Nhà báo Nguyễn Vạn Phú cho rằng Vinfast phải nhắm vào sản xuất xe điện (electric car) mới có tương lai.

Nhà báo Nguyễn Vạn Phú cho rằng Vinfast phải nhắm vào sản xuất xe điện (electric car) mới có tương lai. Tôi hoàn toàn đồng ý và cho rằng không những thế Vinfast phải phát triển và tích hợp công nghệ AI vào xe của mình mới hi vọng cạnh tranh được với làn sóng xe điện của TQ trong tương lai. Tất nhiên đây là điều không dễ vì hiện tại TQ đã trở thành một cường quốc trong lĩnh vực AI (tôi sẽ quay lại vấn đề này vào một dịp khác).

Tuy nhiên Vinfast có thể sẽ có một lợi thế quan trọng nếu đi đúng hướng từ đầu. Bài viết của anh Phú (link bên dưới) chỉ ra một vấn đề khó khăn của việc phát triển xe điện là phải có một hệ thống các trạm sạc điện cho loại xe này. Đây là một dạng dilemma "con gà, quả trứng", ít xe thì đầu tư hệ thống trạm sạc sẽ lỗ mà ít trạm sạc xe điện khó phát triển. Đây là vấn đề đau đầu của nhiều nước, nhưng VN có thể khác.

Đặc điểm đô thị và dọc hầu hết các tuyến quốc lộ/tỉnh lộ của VN là nhà mặt tiền, trừ những vùng sâu vùng xa chẳng có đâu mà cách 10km không có một nhà dân ngay mặt đường. Bên cạnh đó lưới điện quốc gia đã bao phủ gần như toàn quốc nên gần như nhà mặt tiền nào cũng có thể trở thành trạm sạc điện nếu thiết bị sạc không quá đắt và cồng kềnh. Do vậy nếu Vinfast sản xuất xe điện đồng thời bán rất rẻ các thiết bị sạc có thể cắm trực tiếp vào ổ điện gia dụng thì vấn đề phát triển hệ thống các trạm sạc sẽ được giải quyết (trước mắt), tránh được dilemma "con gà, quả trứng".

http://nguyenvanphu.blogspot.com.au/2017/09/lam-xe-nhung-xe-gi.html

Tôi bắt đầu trung học năm 1983 ở trường Nguyễn Thị Minh Khai.

Tôi bắt đầu trung học năm 1983 ở trường Nguyễn Thị Minh Khai. Đó là năm đầu tiên cô hiệu trưởng Trần Thi Tỵ tách nam nữ học lớp riêng. Cô Tỵ là hiệu trưởng trường từ trước năm 1975 (Gia Long) là trường trung học riêng cho nữ nên chắc không thích cho nam nữ học chung nhau. Sau khi tôi ra trường vài năm thì nam nữ lại được học cùng lớp, nghe nói do sức ép của Sở GD không thích mô hình lớp tách biệt kiểu tư bản như vậy. Cho đến giờ này hình như ở VN chưa có trường phổ thông nào tách biệt nam nữ.

Hồi đó chắc chưa có nghiên cứu nào về mô hình trường nam riêng nữ riêng như bài viết dưới đây. Dù bọn học sinh (nam) chúng tôi rất "oán trách" quyết định đó của cô Tỵ nhưng bây giờ tôi vẫn cho mấy đứa nhỏ nhà tôi đi học single-sex schools :-)

PS. Một kết luận "đáng chú ý" của bài nghiên cứu: "... this finding suggests that the presence of girls in the same school ... distracts boys from academic pursuits. Girls on the other hand are less prone to such distraction effects..."

http://voxeu.org/article/why-single-sex-schools-are-more-successful
http://voxeu.org/article/why-single-sex-schools-are-more-successful

Đọc bài này của GS Trần Ngọc Thơ tôi phải google bài nghiên cứu của WB năm 2011 để kiểm tra lại có đúng VAT có tính...

Đọc bài này của GS Trần Ngọc Thơ tôi phải google bài nghiên cứu của WB năm 2011 để kiểm tra lại có đúng VAT có tính lũy tiến cao không. Hóa ra các tác giả tính ra tax incidence của VAT với người nghèo (bottom decile) thấp vì họ tiêu thụ nhiều thứ hàng hóa/thực phẩm tự cung tự cấp nên không phải đóng thuế VAT. Về mặt lý thuyết kết luận như vậy không sai nhưng liệu khái niệm/cách xác định tax incidence/progressiveness như vậy có ý nghĩa thực tế gì hay không ở khía cạnh bảo vệ người nghèo?

PS. Bài này rất đáng đọc vì hiếm khi có ai đó công kích WB trên báo chí chính thống ở VN.

http://www.thesaigontimes.vn/164796/Ngan-hang-The-gioi-Bo-Tai-chinh-va-thue-gia-tri-gia-tang.html

Cách đây mấy năm một người bạn thắc mắc với tôi là tại sao Satoshi Nakamoto không thiết kế nguyên tắc mining có ích...

Cách đây mấy năm một người bạn thắc mắc với tôi là tại sao Satoshi Nakamoto không thiết kế nguyên tắc mining có ích hơn thay vì chỉ là một cuộc chạy đua (khá vô bổ) xem ai là người đầu tiên tính được hash của block mới(*). Ví dụ tất cả các máy tính của miners cùng đóng góp computing power vào một hệ thống distributed computing cho một mục đích khoa học nào đó (giải mã gen, phân tích cosmos radio signal).

Lúc đó tôi chỉ nghĩ điều này không hiện thực vì không ai còn incentive đầu tư vào phần cứng để chạy phần mềm mining, là phần không thể thiếu của nguyên tắc decentralized clearing trong hệ thống bitcoin. Thậm chí đã có một mô hình do các nhà kinh tế xây dựng dựa vào congestion game để giải thích hành vi của giới miner cho rằng điều đó cần thiết cho equilibrium của hệ thống.

Tuy nhiên việc các miners gần đây ngày càng tập trung (concentrated), nhất là ở TQ, sẽ có thể làm câu hỏi này quay trở lại. Có nhất thiết tiêu tốn một lượng điện lớn (hiện tại lượng điện hệ thống bitcoin sử dụng tương đương với nhu cầu điện của cả nước Uruguay) như vậy, chưa kể chi phí cho phần cứng, hay không? Ngoài ra khi các miners trở thành một nhóm oligopoly hay thậm chí monopoly thì nguyên tắc decentralized đằng nào cũng mất. Do vậy tôi mường tượng nếu các central bank thiết kế một hệ thống cryptocurrency trong tương lai, có lẽ nó sẽ/nên là quasi-centralized mà mục tiêu là giảm bớt cuộc chạy đua tăng computing power của các miners, hay ít ra như ý tưởng của cậu bạn tôi chuyển số computing power đó cho những mục đích có ích hơn là việc "mò mẫm" hash hiện tại.

(*): Nguyên tắc mining khá đơn giản: các miner gom transactions mới chưa được clear vào một block mới, kết hợp với một số thông tin liên quan (ngày giờ, hash của block trước đó...) và một con số ngẫu nhiên rồi dùng hàm SHA256 tính một số hash mới với điều kiện số này phải nhỏ hơn một ngưỡng định trước (có ít nhất vài số 0 đầu dẫy). Nếu hash lớn hơn ngưỡng phải generate một random number mới để tính lại hash. Hệ thống mining hiện tại của bitcoin có thể tính được vài ngàn petahash/s. Quá trình này giống như quay sổ số, tất nhiên ai có nhiều computing power tính hash nhanh hơn sẽ dễ trúng hơn (tương tự như mua nhiều vé số hơn).

Hôm trước một bạn hỏi tôi về các khái niệm tiền ảo/tiền điện tử/tiền mật mã, cách phân loại của tôi khá giống với...

Hôm trước một bạn hỏi tôi về các khái niệm tiền ảo/tiền điện tử/tiền mật mã, cách phân loại của tôi khá giống với bài nghiên cứu này (Graph 3) của BIS. Bitcoin (và đa số các cryptocurrencies khác) có các đặc tính:
- electronic/digital: nghĩa là chỉ tồn tại trên mạng
- universally accessible: tôi thích dùng khái niệm real/physical (vs virtual) hơn, với nghĩa đồng tiền đó có thể mua hàng hóa thật ngoài đời chứ không chỉ có khả năng mua hàng hóa trong một thế giới/trò chơi ảo trên mạng cố định
- peer-to-peer: tôi dùng khái niệm decentralized clearing nghĩa là khi giao dịch BTC không cần một cơ quan trung gian đứng ra clear
- private (hay non-central bank issued)

PS. Báo chí VN hay dịch cryptocurrency thành "tiền ảo" vừa không chính xác vừa dễ gây ngộ nhận (hàm ý xấu). Dịch thành "tiền điện tử" khá hơn nhưng vẫn không chính xác. Nếu được các bạn nên sử dụng từ "tiền mật mã", có thể sẽ khó nghe lúc đầu nhưng rồi sẽ quen.

PPS. Bài này của BIS rất quan trọng cho các nhà làm chính sách ở VN, chí ít cũng cần phân biệt central bank digital currency với central bank cryptocurrency.

https://www.bis.org/publ/qtrpdf/r_qt1709f.htm
https://www.bis.org/publ/qtrpdf/r_qt1709f.htm

If adding central bank liabilities to the general public debts, a larger CB balance sheet effectively shortens...

If adding central bank liabilities to the general public debts, a larger CB balance sheet effectively shortens duration of the debt portfolio. Hence that portfolio is more susceptible to sudden interest rate hike. A solution to that problem is to create a barbell type of maturity structure by buying up/keeping the medium term bonds on the central bank balance sheet.


https://www.economist.com/blogs/freeexchange/2017/09/unwinding-qe

The fascinating history of the number zero and how its invention transformed mathematics and science.

The fascinating history of the number zero and how its invention transformed mathematics and science. A surprising fact is that zero was invented much later than ancient mathematics, around 3 - 4 century AD. Zero was invented in India where Buddhism embraced the idea of nothingness, whereas it was treated as evil concept by the Christianity and was banned/discouraged from its use. Zero only became popular with the Western mathematicians after 1000 AD.

http://blogs.discovermagazine.com/crux/2017/09/20/who-invented-zero/#.WcLyrcgjFPY
http://blogs.discovermagazine.com/crux/2017/09/20/who-invented-zero/#.WcLyrcgjFPY

No more best friends at school.

No more best friends at school.

https://www.businessinsider.com.au/schools-are-banning-best-friends-to-protect-kids-feelings-2017-9
https://www.businessinsider.com.au/schools-are-banning-best-friends-to-protect-kids-feelings-2017-9

Sau khi Lưu Hiểu Ba qua đời đám DLV TQ trên Quora "lồng lộn" đả kích ông.

Sau khi Lưu Hiểu Ba qua đời đám DLV TQ trên Quora "lồng lộn" đả kích ông. Một điểm họ thường đưa ra là cái tên lóng "Mr 300" mà chắc chính họ đã dựng lên dựa vào một đoạn trả lời phỏng vấn của ông. Lưu Hiểu Ba cho rằng để Hong Kong đoạn tuyệt với nền văn hóa/chính trị hủ nho Trung Hoa họ cần 100 năm thuộc địa nên với một đất nước rộng lớn như TQ cần phải 300 năm.

Bỏ qua việc cố tình bôi nhọ và tách câu phát biểu này ra khỏi ngữ cảnh, có thể thấy (giới DLV) TQ muốn gắn cho LHB cái mác tay sai của thực dân/đế quốc/phương Tây. Nhưng thực ra tư tưởng phải Tây hóa, hay nói theo ngôn ngữ thời thượng bây giờ là phải "thoát Trung", mới phát triển được đã được nhiều nhà tư tưởng, chính trị gia châu Á cổ súy từ đầu thế kỷ 20. Mà một trong những người có tư tưởng thoát Trung cứng rắn và cực đoan nhất chính là Mao Trạch Đông.

Giới DLV TQ và có lẽ đa số dân TQ thường tự hào rằng nền văn minh Trung Hoa là nền văn minh tồn tại liên tục lâu nhất thế giới. Cứ cho rằng liên tục và lâu dài là đúng, nhưng có một điểm họ không nhận ra hoặc cố tình lờ đi là "nền văn minh" đó đã chấm dứt chí ít thì từ năm 1949. Cơ chế nhà nước, pháp luật, nền tảng khoa học, cơ cấu kinh tế hiện tại của TQ đã hoàn toàn "Tây hóa". Tôi đã từng nhận xét rằng dù phát minh ra la bàn nhưng kỹ thuật hàng hải hiện đại của TQ phải học lại của phương Tây, dù phát minh ra tiền giấy sớm nhất nhưng hệ thống tài chính ngân hàng của họ vẫn phải chạy theo Anh/Mỹ. Họ phóng tàu vũ trụ dựa vào công nghệ của Nga chứ không phải sử dụng thuốc súng và hỏa tiễn Trung Hoa, rồi các thể loại bom hạt nhân, tầu sân bay cũng vậy.

Tất nhiên không có gì phải tự ti vì điều đó nhưng cũng đừng công kích những người có tư tưởng Tây hóa và cần phải thừa nhận văn minh phương Tây có nhiều điểm vượt trội hơn phương Đông. TQ tự hào về những thành tựu kinh tế/khoa học mà họ đạt được thì phải cảm ơn những nỗ lực Tây hóa của các thế hệ đi trước. Có điều có vẻ như họ, hay chính xác hơn Tập Cận Bình, đã tự mãn hơn sớm. Khi nền kinh tế đã đủ lớn để bắt đầu có tiếng nói trên chính trường quốc tế, Tập muốn quay về một số giá trị của văn minh Trung Hoa trước kia. Cổ súy Khổng giáo bằng các viện Khổng Tử từ mấy năm nay và đang bắt đầu quảng bá y học cổ truyền (Traditional Chinese Medicine - TCM) ra thế giới. Bên cạnh lý do kinh tế có lẽ Tập muốn chứng minh rằng nền văn minh Trung Hoa cũng có đóng góp một điều gì đó cho nhân loại trong thế kỷ 21.

Nhưng theo bài báo dưới đây một điểm đáng lo ngại ngại với tham vọng như vậy Tập đang vô tình làm suy yếu đi hệ thống y tế của bản thân TQ khi cố gắng đưa TCM lên ngang hàng với Tây y. Buộc các bệnh viện phải sử dụng Đông y, phổ cập lực lượng thầy thuốc Đông y, quảng bá các loại thuốc Đông y sẽ ảnh hưởng đến chất lượng y tế cộng đồng và sức khỏe người dân. Về lâu dài đây là điều không tốt cho nền kinh tế mà chỉ để nâng một chút tự hào dân tộc. Điều đáng lo ngại là khi TCM được TQ tìm cách quảng bá ra thế giới, VN đã và sẽ là điểm đến đâu tiên. Các thể loại sừng Tê, Đông trùng Hạ thảo, Kim ngưu Hoàn hoàn... chưa biết hiệu quả đến đâu nhưng sẽ gây tốn kém rất lớn cho xã hội, gián tiếp ảnh hưởng đến hệ thống y tế VN.

Tôi không phản đối Đông y nhưng nghi ngờ rất nhiều điều "tai nghe" về hiệu quả của nó. Thôi thì kệ Tập muốn làm gì thì làm với TCM nhưng xin các bạn hãy cảnh giác đừng share những "bài thuốc" không rõ nguồn gốc và hiệu quả ra sao. Cá nhân tôi vẫn tin vào Tây y, lưu ý chế độ ăn uống và tập tành nữa là đủ cho sức khỏe.

https://www.economist.com/news/china/21727945-unproven-remedies-promoted-state-why-chinas-traditional-medicine-boom-dangerous

Tôi nhớ nhìn thấy thuật ngữ "pin mặt trời" lần đầu khoảng đầu những năm 1980, khi thấy hình ảnh và các bài báo về...

Tôi nhớ nhìn thấy thuật ngữ "pin mặt trời" lần đầu khoảng đầu những năm 1980, khi thấy hình ảnh và các bài báo về trạm vũ trụ Hòa bình (MIR) của Liên Xô. Thời đó công nghệ này còn quá xa vời nên tôi (và có lẽ nhiều người khác) không để ý tại sao lại gọi là "pin", nghiễm nhiên cho rằng những tấm cánh của trạm vũ trụ hiển nhiên là những cục pin hàng ngày được nạp bằng năng lượng mặt trời.

Hơn 30 năm sau và sau 2 lần gắn các tấm năng lượng mặt trời lên mái nhà mình tôi chợt thấy chữ "pin" trong thuật ngữ này quả là vô lý. Những tấm mặt trời hình chữ nhật trên mái nhà tiếng Anh là "solar panel" hay "photovoltaic panel" không dính dáng gì đến pin (battery) cả. Một hệ thống năng lượng mặt trời cho gia đình ở đây có thể có pin hoặc không. Tôi không/chưa gắn pin vì giá còn khá đắt, một bộ pin Powerwall 2 của Tesla dung lượng 13.5kWh xấp xỉ AUD10K (bao gồm chi phí lắp đặt).

Như vậy có lẽ tiếng Việt nên đổi lại thuận ngữ "pin mặt trời" (chỉ solar panel) như trong bài báo bên dưới thành "tấm năng lượng mặt trời" cho chính xác hơn. Để dành chữ "pin" cho những bộ pin thực sự sau này sẽ được gắn vào các hệ thống năng lượng mặt trời (hay năng lượng gió).

PS. Tìm hiểu kỹ hơn có lẽ trước đây "pin mặt trời" được dịch từ tiếng Nga (solnetrnia bateria) mà chữ này có thể được dịch từ "solar cell" trong tiếng Anh. Chữ "cell" ở đây có nghĩa là một đơn vị/tế bào (là cấu thành của solar panel). Nhưng vì chữ cell cũng có nghĩa battery nên có thể nó đã được dịch thành pin. Solar/photovoltaic cell được dịch đúng thành "tế bào quang điện".

PPS. Các đây mấy năm khi dự án của First Solar được cấp phép tôi có một note cảnh báo về công nghệ "thin film" của công ty này không cạnh tranh được với công nghệ mono/polycrystalline truyền thống mà các hãng năng lượng mặt trời của TQ đang phát triển rất mạnh. First Solar có một dạo bị lỗ nặng và có lẽ ảnh hưởng đến dự án ở VN. Gần đây First Solar quay lại công nghệ monocrystalline, không biết lần này dự án ở VN sẽ áp dụng công nghệ nào.

PPPS. Solar Roof của Tesla sử dụng công nghệ thin film nên có thể công nghệ này sẽ có tương lai nếu Elon Musk thành công.

http://www.thesaigontimes.vn/164138/Suc-nong-pin-mat-troi.html

Tôi đã rất "to mồm" và "dai dẳng" phê phán NHNN không thực hiện đúng chức năng "người cho vay cuối cùng" mà các ngân...

Tôi đã rất "to mồm" và "dai dẳng" phê phán NHNN không thực hiện đúng chức năng "người cho vay cuối cùng" mà các ngân hàng trung ương phải đảm bảo. Nguyên tắc của chức năng này cơ bản là ngân hàng trung ương không để bất kỳ ngân hàng nào thiếu thanh khoản ngắn hạn nếu ngân hàng đó vẫn còn solvent (hiểu nôm na là vốn chủ sở hữu vẫn dương). Việc các ngân hàng đã phải "chi lãi ngoài" cho khách hàng một cách trái luật có lỗi không nhỏ của NHNN.

Bởi vậy tôi rất ngạc nhiên và thất vọng khi trong các vụ xử "đại án" ngân hàng không thấy bị cáo/luật sư nào nói thẳng ra họ phải phạm luật để đảm bảo thanh khoản ngắn hạn cho ngân hàng vì NHNN đã không làm đúng chức năng. Trong phiên tòa hiện tại bà Nguyễn Hoài Nam, nguyên giám đốc khối nguồn vốn OJB, chỉ dám nói bóng gió "không đồng tình với kỹ thuật điều hành của cơ quan quản lý". Tôi hi vọng sẽ có một bị cáo nói thẳng với tòa rằng chúng tôi phải phạm pháp vì bị NHNN dồn vào chân tường.

PS Trong khi không thực hiện tốt việc "không để ngân hàng nào thiếu thanh khoản" NHNN từ thời ông Thúy đến ông Bình luôn khăng khăng "không để ngân hàng nào phá sản", điều mà tôi cũng rất "to mồm" và "dai dẳng" phê phán.

http://viettimes.vn/loi-khai-va-tam-tu-cua-nhung-bi-cao-it-noi-hon-trong-dai-an-ocean-bank-137560.html
http://viettimes.vn/loi-khai-va-tam-tu-cua-nhung-bi-cao-it-noi-hon-trong-dai-an-ocean-bank-137560.html

"But it’s difficult to conduct a dialogue with people who confuse Austria and Australia." - Vladimir Putin [about...

"But it’s difficult to conduct a dialogue with people who confuse Austria and Australia." - Vladimir Putin [about Trump]

https://www.businessinsider.com.au/putin-he-is-not-my-bride-new-sanctions-trump-austria-australia-2017-9
https://www.businessinsider.com.au/putin-he-is-not-my-bride-new-sanctions-trump-austria-australia-2017-9