Như đã nói trong các stt trước, VN đã từ bỏ đòi hỏi EEZ cho các đảo/đá mà mình chiếm đóng hoặc tuyên bố chủ quyền trên quần đảo TS. Điều này giúp cho Philippines thuận lợi hơn trong vụ kiện. Cụ thể Philippines đã viện dẫn điều này trong Paragraph 418 để làm bằng chứng cho thấy các đảo lớn ở TS, bất kể chủ quyền của ai cũng không thể có EEZ theo Điều 121(3). Toà cũng sử dụng bằng chứng này [P. 634] để kết luận tất cả các đảo/đá ở TS, kể cả đảo lớn nhất là Ba Bình, không có EEZ.
Để đạt được thắng lợi này, không kể các bằng chứng khác và sự giúp sức (cố tình hay chỉ trùng hợp) từ VN nói trên, Philippines còn phải chấp nhận tất cả các đảo của mình đang chiếm đóng cũng không có EEZ, bao gồm đảo Thị Tứ (Thitu), đảo Bến Lạc (West York), và Song Tử Đông (Northeast Cay). Cả ba đảo này theo Wikipedia nằm trong Top 6 các đảo có diện tích lớn nhất của TS (Ba Bình lớn nhất, Trường Sa Lớn của VN thứ 4, Song Tử Tây của VN thứ 6). Vì toà chỉ xem xét tính chất đảo vs đá của Top 6 nên khi cả 5 đảo còn lại không có EEZ thì tuyên bố Ba Bình cũng không có EEZ có lẽ dễ dàng hơn cho toà.
Một điểm nữa là dù VN là bên thứ ba đầu tiên và duy nhất xin và được toà cho phép bảo lưu quyền intervention, VN đã không sử dụng quyền này và gây bất kỳ khó dễ nào cho toà. Trong khi đó chỉ vài tuần trước khi toà tuyên bố phán quyết, ngày 23/6/2016 Malaysia gửi 2 Notes Verbales yêu cầu toà phải tránh ra phán quyết có thể gây thiệt hại cho họ [P. 105]. Tất nhiên cả toà và phía Philippines có đủ lập luận để bác bỏ khả năng Malaysia sẽ bị thiệt hại, tuy nhiên bản phán quyết vẫn phải dành 9 paragraph để giải quyết khiếu nại của Malaysia [P.634-642].
Không khó có thể hiểu tại sao VN lại ủng hộ Philippines hết mình và không gây khó dễ gì trong quá trình phân xử. Nhưng đọc lại Submission 6 của Philippines mới thấy dường như Philippines đã có một "hối lộ" nhỏ cho VN. Trong submission này [P. 112] Philippines yêu cầu toà tuyên bố Gaven Reef và McKennan/Hughes Reef (hiện do TQ chiếm đóng) chỉ là low-tide elevation (LTE), không những không có EEZ mà không có cả 12 hải lý territorial sea. Điều đáng nói là Philippines thòng thêm vào khả năng Gaven Reef là một cấu thành của đảo Nam Yết (Namyit) còn McKennan/Hughes của đảo Sinh Tồn (Sin Cowe). Nam Yết và Sinh Tồn là 2 đảo VN đang chiếm đóng, cho nên nếu toà đồng ý với quan điểm của Philippines thì VN là bên có lợi nhất trong Submission này.
Kết quả toà phán quyết Gaven và Hughes là LTE, nhưng McKennan là Rock [P. 382-383]. Toà không nói rõ các LTE này có thuộc về các rock lân cận không (forming baseline) như Philippines "gợi ý" mà chỉ tuyên bố chúng nằm trong 12 hải lý của các rock đó [P. 384]. Nhưng chí ít theo phán quyết này, từ nay trở đi TQ không được quyền gây khó dễ cho các tàu cá VN hoạt động gần các đảo đá Gaven và Hughes mà chúng đang chiếm đóng.
No comments:
Post a Comment