Như đã viết trong một stt trước đây, quan điểm của toà giải thích Điều 121(3) là một thực thể phải thoả mãn cùng lúc...

Như đã viết trong một stt trước đây, quan điểm của toà giải thích Điều 121(3) là một thực thể phải thoả mãn cùng lúc hai điều kiện:

1/ Có khả năng đảm bảo cuộc sống lâu dài cho một cộng đồng dân chúng (sustain human habitation), và
2/ Có khả năng đảm bảo một nền kinh tế biệt lập (sustain economic life on their own)

để được công nhận là đảo (island), nghĩa là có EEZ thay vì là đá (rock) chỉ có 12 hải lý territorial sea. Ngoài ra toà cũng cho rằng 2 điều kiện này phải được thoả mãn trong điều kiện nguyên thuỷ trước khi có bàn tay con người cải tạo. Bởi vậy đối với các thực thể ở TS toà chủ yếu xem xét các bằng chứng từ trước WWII, chỉ sử dụng rất hãn hữu những thông tin thu thập sau này. Cũng chính vì toà xét điều kiện nguyên thuỷ trước đây nên những thành tựu khoa học kỹ thuật tiên tiến sau này dù có thể giúp cải tạo điều kiện sống (vd công nghệ lọc nước biển, pin mặt trời...) sẽ không được tính đến. Đây là một điểm quan trọng VN cần lưu ý, nếu sau này kiện TQ tương tự ở HS cần chuẩn bị kỹ các bằng chứng/tài liệu trong giai đoạn trước 1945.

Để thoả mãn điều kiện 1 toà xét đến các điều kiện tự nhiên sau đây: (i) nguồn nước ngọt trên đảo, (ii) thảm thực vật, (iii) độ mầu mỡ của lớp đất trên bề mặt đảo (để đảm bảo trồng được lương thực). Toà cho rằng những điều kiện đảm bảo sự sống của con người không nhất thiết phải có hết trên 1 hòn đảo mà có thể trên nhiều hòn đảo khác nhau, miễn là chúng không quá xa nhau.

Về vấn đề nước ngọt Philippines đưa ra một số nguồn khảo sát từ văn khố của Anh (1868) và Pháp (1936) [P. 430-431] để chứng minh rằng Ba Bình thiếu tài nguyên này. Quan trọng hơn Philippines đưa ra một bản báo cáo của chính Đài Loan thực hiện năm 1994 cho rằng Ba Bình không đủ nước ngọt và điều kiện để đảm bảo cuộc sống của con người [P. 428]. Một chuyên gia được mời đến toà cũng cho rằng với diện tích tích nước (mưa) nhỏ như vậy nguồn nước ngọt của Ba Bình rất bấp bênh và rất dễ bị nhiễm mặn [P. 436]. Philippines cũng khẳng định trên 2 hòn đảo Thị Tứ và Bến Lạc do họ kiểm soát không có nước ngọt mà chỉ có nước lợ [P. 441-442].

Tuy nhiên toà không đồng ý với lập luận của Philippines. Dẫn chứng tài liệu của Anh năm 1868 [P. 580] toà cho rằng Ba Bình có giếng nước ngọt. Những cuộc khảo sát sau đó của Anh, Pháp, Nhật đều khẳng định điều này, thậm chí các đảo khác cũng có nước đủ ngọt để có thể uống được (Thị Tứ, Nam Yết, Song Tử Tây, Trường Sa Lớn). Tài liệu của Nhật thậm chí còn cho rằng chất lượng nước ngọt ở Ba Bình rất tốt và một ngày có thể khai thác 10m3 mà không hề hấn gì [P. 582]. Toà thậm chí còn "bênh" Đài Loan khi cho rằng hiện tại (báo cáo 1994) đảo này có thể bị mất nguồn nước ngọt vì khi bê tông hoá khả năng hấp thụ nước mưa bị kém đi.

Tóm lại một số đảo của TS, đặc biệt là Ba Bình có nước ngọt. Philippines "thua" ở điểm này.

(còn tiếp)