yêu cầu toà làm việc này trực tiếp vì có nhiều rủi ro về mặt chính trị. Nếu toà kết luận ngược lại (tức là Ba Bình là đảo chứ không phải đá) thì TQ sẽ lấn tới đưa tàu vào sát Palawan và họ sẽ không thể ăn nói với dân chúng Philippines. Ngay cả quyết định "gài" Ba Bình vào Memorial dưới dạng "mere mention" cũng phải được chính tổng thống Aquino duyệt.
Trong đêm toà ra phán quyết, team Philippines "mất ngủ" vì lo sẽ thua về status của Ba Bình. Nhưng cuối cùng họ đã thở phào, và VN cũng vậy.
http://globalnation.inquirer.net/141362/itu-aba-ph-biggest-worry-is-biggest-win
http://globalnation.inquirer.net/141362/itu-aba-ph-biggest-worry-is-biggest-win
Em nghĩ trong trường hợp tòa công nhận phán quyết về Ba Bình là đảo, nếu TQ công nhận điều đó để đưa tàu chiến ra, thì có nghĩa là TQ cũng phải công nhận toàn bộ các phán quyết khác của tòa chứ nhỉ? Đâu có thể TQ chỉ công nhận các phán quyết nào có lợi cho họ nhỉ?
ReplyDelete